Είναι ο άνθρωπος που όρισε την αφηρημένη τέχνη: Η Google αφιερώνει το σημερινό της doodle στον Βασίλι Καντίνσκι, 148 χρόνια από την γέννησή του το 1866.
Είναι ο «πατέρας» της αφηρημένης τέχνης. O Βασίλι Καντίνσκι (ή Καντίνσκυ) γεννήθηκε στη Μόσχα στις 16 Δεκεμβρίου 1866 και πέθανε στη Γαλλία στις 13 Δεκεμβρίου 1944. Ήταν Ρώσος ζωγράφος και θεωρητικός της τέχνης. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα και ένας από τους πρωτοπόρους της αποκαλούμενης αφηρημένης τέχνης.
«Ο πατέρας μου, μου επέτρεπε με ασυνήθιστη υπομονή, να ακολουθήσω τα όνειρα μου και να κάνω το κέφι μου σε όλη μου τη ζωή... Η παιδαγωγική του αρχή βασιζόταν στην απόλυτη εμπιστοσύνη και τη φιλική σχέση μαζί μου. Και ξέρει πόσο ευγνώμων του είμαι για αυτό. Οι γραμμές αυτές θα πρέπει να είναι οδηγός για όσους γονείς προσπαθούν να αποτρέψουν, και συχνά με τη βία, τα παιδιά τους (και κυρίως τα προικισμένα) από τις αληθινές τους κλίσεις κάνοντας τα δυστυχισμένα», έλεγε.
Εγκατάσταση στο Μόναχο
Γεννήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 1866 στη Μόσχα, μοναδικό παιδί εύπορης οικογένειας. Ο πατέρας του ήταν έμπορος τσαγιού. Το 1871 η οικογένεια μετακόμισε στην Οδησσό, όπου ο πατέρας του ανέλαβε θέση διευθυντή σε εργοστάσιο τσαγιού. Σύντομα, μετά τη μετακίνηση αυτή, οι γονείς του Καντίνσκι χώρισαν και την ανατροφή του ανέλαβε η θεία του Ελισάβετ, αδελφή της μητέρας του. Το 1896, σε ηλικία τριάντα ετών, εγκατέλειψε τη Μόσχα και εγκαταστάθηκε στο Μόναχο, με σκοπό να ακολουθήσει τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες.
Η πόλη του Μονάχου ήταν εκείνη την εποχή καλλιτεχνικό κέντρο ενώ από το 1892 είχε δημιουργηθεί η Απόσχιση (Sezession) του Μονάχου, ομάδα που συσπείρωνε καλλιτέχνες που ακολουθούσαν διαφορετικές τεχνοτροπίες. «Οι μεγάλοι μου πίνακες γεννούνται σιγά σιγά μέσα στην καρδιά μου», έλεγε.
Ο ζωγράφος έπαιζε με τα χρώματα και τις φόρμες σαν να ήταν νότες της μουσικής. Ενεργούσε σαν τον συνθέτη που αναζητάει μέσα από την ποικιλομορφία της παρτιτούρας να αποδώσει τις αντιθέσεις, τη συνύπαρξη, εντάσεις ή αρμονία. Με τη σημαντική στροφή που πραγματοποίησε προς την αφηρημένη τέχνη, μπόρεσε να ξεπεράσει τη δέσμευση της φιγούρας. Οι συναρπαστικές του εικόνες αφηγούνται το παιχνίδι της ζωής, την περιπέτεια, τη χαρά, τη θλίψη, τον άνθρωπο κατακερματισμένο μέσα στη δίνη των γεγονότων. Είναι μια ζωγραφική που απεικονίζει την πραγματικότητα με πολυδιάστατη προσέγγιση, ρεαλισμό, χιούμορ, φαντασία και προπάντων «αυτοσχεδιασμό», τίτλο που έδωσε ο ζωγράφος σε αρκετούς πίνακές του.
Δίνει ώθηση στην τέχνη
Το 1900 ιδρύει την καλλιτεχνική ομάδα «φάλαγγα» και το 1910 την ομάδα του «γαλάζιου καβαλάρη». Ταξιδεύει πολύ, εκθέτει έργα, γράφει άρθρα για την τέχνη και δίνει μια νέα ώθηση στην τέχνη μέσα από τις καλλιτεχνικές ομάδες, μαζί με άλλους κορυφαίους καλλιτέχνες της εποχής.
Το 1919 ο Walter Gropius ιδρύει τη σχολή «Bauhaus» στη Weimar και το 1922 καλεί τον W. Kandinsky να διδάξει μαζί με άλλα μεγάλα ονόματα στην τέχνη. Το 1924 μαζί με Klee, Feininger, Jawlensky σχηματίζουν την ομάδα «οι τέσσερις γαλάζιοι». Συνεχίζει τα ταξίδια και τις εκθέσεις σε όλο τον κόσμο, παράλληλα με το διδακτικό και συγγραφικό έργο του. Το Bauhaus μεταφέρεται στο Dessau και στη συνέχεια στο Βερολίνο, το 1932.
Το ενδιαφέρον του Καντίνσκι για την ζωγραφική τονώθηκε ακόμα περισσότερο εξαιτίας δύο γεγονότων. «Δυο εμπειρίες σφράγισαν όλη μου την εσωτερική ζωή και με συνετάραξαν ως τα εσώψυχα. Ήταν η έκθεση των Γάλλων ιμπρεσιονιστών στη Μόσχα-«Οι Θημωνιές» του Μονέ», ανέφερε ο ίδιος. Η δεύτερη εμπειρία ήταν στην παρουσίαση του έργου Λόενγκριν του Βάγκνερ στο Βασιλικό Θέατρο της Μόσχας. «Την έκφραση ότι ο Βάγκνερ είχε ζωγραφίσει μουσικά «την ώρα μου» δεν τόλμησα να την χρησιμοποιήσω. Συνειδητοποίησα ωστόσο πως η τέχνη εν γένει είναι δυνατότερη από το ότι νόμιζα, και ακόμα ότι η ζωγραφική μπορεί να αποκτήσει και να αναπτύξει τόσες δυνάμεις όσες και η μουσική».
