Του Γιώργου Παπαδημητρίου
Νομίζω ήρθε εκείνη η ευλογημένη ώρα, όπου έχουμε τη δυνατότητα να ασχοληθούμε με κάτι διαφορετικό, πέρα από τις πολιτικές εξελίξεις, καθότι τα πράγματα είναι πιο ρόδινα από ποτέ. Η ελληνική Βουλή ψηφίζει με αξιοζήλευτες πλειοψηφίες όλα τα μέτρα εκείνα που θα επιτρέψουν να εισέλθουμε στις διαπραγματεύσεις για το τρίτο Μνημόνιο, για το οποίο πλέον καταντήσαμε να παρακαλάμε. Οι όποιες νομοθετικές ενέργειες της εκάστοτε ελληνικής Βουλής θα αξιολογούνται εφεξής με πάσα επισημότητα ως «μονομερείς», με την Ελλάδα να κατακτά νέες απάτητες κορυφές διακοσμητικής δημοκρατίας. Ο δε Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, σε πρόσφατη δήλωσή του ανέφερε πως «η Ευρώπη δεν είναι πλέον μία ένωση λαών, αλλά μία συμμαχία των ελίτ», αλλάζοντας κατόπιν εορτής ρότα από την προ της συμφωνίας φρασεολογία του, η οποία έκρινε ως εμπρηστική οποιαδήποτε αρνητική κρίση περί της ΕΕ. Εφόσον λοιπόν όλα βαδίζουν όπως πρέπει, ας καταπιαστώ με ένα θέμα που είχε κεντρίσει το ενδιαφέρον μου ακριβώς πριν προκηρυχτεί το δημοψήφισμα και το οποίο, καθ’ όπως φαίνεται, θα επανέρχεται ξανά και ξανά, σε παραπλήσιες μορφές.
Εν αρχή ήταν η περίπτωση του Αρκά, η οποία φανέρωσε πολλά για τον αγελαίο, δύσκαμπτο και υστερόβουλο τρόπο με τον οποίο έχουμε μάθει να αντιδρούμε. Σε πρώτη φάση, τον λόγο πήραν διάφοροι, πάσχοντες από αρτηριοσκλήρυνση, κομματικοί χούλιγκανς, οι οποίοι ξάφνου ένιωσαν πως η σάτιρα αφορά οτιδήποτε άλλο εκτός από αυτούς. Λησμονώντας δηλαδή τον απαράβατο κανόνα πως η σάτιρα είναι πιο καίρια κι επιθυμητή από ποτέ ακριβώς όταν θίγει τις δικές μας βεβαιότητες, τα δικά μας «τοτέμ», τις δικές μας αξιακές κορυφές. Η εξουσία, ως είναι γνωστό, θολώνει το μυαλό και εκθέτει ανεπανόρθωτα όσους αποκηρύσσουν με τη μία όλες τις προοδευτικές τους αντιπολιτευτικές διακηρύξεις, στο όνομα της αναγκαιότητας μιας φαντασιακής ιδεολογικής καθαρότητας. Τη σκυτάλη, αμέσως μετά, παρέλαβε ο συρφετός των όψιμων ευαισθητοποιημένων, των υποκριτών δήθεν υπερασπιστών της ελευθερίας του λόγου, που βάλθηκαν να διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους, γεμάτοι ιδιοτελή κίνητρα ιδιοποίησης μιας λαοφιλούς περσόνας. Αφότου πρόλαβαν να παραποιήσουν όρους που δεν αντιλαμβάνονται (βλέπε «λογοκρισία»), να προβούν σε χυδαίες συγκρίσεις (βλέπε “Charlie Hebdo”) και να παραστήσουν τους ανοιχτόμυαλους (βάζω στοίχημα ότι τουλάχιστον οι μισοί από αυτούς θα σοκάρονταν ανεπανόρθωτα από πάρα πολλά στριπάκια του Αρκά, τα οποία και θα έβρισκαν βλάσφημα και φαύλα), μπήκαν στη θέση τους από τον ίδιο τον καλλιτέχνη, ο οποίος διέκοψε δια ροπάλου την οποιαδήποτε πολιτική εκμετάλλευση του προσωρινού κατεβάσματος της σελίδας του.
Στα ίδια πάντα μονοπάτια, αυτά του αδηφάγου ιντερνετικού κανιβαλισμού, προ ολίγων βρεθήκαμε όλοι να ασχολούμαστε με τις δηλώσεις του Χρήστου Θηβαίου. Αρχικά, να αναφέρω πως α) δεν είμαι φαν του συγκεκριμένου τραγουδιστή, του οποίου τα τραγούδια βαριέμαι του θανατά και β) αν με ρωτήσει κάποιος τι πιστεύω για τις ραδιοφωνικές δηλώσεις στις οποίες προέβη, θα απαντούσα πως τον βρήκα αφενός μεν προβοκατόρικα γενικόλογο (παρά τα σκόρπια ψήγματα αλήθειας), αφετέρου δε αχρείαστα επιθετικό απέναντι στην, ομολογουμένως ψύχραιμη, παρουσιάστρια που του έπαιρνε συνέντευξη. Η αληθινή μου γνώμη όμως περί των δηλώσεων Θηβαίου είναι –και παρακαλώ κρατηθείτε από κάπου και έχετε πρόχειρο κι ένα ποτήρι νερό γιατί αναμένεται να σας συγκλονίσω– η ακόλουθη: δεν με ενδιαφέρουν ιδιαίτερα ή τέλος πάντων, σίγουρα δεν με ενδιαφέρουν αρκετά ώστε να εξαπολύω πύρινα σχόλια στα κοινωνικά δίκτυα και να ξιφουλκώ με διάφορους ανθρώπους που δεν γνωρίζω καν προσωπικά.
Διότι, κι ενώ δεν έχω την παραμικρή διάθεση υπεράσπισης του Θηβαίου, ο οποίος μου είναι εκκωφαντικά αδιάφορος, η προσεκτική παρακολούθηση και παρατήρηση των συμπεριφορικών μοτίβων της μοντέρνας «κοινής γνώμης» με θλίβει απεριόριστα. Ο ‘Homo Digitalius’, στον οποίο τείνει να μετατραπεί ο σύγχρονος άνθρωπος δεν αφουγκράζεται, δεν σκέφτεται, δεν συλλογίζεται, δεν επικοινωνεί, δεν συνδιαλέγεται. Αντίθετα, οχυρωμένος πίσω από την οθόνη του, είναι έτοιμος ανά πάσα στιγμή να πυροβολήσει μέσα από το καυτό του πληκτρολόγιο. Να δικάσει και να καταδικάσει ερήμην, να ανεβάσει τους τόνους σε βαθμό που ξεπερνά ακόμη και την έννοια της υπερβολής, να δημιουργήσει θέμα εκ του μη όντος, να εκτραπεί στην απόλυτη οχλοκρατία. Το αληθινό στενάχωρό όμως είναι ότι η παντοδυναμία του ψηφιακού κόσμου συνιστά ένα ισχυρότατο ναρκωτικό που καθησυχάζει και κοιμίζει, μέσα από την εξακολουθητική σύγχυση μεταξύ αληθινής και εικονικής ζωής. Ένα εκατοστό του διαδικτυακού μας θάρρους να επιδεικνύαμε και στον στίβο της πραγματικότητας, μάλλον θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα. Τόσο για τον καθένα μας ξεχωριστά όσο και για την κοινωνία μας συλλογικά.
