Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Μ. ΤΖΙΚΑ*
Πρεμιέρα σήμερα για τον Νόμο 4469/2017 ο οποίος άρχισε να ισχύει για την υπαγωγή οφειλετών – επιχειρήσεων στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης χρηματικών οφειλών προς οποιονδήποτε πιστωτή (τράπεζες κλπ) και με την συμμετοχή ακόμα και του Ελληνικού δημοσίου, ήτοι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία, φορέα κοινωνικής ασφάλισης (ΕΦΚΑ κλπ) ή προς άλλο Ν.Π.Δ.Δ.
Οι αιτήσεις (αρχική πρόταση ρύθμισης οφειλών) μαζί με τα συνοδευτικά έγγραφα που προβλέπει ο νόμος μπορούν να υποβάλλονται από σήμερα στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.) μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας που έχει αναπτυχθεί για τον σκοπό αυτόν και ειδικότερα στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.keyd.gov.gr
Για να υπαχθεί μια επιχείρηση στον ανωτέρω νόμο θα πρέπει οι συνολικές προς ρύθμιση οφειλές να υπερβαίνουν το ποσό των 20.000 ευρώ
Oι οφειλέτες – επιχειρήσεις θα έχουν την δυνατότητα να υπαχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών έως την 31-12-2018. Η υποβολή δεύτερης αίτησης από τον ίδιο οφειλέτη, αν αποτύχει να υπαχθεί στον νόμο η πρώτη, αποκλείεται.
Παρακάτω ακολουθεί ένας συνοπτικός οδηγός για το τι προβλέπει ο νόμος 4469/2017 και το ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσουμε εν προκειμένω για την υπαγωγή μας (όσοι το δικαιούνται) στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών.
Τι είναι ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων;
Σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ.1 του Νόμου 4469/2017, ως εξωδικαστικός μηχανισμός ορίζεται η διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης χρηματικών οφειλών προς οποιονδήποτε πιστωτή, οι οποίες είτε προέρχονται από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας του οφειλέτη, είτε αποτελούν οφειλές από άλλη αιτία, εφόσον η ρύθμιση των εν λόγω οφειλών κρίνεται από τους συμμετέχοντες στη διαδικασία απαραίτητη προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του οφειλέτη.
Ποια πρόσωπα δικαιούνται να υποβάλλουν αίτηση για να υπαχθούν στην διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών
Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 2 του παρόντος νόμου, μπορούν να υποβάλουν αίτηση για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών
- κάθε φυσικό πρόσωπο που ασκεί εμπορική δραστηριότητα με πτωχευτική ικανότητα
- κάθε νομικό πρόσωπο το οποίο αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, και έχει φορολογική κατοικία στην Ελλάδα,
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις ένταξης στον εξωδικαστικό μηχανισμό;
α) κατά την 31η Δεκεμβρίου 2016 είχε οφειλή προς χρηματοδοτικό φορέα από δάνειο ή πίστωση σε καθυστέρηση τουλάχιστον ενενήντα (90) ημερών ή οφειλή που ρυθμίστηκε μετά την 1η Ιουλίου 2016 ή είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη Φορολογική Διοίκηση ή προς Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ή προς άλλο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, περιλαμβανομένων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, ή είχε βεβαιωθεί η μη πληρωμή επιταγών εκδόσεώς του λόγω μη επαρκούς υπολοίπου κατά το άρθρο 40 του ν. 5960/1933 (Α' 401) ή είχαν εκδοθεί διαταγές πληρωμής ή δικαστικές αποφάσεις λόγω ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων εις βάρος του,
β) οι συνολικές προς ρύθμιση οφειλές του ξεπερνούν το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ και
γ) να πληροί τα κριτήρια επιλεξιμότητας του άρθρου 3.
Ποιοι δεν έχουν δικαίωμα υπαγωγής στην διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού;
Δεν έχουν δικαίωμα υπαγωγής στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών οι ελεύθεροι επαγγελματίες και όσοι άλλοι προβλέπονται στις ειδικές διατάξεις του άρθρου 2 του παρόντος νόμου. Επίσης οφειλέτης ο οποίος έχει τελέσει το ποινικό αδίκημα της φοροδιαφυγής ή της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες κλπ και έχει καταδικαστεί αμετάκλητα για τα ανωτέρω δεν μπορεί να υπαχθεί στον ανωτέρω νόμο.
α) τα πιστωτικά και χρηματοδοτικά ιδρύματα, καθώς και τα υποκαταστήματα αλλοδαπών
Ποιες οφειλές δεν υπάγονται στην διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού;
Στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης δεν υπάγονται οφειλές του οφειλέτη που έχουν γεννηθεί μετά την 31η Δεκεμβρίου 2016.
Ποια είναι τα κριτήρια επιλεξιμότητας του άρθρου 3;
1. Ο οφειλέτης που τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα, σύμφωνα με την παρ. 12 του άρθρου 3 του ν. 4308/2014, κρίνεται επιλέξιμος για υπαγωγή στην εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών του παρόντος νόμου, εφόσον έχει θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης του άρθρου 4.
2. Ο οφειλέτης που τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα, σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 4308/2014, κρίνεται επιλέξιμος για υπαγωγή στην εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών του παρόντος νόμου, εφόσον πληροί μία από τις παρακάτω προϋποθέσεις σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης του άρθρου 4:
α) έχει θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων ή
β) έχει θετική καθαρή θέση (equity).
Που μπορώ να υποβάλλω την αίτηση για υπαγωγή στον εξωδικαστικό μηχανισμό; - οι συνοφειλέτες πρέπει να συνυποβάλλουν ομοίως την αίτηση;
Η αίτηση για την υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών υποβάλλεται από τον οφειλέτη ηλεκτρονικά στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.) με τη χρήση ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας, η οποία τηρείται στην ιστοσελίδα της Ε.Γ.Δ.Ι.Χ..
Η αίτηση δεν εξετάζεται, ακόμη και αν συναινέσουν οι πιστωτές, αν δεν συνυποβληθεί και από τους συνοφειλέτες που έχουν κατά την ημερομηνία υποβολής της την ιδιότητα του ομόρρυθμου εταίρου ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας ή ευθύνονται από άλλη αιτία εις ολόκληρον και αλληλεγγύως για το σύνολο των οφειλών του οφειλέτη.
Τι πρέπει να περιέχει η αίτηση για την υπαγωγή στην διαδικασία εξωδικαστικού μηχανισμού;
Σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στο άρθρο 5 του παρόντος νόμου, η αίτηση του οφειλέτη πρέπει να περιέχει υποχρεωτικά τα εξής:
α) πλήρη στοιχεία της επιχείρησης (επωνυμία, διεύθυνση, Α.Φ.Μ., ΚΑΔ, τηλέφωνο, ηλεκτρονική διεύθυνση), αναφορά στον κύκλο εργασιών του κατά την τελευταία χρήση πριν από την υποβολή της αίτησης και στις συνολικές υποχρεώσεις του έναντι των πιστωτών του, περιγραφή της δραστηριότητάς του, της οικονομικής του κατάστασης, των λόγων της οικονομικής του αδυναμίας και των προοπτικών της επιχείρησής του,
β) κατάλογο όλων των πιστωτών του με πλήρη στοιχεία (επωνυμία, διεύθυνση, Α.Φ.Μ., τηλέφωνο, ηλεκτρονική διεύθυνση), των οφειλομένων ποσών ανά πιστωτή και των συνοφειλετών που ευθύνονται έναντι κάθε πιστωτή,
γ) την πρότασή του για τον τρόπο ρύθμισης των οφειλών του, όπου αναφέρει τουλάχιστον το ποσό που είναι σε θέση να καταβάλει σε μηνιαία ή ετήσια βάση για την αποπληρωμή των οφειλών του, βασίζεται στα εκτιμώμενα έσοδα και έξοδα του οφειλέτη κατά τις επόμενες τρεις (3) τουλάχιστον χρήσεις και είναι σύμφωνη με τις διατάξεις των άρθρων 9 και 15 παράγραφοι 3, 4, 5, 6 και 16 κλπ.
δ) τα στοιχεία που απαιτούνται για την αξιολόγηση της επιλεξιμότητάς του, σύμφωνα με το άρθρο 3.
Τι είναι ο συντονιστής;
Σύμφωνα με τα οριζόμενα του άρθρου 6 παρ.1., εντός δύο (2) εργάσιμων ημερών από την κατάθεση της αίτησης, η Ε.Γ.Δ.Ι.Χ. διορίζει συντονιστή της διαδικασίας από το μητρώο συντονιστών που τηρείται στην Ε.Γ.Δ.Ι.Χ. Ο συντονιστής είναι διαπιστευμένος διαμεσολαβητής από τον κατάλογο του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Ποιος είναι ο ρόλος του συντονιστή;
- συντονίζει και εγγυάται την εφαρμογή της διαδικασίας,
- τηρεί το απόρρητο και την εμπιστευτικότητα της διαδικασίας,
- ελέγχει την πληρότητα της αίτησης του οφειλέτη και των συνοδευτικών εγγράφων αυτής,
- προσκαλεί τους πιστωτές να συμμετέχουν στην διαδικασία και φέρνει σε επικοινωνία τα μέρη (αιτών – πιστωτές) κατά την διάρκεια της διαπραγμάτευσης
- συντάσσει πρακτικό αποτυχίας της διαδικασίας, εφόσον δεν υπάρχει απαρτία,
το οποίο αποστέλλει ηλεκτρονικά στην Ε.Γ.Δ.Ι.Χ., στον αιτούντα και στους πιστωτές.
- μεριμνά για την υπογραφή της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών από την πλειοψηφία των πιστωτών και του οφειλέτη
- διαβεβαιώνει ότι κατά τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης τηρήθηκαν οι
διατάξεις του παρόντος νόμου και των κατ' εξουσιοδότηση αυτού κανονιστικών πράξεων.
Ο συντονιστής θα πρέπει να είναι ουδέτερος και να μην έλκει συμφέροντα από την έκβαση της διαδικασίας, ήτοι
α) να μην έχει καμία προσωπική ή επαγγελματική σχέση με τον οφειλέτη ή συμμετέχοντα πιστωτή,
β) να μην έχει οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλο συμφέρον, άμεσο ή έμμεσο, από την έκβαση της διαδικασίας.
Πότε υπογράφεται η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών;
Αφού ξεκινήσει η διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού, τηρηθούν τα χρονικά διαστήματα που προβλέπει ο νόμος, πραγματοποιηθεί η επικοινωνία των αιτούντων οφειλετών με τους πιστωτές με την μεσολάβηση του συντονιστή και υποβληθούν οι προτάσεις και οι αντιπροτάσεις, ο συντονιστής κοινοποιεί το σχέδιο αναδιάρθρωσης οφειλών μαζί με την έκθεση βιωσιμότητας της επιχείρησης στον οφειλέτη και στους συμμετέχοντες πιστωτές. Από το χρονικό σημείο που έλαβε χώρα η τελευταία κοινοποίηση, δίδεται προθεσμία δύο μηνών, αν πρόκειται για μεγάλη επιχείρηση, προκειμένου να ληφθεί απόφαση επί του ανωτέρω σχεδίου αναδιάρθρωσης οφειλών ή να αποσταλούν αντιπροτάσεις από τους πιστωτές.
Για την έγκριση πρότασης αναδιάρθρωσης οφειλών απαιτείται συμφωνία του οφειλέτη και πλειοψηφία τριών πέμπτων (3/5) των συμμετεχόντων πιστωτών, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται ποσοστό δύο πέμπτων (2/5) των συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο. Αν εγκριθεί η πρόταση αναδιάρθρωσης οφειλών, υπογράφεται με επιμέλεια του συντονιστή μεταξύ των συναινούντων πιστωτών και του οφειλέτη η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών. Η υπογραφή της σύμβασης αναδιάρθρωσης με μηχανικό μέσο ή ηλεκτρονικό τρόπο είναι επαρκής. Ο συντονιστής αποστέλλει αντίγραφο της υπογεγραμμένης σύμβασης αναδιάρθρωσης σε όλους τους συμμετέχοντες πιστωτές και στον οφειλέτη.
Tέλος, αν δεν επιτευχθεί συμφωνία μετά το πέρας των ψηφοφοριών της παραγράφου 6, η διαδικασία θεωρείται περαιωθείσα ως άκαρπη και ο συντονιστής συντάσσει πρακτικό αποτυχίας της διαδικασίας, το οποίο αποστέλλει ηλεκτρονικά στον αιτούντα και στους πιστωτές.
Μπορεί να έχει δικαστική επικύρωση η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών;
Σύμφωνα με τα οριζόμενα του άρθρου 12, ο οφειλέτης ή ο συμμετέχων πιστωτής μπορεί να υποβάλει στο Πολυμελές Πρωτοδικείο, στην περιφέρεια του οποίου έχει έδρα ο οφειλέτης, αίτηση για την επικύρωση της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών. Η υπόθεση εκδικάζεται κατά τις διατάξεις της εκούσιας δικαιοδοσίας.
Προστατεύεται ο οφειλέτης από κατασχέσεις και από μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης εις βάρος της περιουσίας του;
Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 12 και 13 του παρόντος νόμου μεταξύ άλλων προβλέπονται και τα εξής αναφορικά με την προστασία του οφειλέτη από κατασχέσεις αλλά και την αναστολή εκτέλεσης των καταδιωκτικών μέτρων τα οποία ορίζονται εντός αυστηρού πλαισίου.
Από την κατάθεση της αίτησης για την επικύρωση της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών και έως την έκδοση απόφασης από το αρμόδιο δικαστήριο για την επικύρωση ή μη της συμφωνίας αναδιάρθρωσης, αναστέλλονται αυτοδικαίως τα μέτρα, εκκρεμή ή μη, ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη για την ικανοποίηση απαιτήσεων που ρυθμίζονται από τη σύμβαση.
Κατά τη διάρκεια της αναστολής απαγορεύεται η λήψη οποιουδήποτε ασφαλιστικού μέτρου κατά του οφειλέτη, εκτός αν πρόκειται για εγγραφή προσημείωσης υποθήκης ή άλλο ασφαλιστικό μέτρο που έχει συμφωνηθεί με τη σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών ή για ασφαλιστικό μέτρο με το οποίο επιδιώκεται η αποτροπή της απομάκρυνσης ή αφαίρεσης ή μετακίνησης κινητών πραγμάτων της επιχείρησης ή εν γένει εξοπλισμού, η οποία δεν έχει συμφωνηθεί και ενέχει κίνδυνο απαξίωσης της επιχείρησης του οφειλέτη.
Αν κατά το χρόνο κατάθεσης της αίτησης για την επικύρωση εκκρεμεί εναντίον του οφειλέτη διαδικασία αναγκαστικής ή διοικητικής εκτέλεσης, αυτή αναστέλλεται με την κοινοποίηση εκ μέρους του οφειλέτη στα όργανα εκτέλεσης της αίτησης για την επικύρωση της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών. Όταν η διαδικασία επισπεύδεται από τη φορολογική διοίκηση με βάση τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, όργανο εκτέλεσης είναι η αρμόδια για την επιδίωξη της είσπραξης υπηρεσία της φορολογικής διοίκησης.
Ποιες είναι οι συνέπειες μη τήρησης της συμφωνίας; - ανατροπή ή ακύρωση
Αν ο οφειλέτης δεν καταβάλει προς οποιονδήποτε πιστωτή οποιοδήποτε οφειλόμενο ποσό σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης αναδιάρθρωσης
οφειλών για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των ενενήντα (90) ημερών, ο πιστωτής δικαιούται να ζητήσει την ακύρωση της συμφωνίας ως προς όλους, καταθέτοντας αίτηση στο δικαστήριο που επικύρωσε τη σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών ή στο Πολυμελές Πρωτοδικείο, στην περιφέρεια του οποίου έχει έδρα ο οφειλέτης, αν η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών δεν έχει επικυρωθεί σύμφωνα με το άρθρο 12. Η αίτηση εκδικάζεται κατά τις διατάξεις της εκούσιας δικαιοδοσίας.
Προσοχή!!! Με την ακύρωση της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών αναβιώνουν οι απαιτήσεις των πιστωτών κατά του οφειλέτη και των συνοφειλετών. Ποσά που καταβλήθηκαν σε εκτέλεση της σύμβασης αναδιάρθρωσης αφαιρούνται από τις απαιτήσεις που αναβίωσαν.
Μέχρι πότε ισχύει ο νόμος για υπαγωγή στην διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών;
Κάθε οφειλέτης μπορεί να υποβάλει αίτηση για την υπαγωγή του στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών έως την 31η Δεκεμβρίου 2018, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις των άρθρων 2 και 3.
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Αν και η συμμετοχή των δικηγόρων στην διαδικασία αυτή είναι προαιρετική για τους συμμετέχοντες, θα είναι ωφέλιμο για την πρόοδο της διαδικασίας να υπάρχει σχετική ενημέρωση και καθοδήγηση από δικηγόρους για να αποφευχθούν λάθη που μπορεί να κοστίσουν στους συμμετέχοντες (αιτούντες – πιστωτές) της ανωτέρω διαδικασίας.
*ο κ. Τζίκας είναι δικηγόρος & πιστοποιημένος διαμεσολαβητής Υ.Δ.Δ.Α.Δ
