Tην Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, θα εκφωνήσει την τέταρτη ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο.
Η φετινή ομιλία πραγματοποιείται πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές του 2019 και στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης συζήτησης για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης με 27 κράτη μέλη. Στην περσινή ομιλία του, ο Πρόεδρος κ. Γιούνκερ είχε παρουσιάσει το όραμά του για την πιθανή πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως το 2025 και είχε υποβάλει έναν χάρτη πορείας για μια πιο ενωμένη, πιο ισχυρή και πιο δημοκρατική Ένωση. Η ομιλία εκείνη συνοδευόταν από συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για το εμπόριο, τον έλεγχο των επενδύσεων, την κυβερνοασφάλεια, τη βιομηχανία και τα δεδομένα. Σ' αυτή τη βάση, οι ηγέτες των κρατών μελών συναντήθηκαν στο Ταλίν της Εσθονίας και καθόρισαν από κοινού το Θεματολόγιο των Ηγετών — τον κατάλογο με τα πλέον επιτακτικά ζητήματα και τις πιο πιεστικές προκλήσεις, που απαιτούν την εξεύρεση λύσεων πριν από τις εκλογές για την ανάδειξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Μάιο του 2019. Στις 9 Μαΐου 2019, στη σύνοδο κορυφής που θα πραγματοποιηθεί στο Σιμπίου της Ρουμανίας, οι ηγέτες των κρατών μελών αναμένεται να σηματοδοτήσουν το επιστέγασμα αυτής της διαδικασίας, ανανεώνοντας τη δέσμευσή τους για μια ΕΕ η οποία δίνει απαντήσεις στα προβλήματα που είναι πράγματι σημαντικά για τους πολίτες.
Η φετινή ομιλία θα συνοδεύεται και πάλι από νέες προτάσεις, οι οποίες θα μετασχηματίζουν αμέσως τα λόγια σε πράξη. Μέχρι τη σύνοδο κορυφής του Σιμπίου ο Πρόεδρος θα υποβάλει προτάσεις ικανές να ωφελήσουν τους πολίτες και να ανοίξουν τον δρόμο για μια ευρεία συζήτηση κατά το διάστημα πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές.
Η ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης σηματοδοτεί την έναρξη του διαλόγου με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την κατάρτιση του ετήσιου προγράμματος εργασίας της Επιτροπής. Η ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης, που θεμελιώνεται στη Συνθήκη της Λισαβόνας, προβλέπεται στη συμφωνία-πλαίσιο του 2010 για τις σχέσεις μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, βάσει της οποίας ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής αποστέλλουν δήλωση προθέσεων στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στην προεδρία του Συμβουλίου, όπου περιγράφονται λεπτομερώς οι ενέργειες τις οποίες σκοπεύει να αναλάβει η Επιτροπή μέσω νομοθετικών και άλλων πρωτοβουλιών. Μετά την ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης ακολουθεί συζήτηση στην Ολομέλεια με τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η πρώτη ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης εκφωνήθηκε το 2010, μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας.
Οι προετοιμασίες του Προέδρου κ. Γιούνκερ για την κατάσταση της Ένωσης ξεκινούν τον Ιούλιο. Συγκεντρώνονται στοιχεία από ολόκληρη την Επιτροπή — τους επιτρόπους, τα ιδιαίτερα γραφεία τους, τους Γενικούς Διευθυντές και τους πρέσβεις της ΕΕ. Στη συνέχεια, στα τέλη Αυγούστου, ο Πρόεδρος κ. Γιούνκερ πραγματοποιεί διήμερη συνάντηση με το Σώμα των επιτρόπων, για να εξεταστούν οι προκλήσεις και οι προτεραιότητες του επόμενου έτους. Ο Πρόεδρος κ. Γιούνκερ, κατά τη σύνταξη της ομιλίας του, διαβουλεύεται επίσης εκτενώς με φορείς εκτός της Επιτροπής, συνομιλώντας με τους ηγέτες ολόκληρης της Ευρώπης και πέραν αυτής, με τη Διάσκεψη των Προέδρων και τις πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με τους πρέσβεις της ΕΕ και τους Μόνιμους Αντιπροσώπους, καθώς και με τις κυριότερες ευρωπαϊκές ομάδες προβληματισμού.
