Κάποιοι αφανείς ήρωες γίνονται ευρύτερα γνωστοί με τον θάνατό τους. Δεν γράφω βέβαια ότι οι «ανώνυμοι» γίνονται τότε «επώνυμοι». Και οι δύο αυτές λέξεις, ως κοινωνικοί προσδιορισμοί, μου είναι απεχθείς. Όλοι οι άνθρωποι έχουν όνομα και πρόσωπο, σε πείσμα των αλαζόνων που πιστεύουν ότι μπορούν να αποτελούν ληξιαρχείο της διασημότητας και της επωνυμίας.
Ο Χρήστος Βέττας είχε διανύσει μια πολύ δύσκολη πορεία. Οι πιο πολλοί σαν κι αυτόν λυγίζουν. Με την βοήθεια του ΚΕΘΕΑ, και ιδίως χάρη στη δική του δύναμη, ξαναέχτισε μια ήρεμη ζωή. Η Θεσσαλονίκη δεν ήταν, αλλά έγινε η πόλη του.
Ούτε στιγμή όμως δεν θέλησε να εκδικηθεί το παρελθόν του, τον παλιό του εαυτό ή τους γύρω του. Δεν έψαχνε φταίχτες, ήξερε όσα χρειαζόταν. Από τότε, αρχές της δεκαετίας του 1990, άρχισε να σώζει ζωές. Έδινε στους ανθρώπους υγεία, έδιωχνε τη δυστυχία, πάνω από όλα θύμιζε ότι υπάρχει αξιοπρέπεια.
Πρώτα εργάστηκε στα προγράμματα για αποφυλακισμένους της Νομικής Α.Π.Θ. Προσπαθούσε να κινητοποιήσει τους εξαρτημένους από ναρκωτικά να στραφούν στο δρόμο της απεξάρτησης. Είχε αποτυχίες, αλλά και επιτυχίες, πολλές. Μπορούσε να στηρίζει όχι μόνο τον άρρωστο και απόκληρο, αλλά και τον οποιονδήποτε φίλο ή συνεργάτη (καθηγητή, φοιτητή)κλπ που είχε τις μαύρες του. Τον έκοβε με το βλέμμα. Πάμε για μπίρες, έλεγε. Κι ας μην έπινε ο ίδιος αλκοόλ ποτέ. Ο Χρήστος ήταν ανθρώπινη κολώνα.
Στη συνέχεια, από το 1996, άρχισε να δουλεύει στα προγράμματα απεξάρτησης του ΚΕΘΕΑ. Στο πιο ζόρικο πόστο, στις φυλακές. Εκεί που οι άνθρωποι έχουν μάθει να μην πιστεύουν κανένα, όπου είναι βέβαιοι ότι η ηρωίνη είναι η μόνη ανάγκη, όπου απεχθάνονται το βλέμμα του τρίτου στη χτισμένη μικροεξουσία τους ή στο θλιβερό τους κάστρο.
Ο Χρήστος κέρδιζε την εμπιστοσύνη και άνοιγε πόρτες. Πρώτα της φυλακής, ύστερα της ψυχής. Τον εμπιστεύονταν όλοι, άσπροι, μαύροι, χαρακωμένοι, σκυφτοί ή καλογυμνασμένοι, όχι με την πρώτη ματιά (στην αρχή ακόμη λειτουργούν τα ανακλαστικά και οι πανοπλίες της δυσπιστίας), αλλά με την δεύτερη, και στη συνέχεια για πάντα.
Πρότεινε το συμβόλαιό του: Δεν με νοιάζει τι έχεις κάνει, αν έχεις κάνει και φόνο, ληστεία, εμπόριο ναρκωτικών ή ο,τιδήποτε. Ό,τι και να μου πεις, εγώ είμαι τάφος. Με νοιάζει αν θέλεις να αλλάξεις, να βγεις από το έγκλημα και τα ναρκωτικά. Αν ναι, σφίγγουμε το χέρι και προχωρούμε.
Για πολύ χρόνο τον τεστάριζαν και οι φύλακες. Ο Χρήστος δεν πρόδινε την εμπιστοσύνη ποτέ και κανενός. Στην Εκκλησία 13/2/2018, δίπλα – δίπλα στέκονταν παλεύοντας με την συγκίνηση, φύλακες και πρώην κρατούμενοι. Πιο δίπλα οι πρώην συνάδελφοι στο ΚΕΘΕΑ, στο Πανεπιστήμιο. Όχι όλοι, εννοείται. Μόνο όσοι μπορούν να καταλάβουν.
Ο Πρωθυπουργός, που είχε εγκαινιάσει τις εγκαταστάσεις του «Προμηθέα», προγράμματος απεξάρτησης – δημιούργημα κυρίως του Χρήστου- στη Φυλακή Διαβατών, του έστειλε αποχαιρετιστήριο μήνυμα. Το ίδιο και η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου. Ασυνήθιστη η προσοχή και ο σεβασμός τους στον αφανή εργάτη της ζωής.
Έτσι, ο κύκλος των ανθρώπων που έχουν ακούσει για τον Χρήστο Βέττα, τώρα θα αυξήθηκε. Αυτοί όμως που αποκλείεται να τον ξεχάσουνε είναι η οικογένεια, οι φίλοι και οι φίλες του, και οι κατατρεγμένοι που ευτύχησαν να τον βρουν στον δρόμο τους.
*Ο Νίκος Παρασκευόπουλος, πρώην υπουργός Δικαιοσύνης, είναι βουλευτής του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. στην Α΄ Θεσσαλονίκης και ομ. καθηγητής του Α.Π.Θ.
