Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ
Μείωση σημείωσε η εξαγωγική επίδοση της Ελλάδας το 2016, ενώ αντίθετα αυξημένες ήταν οι εισαγωγές, σε σχέση με το 2015, με αποτέλεσμα να διευρυνθεί το εμπορικό έλλειμμα κατά 772,9 εκατ. ευρώ. Τα πετρελαιοειδή και τα τρόφιμα είναι οι δυο πιο σημαντικοί κλάδοι για τη χώρα. Για το 2017 πάντως, η εκτίμηση είναι ότι οι εξαγωγές θα κλείσουν στα επίπεδα του 2012, θα υπάρξει δηλαδή μια αντιστροφή της πτωτικής τάσης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελέτης χαρτογράφησης της εξαγωγικής δραστηριότητας της Ελλάδας ανά περιφέρεια και νομό από το Ινστιτούτο Εξαγωγικών Ερευνών και Σπουδών (ΙΕΕΣ) του ΣΕΒΕ, το 2016 το 66% των ελληνικών εξαγωγών προέρχεται από τις περιφέρειες Αττικής (49%) και Κεντρικής Μακεδονίας (17%), ενώ η Αττική κατέχει παράλληλα και το μεγαλύτερο μερίδιο στις εισαγωγές (70%).
Το τοπ5 των εξαγωγικών κλάδων στην ΠΚΜ
Σε ότι αφορά την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ) ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης που παρουσιάστηκαν σήμερα, η εξαγωγική της επίδοση είναι στο 18,3% (αφορά στοιχεία 2014), καλύτερη δηλαδή από τον μέσο όρο της Ελλάδας, ενώ ο δείκτης επικάλυψης (εξαγωγές/εισαγωγές) ήταν πέρυσι στο 79,9%, σχεδόν διπλάσιος δηλαδή από τον αντίστοιχο δείκτη της Αττικής (ο δείκτης σε επίπεδο χώρας είναι στο 58,3%). Αν και το 2016 σε σύγκριση με το 2015 σημειώνεται μικρή αύξηση στις εξαγωγές στην περιφέρεια, το εμπορικό ισοζύγιο παραμένει ελλειμματικό, κατά 1 δις. ευρώ. Ωστόσο, εκτιμάται ότι το 2017 το εμπορικό ισοζύγιο θα ισοσκελιστεί. Τα τρόφιμα αποτελούν τον Νο1 εξαγωγικό κλάδο της ΠΚΜ με ποσοστό 32%. Ακολουθούν τα πετρελαιοειδή με 15%, όπως αναφέρθηκε ήδη, η κλωστοϋφαντουργία και η ένδυση (κυρίως βαμβάκι) με 13%, τα χημικά και πλαστικά με 12%, τα μέταλλα με 8% και τα λοιπά με 21%.
Η σημασία του αγροδιατροφικού τομέα
«Ο αγροδριατροφικός τομέας μπορεί να φέρει σημαντική ανάπτυξη εξαγωγών στα επόμενα χρόνια και είναι ένας τομέας στον οποίο πρέπει να επενδύσει η χώρα», είπε σήμερα στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ) κ. Κυριάκος Λουφάκης σχολιάζοντας την μελέτη. Είναι ενδεικτικό ότι εκτός από την περιφέρεια Κρήτης, όλες οι υπόλοιπες σημείωσαν αύξηση της εξαγωγικής τους επίδοσης στον συγκεκριμένο κλάδο.
Για τα πετρελαιοειδή επισημάνθηκε ότι παρόλο που αποτελούν μια από τις σημαντικότερες βιομηχανίες της χώρας, έχουν χαμηλή προστιθέμενη αξία από τη φύση τους. Το διάστημα 2012-2016 σημείωναν σταθερή μείωση. Στα πετρελαιοειδή, δηλαδή στην μείωση των εξαγωγών τους και της τιμής τους, οφείλεται και η μείωση των εξαγωγών στην Κεντρική Μακεδονία κατά 9% το διάστημα 2012-2016. Σημειώνεται ότι τα πετρελαιοειδή κατέχουν 15% μερίδιο στις εξαγωγές της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας (συνεισφέρουν κατά 27% στις εθνικές εξαγωγές).
Σε επίπεδο χώρας
Σε επίπεδο χώρας, οι πέντε κυριότεροι εξαγωγικοί κλάδοι είναι κατά σειρά: Πετρελαιοειδή (27%), τρόφιμα (20%), χημικά και πλαστικά (12%), μέταλλα (11%), μηχανές και συσκευές (9%), λοιπά (21%). Η εξαγωγική επίδοση της χώρας το 2016 (εξαγωγές % ΑΕΠ) ήταν στο 14,4%, σχεδόν 20 μονάδες κάτω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Το εμπορικό ισοζύγιο το 2016 ήταν ελλειμματικό κατά 18 δις. περίπου, δηλαδή η χώρα μας εισάγει περισσότερα από όσα εξάγει (ο δείκτης επικάλυψης είναι στο 58,3%). Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος του ΣΕΒΕ κ. Παναγιώτης Χασάπης, ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο, εκτός από την ΠΚΜ, παρουσιάζουν οι περιφέρειες Αττικής (17,9 εκατ. ευρώ), Πελοποννήσου (445, εκατ. ευρώ), και η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας (172,8 εκατ.). Αντίθετα, το μεγαλύτερο πλεόνασμα παρουσιάζουν οι περιφέρειες Θεσσαλίας (566,5 εκατ.) και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (310,6 εκατ.).
Ο κ. Χασάπης εξήγησε ότι το εμπορικό έλλειμμα της περιφέρειας Αττικής συμπαρασύρει προς τα κάτω όλη την Ελλάδα, ενώ είναι μια οικονομία εσωστρεφής και υπηρεσιών κυρίως, που βασίζεται πολύ στις εισαγωγές. Για την Πελοπόννησο επισημάνθηκε ότι η πολύ καλή εξαγωγική της επίδοση (62,5%) είναι στρεβλή, γιατί έχει τεράστια εξάρτηση από τα πετρελαιοειδή (76%), η προστιθέμενη αξία των οποίων είναι χαμηλή. Σε ότι αφορά τη Θεσσαλία σχολιάστηκε ότι οι εξαγωγές είναι σχεδόν διπλάσιες από τις εισαγωγές, όμως πρόκειται για μια κλειστή οικονομία. Τα τρόφιμα είναι ο κύριος εξαγωγικός κλάδος της με μερίδιο που πλησιάζει το 50%, ενώ ο δείκτης επικάλυψης είναι 187,3%. Είναι δηλαδή τελείως ανεξάρτητη, όπως είπε ο κ. Χασάπης. Σε ότι αφορά την εξαγωγική της επίδοση που είναι κοντά στο 11% επισημάνθηκε ότι εν μέρει δικαιολογείται γιατί υπάρχουν προϊόντα στην περιφέρεια, όπως τα γαλακτοκομικά, που δεν μπορούν να εξαχθούν λόγω της ευπαθούς φύσης τους. Η Στερεά Ελλάδα είναι μια περιφέρεια αρκετά εξαρτημένη εξαγωγικά από τα μέταλλα, τα χημικά και τα πλαστικά. Για την περιφέρεια Ανατ. Μακεδονίας&Θράκης επισημάνθηκε ότι ο δείκτης επικάλυψης (εξαγωγές/εισαγωγές) είναι καλός σαν νούμερο (168%), σημειώνει όμως χαμηλή εξαγωγική επίδοση (10.6%). Σε ότι αφορά την περίπτωση της Περιφέρειας Κρήτης, η οποία σημειώνει εξαγωγική επίδοση της τάξης του 6,1%, δηλαδή μια από τις πιο χαμηλές, έχει πλεόνασμα στο εμπορικό ισοζύγιο και δείκτη επικάλυψης 129,6%, επισημάνθηκε ότι πρόκειται για μια εσωστρεφή οικονομία η οποία έχει και άλλες πλουτοπαραγωγικές πηγές, όπως ο τουρισμός.
Οι προσδοκίες των εξαγωγέων
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τον 3ο δείκτη Trade Confidence Index που κατάρτισαν για 3η φορά ο ΣΕΒΕ και η εταιρεία DHL, καταγράφοντας τις προσδοκίες των Ελλήνων εξαγωγέων, το κλίμα αντιστρέφεται στο 2ο εξάμηνο του 2017, έναντι τόσο του 1ου εξαμήνου του έτους, όσο και του αντίστοιχου εξαμήνου του 2016. Η εκτίμηση αυτή δείχνει πως οι προσδοκίες των Ελλήνων εξαγωγέων έχουν βελτιωθεί αισθητά και χαρακτηρίζονται από συγκρατημένη αισιοδοξία για τις εγχώριες και διεθνείς οικονομικές συνθήκες, ενώ όσον αφορά στις εγχώριες και διεθνείς πωλήσεις των προϊόντων τους, οι ερωτηθέντες διατηρούν μια πιο αισιόδοξη στάση.
Στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου, ανακοινώθηκε ότι θα πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις σε Θεσσαλονίκη και Κοζάνη για παρουσίαση της Δράσης «Επιχειρούμε ΕΞΩ», προϋπολογισμού 50 εκατ. ευρώ για το σύνολο των περιφερειών της χώρας. Ως ημερομηνία έναρξης της ηλεκτρονικής υποβολής ορίζεται η 08.01.18.
Πρόταση ΣΕΒΕ για φορολογικά και ασφαλιστικά κίνητρα
Πρόταση για παροχή φορολογικών και ασφαλιστικών κινήτρων σε παραγωγικές και εξαγωγικές επιχειρήσεις κατέθεσε προ διμήνου σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση ο ΣΕΒΕ.
«Με δεδομένο ότι, αφενός, η υπερφορολόγηση (φόρων και ασφαλιστικών εισφορών) αποτελεί πλέον το απόλυτο αντικίνητρο για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις και, αφετέρου, οι ιδιαίτερες συνθήκες υπό τις οποίες βρίσκεται η χώρα και η οικονομία της δεν επιτρέπουν μια άμεση οριζόντια μείωση φόρων και εισφορών των επιχειρήσεων και της εργασίας, προτείνουμε ως μείζον κριτήριο ελάφρυνσης μιας επιχείρησης να αποτελεί η παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας προς εξαγωγή και η εισαγωγή συναλλάγματος από το εξωτερικό», αναφέρει μεταξύ άλλων ο ΣΕΒΕ, που σημειωτέων δεν έχει λάβει ακόμη κάποια απάντηση στην πρότασή του. Όπως επισημαίνει ο Σύνδεσμος, η αρχική του πρόταση μπορεί να αναλυθεί περαιτέρω και να χρησιμοποιηθεί για να έχει η εταιρία και οι εργαζόμενοι σ' αυτήν ελαφρύνσεις στις φορολογικές και ασφαλιστικές εισφορές. Στο όλο σχήμα θα μπορούσαν να συμμετέχουν και οι τράπεζες προσφέροντας στις εξαγωγικές επιχειρήσεις μια έκπτωση στα επιτόκια χορηγήσεων ή ένα bonus στα επιτόκια καταθέσεων.
Κατά την άποψη του ΣΕΒΕ, έμφαση πρέπει να δοθεί στην μείωση του μη μισθολογικού κόστους, δηλαδή στην ελάφρυνση της φορολόγησης της εργασίας. «Πρέπει λοιπόν τα κίνητρα που θα δοθούν να αφορούν την ελάφρυνση των φορολογικών και ασφαλιστικών εισφορών, τόσο της επιχείρησης όσο και των εργαζομένων, που αφορούν τις μισθολογικές απολαβές των εργαζομένων. Αυτό θα βοηθήσει στην ανάσχεση του brain drain που σήμερα δεν αφορά μόνο τους νέους αλλά και καταξιωμένα στελέχη που εγκαταλείπουν την χώρα μη ανεχόμενα την υπερβολική φορολόγηση (συμπεριλαμβανομένων των εισφορών) που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνά και το 70%», επισημαίνει ο σύνδεσμος. Η πρόταση του ΣΕΒΕ εξυπηρετεί τους παρακάτω στόχους: Ενθαρρύνει τις εταιρίες να εξάγουν και να φέρνουν τα εμβάσματά τους στην Ελλάδα. Όσο περισσότερα εμβάσματα φέρουν, τόσο αυξάνεται το α που αυξάνει τον συντελεστή κινήτρων. Ενθαρρύνονται οι εταιρίες να παράγουν το μεγαλύτερο μέρος της αξίας στην χώρα, για να αυξήσουν το ποσοστό προστιθέμενης αξίας, αφού, χρησιμοποιώντας Έλληνες υπεργολάβους, δεν θα στείλουν εμβάσματα στο εξωτερικό. Δίνεται κίνητρο στις επιχειρήσεις να επαναπατρίσουν κεφάλαιά τους.
