Του Γιώργου Παπαδημητρίου
Πλέον, είναι επίσημο. Ο αγώνας που δόθηκε με μανία (για να πετάξουμε και τη δηκτική σπόντα μας για την εποχή στην οποία ζούμε) σε όλα τα σόσιαλ μίντια δικαιώθηκε. Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο θα συμμετάσχει στο All-Star Game του NBA, το οποίο θα διεξαχθεί στις 19 του προσεχούς Φλεβάρη στη Νέα Ορλεάνη, αγωνιζόμενος μάλιστα στη βασική πεντάδα της ομάδας της Ανατολής. Στην ταινία “Moneyball” (2011), ο πρωταγωνιστής Μπραντ Πιτ μονολογεί σε κάποια στιγμή “how can you not be romantic about baseball?”. Όπου μπέιζμπολ, τοποθετήστε όποιο άθλημα σας αρέσει περισσότερο και αφουγκραστείτε την αλήθεια αυτής της φράσης. Ο αθλητισμός μας κάνει ρομαντικούς, μας κάνει να αιθεροβατούμε και να ονειρευόμαστε, διότι βρίθει από υπέροχες ατομικές και συλλογικές ιστορίες. Όπως αυτή του Γιάννη Αντετοκούνμπο. Που ηχεί στα αυτιά πολλών ως ένα γλυκό παραμύθι, όσο κλισέ κι είναι ή ακούγεται η παραπάνω λέξη.
Η περίπτωση Αντετοκούνμπο είχε κεντρίσει το ενδιαφέρον μου από πάρα πολύ παλιά, όταν είχε πρωτακουστεί το όνομά του, τις εποχές που αγωνιζόταν στον Φιλαθλητικό, στις μικρές κατηγορίες του ελληνικού μπάσκετ. Όσο κι αν τα αθλητικά ελέη του Γιάννη έβγαζαν μάτια, το συγκλονιστικό ξεπέταγμά του στη φετινή χρονιά αγγίζει τα όρια του αξιοθαύμαστου και του αξιοπερίεργου και σίγουρα δεν βασίζεται μονάχα στην ευλογία των a priori προσόντων. Ο Αντετοκούνμπο επέδειξε από την πρώτη στιγμή που βρέθηκε στο NBA μία τρομερή διάθεση για δουλειά και βελτίωση και παράλληλα, δεν απέκλινε ποτέ από την ταπεινότητα που τον διακρίνει. Ο Αντετοκούνμπο είναι Έλληνας όσο εγώ και εσείς, αλλά ευτυχώς (επαναλαμβάνω ευτυχώς) δεν έλαβε την κλασική νεοελληνική παιδεία που λαμβάνει η συντριπτική πλειονότητα των ταλαντούχων νεαρών αθλητών της χώρας μας. Μακριά από υπερφίαλους γονείς, αλαζόνες προπονητές και αετονύχηδες μάνατζερ, ο Αντετοκούνμπο είχε ως μόνο στόχο να γίνει καλύτερος, χωρίς ποτέ να παρεκτραπεί ή να εκτροχιαστεί προς συμπεριφορές που εκτρέφουν το Εγώ.
Οι χαμηλόφωνες (όχι σε ντεσιμπέλ, αλλά σε περιεχόμενο) δηλώσεις του, ακόμη και μετά το πρώτο κύμα διασημότητας, έμοιαζαν με μελωδία στα αυτιά μου. Οι δε δηλώσεις των Νιγηριανών γονιών του ήταν για φίλημα. Ελάχιστα λόγια, πάντα με πραότητα και γλυκύτητα, και εκείνο το ταπεινό βλέμμα των ανθρώπων που έχουν δει και βιώσει πράγματα που δύσκολα μπορούμε να τα φανταστούν οι περισσότεροι από εμάς. Φυσικά, οι γονείς του Αντετοκούνμπο δεν «πουλάνε» πολύ στον αδηφάγο κόσμο των μίντια, που προτιμά διάφορα οn camera show από τσαούσες μητέρες Ολυμπιονικών, που επιτελούν στην εντέλεια την αγαπημένη λειτουργία του Έλληνα γονέα: το καπέλωμα των τέκνων τους. Και παράλληλα, δικαιώνουν για πολλοστή φορά τον Άντι Γουόρχολ και τη ρήση του περί των 15’ δημοσιότητας που αντιστοιχούν στον καθένα μας.
Η περίπτωση του Γιάννη φανερώνει (άθελα του ίδιου του αθλητή και των θαυμαστών του) πολλά και διάφορα για τους αθέατους μηχανισμούς της κοινής γνώμης. Προτού ο Αντετοκούνμπο γίνει μεγάλος και τρανός, όταν ακόμη ήταν ένας άγουρος παίκτης με προοπτικές, όσοι ενστερνίζονταν τις απόψεις του Νίκου Μιχαλολιάκου περί «χιμπατζήδων που τρύπωσαν στο Μαξίμου», με αφορμή την πρόσκληση του τότε πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στον Γιάννη, τις διατράνωναν με στεντόρεια φωνή. Τώρα που ο Αντετοκούνμπο μεγαλουργεί, οι θιασώτες αυτών των χυδαιοτήτων έχουν κρυφτεί σε ανήλιαγα λαγούμια. Όχι επειδή άλλαξαν γνώμη. Όχι επειδή κατανόησαν τη φαιδρότητα αυτών των χαρακτηρισμών. Όχι επειδή συγκινήθηκαν από την ιστορία του Γιάννη. Αλλά επειδή άπαντες κάθονται σούζα στην Ελλάδα απέναντι στην αδιαπραγμάτευτη επιτυχία.
Παρεμπιπτόντως και μιας που κινούμαστε σε αυτό το ζήτημα, της διασύνδεσης δηλαδή μεταξύ του αθλητισμού και των μελανοχιτώνων, ας επιχειρήσουμε να εξηγήσουμε κάτι αρκετά απλό (όχι για όλους) στον -πάλαι ποτέ τρομερά συμπαθή και νυν αντιπαθή- Στιβ Γιατζόγλου. Η στάση του Μιχαλολιάκου στο ζήτημα του Γιάννη δεν είναι μία «άτυχη στιγμή», όπως δήλωσε ο Γιατζόγλου όταν ερωτήθηκε για το ζήτημα αυτό. Είναι μία στιγμή πλήρως ενταγμένη σε ένα πλαίσιο κανονικότητας, η οποία είναι απλώς θλιβερή. Όταν ο λόγος σου είναι βουτηγμένος σε ένα ρατσιστικό χυλό πηχτής βλακείας, τα ίδια ανοσιουργήματα θα εκστομίσεις σε κάθε περίπτωση. Για όσο καιρό σε παίρνει φυσικά, γιατί μετά είπαμε. Τουμπεκί ψιλοκομμένο και πέταγμα αϊτού.
Η ιστορία του Γιάννη δύναται και οφείλει να λειτουργήσει ως διδαχή και συμβολισμός. Και να κινηθεί μακριά από κάθε τάση «φουστανελικών» πανηγυρισμών ξιπασμένης περηφάνιας, μία τάση που βρίθει φυσικά στην εγχώρια αθλητική δημοσιογραφία που κινείται στα γνωστά χαμερπή της επίπεδα. Δεν είναι ανάγκη να διαθέτεις προοπτική ειδώλου και μεγαλείου για να απολαμβάνεις τα αυτονόητα δικαιώματά σου. Από την άλλη, είναι αναγκαίο να φροντίζουμε να μπαίνει λίγο φως σε κάθε ανήλιαγο περιβάλλον. Όλα τα καλά θα φωτίσουν περισσότερο και όλα τα άσχημα δεν θα σκοτεινιάσουν ακόμη πιο πολύ. Και μετά, ας το αφήσουμε στην τύχη και στις συμπτώσεις.
