Του Γρηγόρη Μυστιλιάδη
Φτάσαμε λοιπόν στο σημείο που λίγο πολύ περίμεναν οι περισσότεροι εδώ και καιρό: τα αντισταθμιστικά μέτρα που πρότεινε η κυβέρνηση απορρίφθηκαν από τους δανειστές, οι διαπραγματεύσεις της ελληνικής αντιπροσωπείας με τους εκπροσώπους των θεσμών στις Βρυξέλλες οδηγήθηκαν σε ναυάγιο και η ελληνική πλευρά αποχώρησε. Η εικόνα της ημέρας, λοιπόν, είναι ότι η κρίση κλιμακώνεται ραγδαία και το μέλλον της σχέσης της Ελλάδας με την Ευρώπη ακροβατεί πλέον σε σκοινί, το οποίο δεν είναι καν αρκούντως τεντωμένο.
Πέραν πάσης αμφιβολίας, τα μέτρα τα οποία απαίτησαν οι δανειστές από την κυβέρνηση είναι ακραία και παράλογα. Αν μη τι άλλο, δεν δείχνουν στο ελάχιστο να έχουν γνώμονα την ανάπτυξη, τουναντίον, ενδεχόμενη υιοθέτησή τους θα έσπρωχνε την χώρα σε ακόμα μεγαλύτερη ύφεση. Η κυβέρνηση λοιπόν έκανε τις προτάσεις της, αυτές απορρίφθηκαν και η αντιπρόταση ήταν στην προαναφερθείσα λογική. Οι Έλληνες την απέρριψαν, οι δανειστές στην ουσία απάντησαν «αυτό είναι, take it or leave it», και η ελληνική αποστολή αποχώρησε. Στις – αρκετά δραματικές, είναι η αλήθεια - δηλώσεις τους κατόπιν, τόσο ο Αλέξης Τσίπρας όσο και ο Γιάνης Βαρουφάκης έκαναν σαφές ότι η Ελλάδα τραβάει κάπου εδώ μια γραμμή. «Αν εμείς υπογράψουμε το κείμενο που μας έδωσαν, τότε μιλάμε για αποδόμηση της Ευρώπης. Ουσιαστικά αυτοί μας ζητάνε την αρχή του σπασίματος της ΕΕ, ακόμη κι ο Καραμανλής αν ζούσε θα ήταν έξαλλος. Έχουμε γίνει η Ευρώπη των δανειστών και των δανειζόμενων, όχι των λαών. Η ειλικρίνεια, η ψυχραιμία και η ευρωπαϊκή διάσταση του θέματος θα επικρατήσει. Όποιος παίζει με σενάρια αποδόμησης της Ευρώπης, θα αποδειχθεί υπόλογος στην ευρωπαϊκή ιστορία», δήλωσε ο Υπουργός Οικονομικών, ενώ ο Πρωθυπουργός εντόπισε ξεκάθαρη «πολιτική σκοπιμότητα» στην επιμονή των Θεσμών για νέες περικοπές στις συντάξεις, τονίζοντας ότι «Η ελληνική κυβέρνηση προσέρχεται στη διαπραγμάτευση με σχέδιο και με τεκμηριωμένες αντιπροτάσεις. Θα περιμένουμε υπομονετικά έως ότου οι θεσμοί προχωρήσουν στον ρεαλισμό. […] Δεν είναι ζήτημα ιδεολογικής εμμονής. Είναι ζήτημα δημοκρατίας. Δεν έχουμε το δικαίωμα να θάψουμε την ευρωπαϊκή δημοκρατία στον τόπο που γεννήθηκε».
Είτε ανήκεις σε αυτούς που έχουν ξεκάθαρη εικόνα του τι συμβαίνει, είτε στους μπερδεμένους, κουρασμένους, απηυδισμένους Έλληνες, είτε συμφωνείς με τα λεγόμενα Τσίπρα – Βαρουφάκη είτε όχι, το μόνο ασφαλές συμπέρασμα είναι ότι δεν μπορείς παρά να αντιληφθείς το αληθές των δηλώσεων Βαρουφάκη, που έχει να κάνει με το διά ταύτα της συγκυρίας: «Σήμερα είναι μια καλή μέρα γιατί είναι πιο κρυστάλλινα τα πράγματα. Επιτέλους φτάσαμε στη στιγμή της καθαρότητας, χτες η Ελλάδα είπε ως εδώ και μη παρέκει, τώρα πρέπει να πάρουν οι Ευρωπαίοι αποφάσεις». Και αυτό γιατί ο μεγαλύτερος, ίσως, παράγοντας αποσταθεροποίησης της ελληνικής κοινωνίας τα τελευταία χρόνια είναι αυτή ακριβώς η συνεχής και ατέρμονη απειλή, σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από τα κεφάλια των πολιτών: η έξοδος από το ευρώ, η πτώχευση, η χρεωκοπία, η αβεβαιότητα, η καταστροφή.
Είναι προφανές ότι ευχή κάθε σώφρονος ανθρώπου θα πρέπει να είναι να βρεθεί μια λύση, μια βιώσιμη λύση και η Ελλάδα να παραμείνει στο ευρώ και την Ευρώπη, όχι ως υποτελής μα ως ισότιμο μέλος που μπαίνει, επιτέλους, στο δρόμο της εξυγίανσης, της οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής ίασης και της ανάπτυξης. Ίσως, όμως, κάτι τέτοιο να μην συμβεί τελικά. Ίσως η ρήξη να είναι ήδη οριστική. Ακόμα κι αυτό αν είναι να γίνει, ας γίνει. Να τελειώνουμε επιτέλους. Τουλάχιστον να βρεθούμε αντιμέτωποι με την κατάσταση, να τη μετρήσουμε με όποια ψυχραιμία μας απομείνει και να βάλουμε τα πράγματα κάτω, να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε από δω και πέρα. Δεν αντέχεται άλλο αυτή η μετέωρη αίσθηση, να περιμένουμε μέρα με τη μέρα μια κάποια έκβαση και εκείνη να μην έρχεται. Μακάρι να επιτευχθεί η συμφωνία, μακάρι να εκτονωθεί η κατάσταση. Είτε έτσι είτε αλλιώς, ωστόσο, χρειαζόμαστε επιτέλους μια έκβαση. Ένα δεδομένο, στο οποίο να βασίσουμε τον ψυχισμό μας. Εδώ και μια πενταετία ο Έλληνας μοιάζει με τον διαγωνιζόμενο σε ριάλιτι που περιμένει να μάθει αν φεύγει ή συνεχίζει στο παιχνίδι. Αν έχει τύχη ή ο δρόμος του τελείωσε. Και αυτό είναι απάνθρωπο. Το μόνο καλό, λοιπόν, από το ναυάγιο των Βρυξελλών, είναι ότι φτάσαμε στη στιγμή που «πρέπει να πάρουν οι Ευρωπαίοι αποφάσεις». Η Ελλάδα έθεσε τα όριά της, και περιμένει την ετυμηγορία. Όποια κι αν είναι αυτή, θα συνεχίσει να αναπνέει, θα συνεχίσει να υπάρχει. Αλλά για να πάρει επιτέλους μια βαθιά ανάσα, είτε ανακούφισης, είτε προετοιμασίας για ζόρια, θα πρέπει επιτέλους να ακούσει αυτήν την ετυμηγορία. Και πολύ την αργήσαμε. Άντε, να τελειώνουμε.
