Άρθρο της Έλενας Ράπτη*
Η είδηση της κράτησης των δύο ελλήνων στρατιωτών στις τουρκικές φυλακές με την κατηγορία της παράνομης εισόδου αποτελεί ζήτημα που πρέπει να παραμείνει στην πρώτη γραμμή των προσπαθειών της ελληνικής κυβέρνησης. Σε απόλυτη προτεραιότητα έναντι όλων των άλλων θεμάτων.
Πρόκειται για ένα περιστατικό που εξελίσσεται υπό το πρίσμα μιας διαρκώς κλιμακούμενης έντασης από την πλευρά της Τουρκίας. Λαμβάνει μάλιστα δραματικές διαστάσεις ενόψει της πρόσφατης απόφασης παράτασης της κράτησης των παιδιών τουλάχιστον μέχρι το τέλος Μαρτίου και με αβέβαιο τον ορίζοντα επίλυσης του θέματος.
Την ίδια ώρα ακούγεται καθημερινά μια επιθετική ρητορική από τον Ερντογάν και μέρος του πολιτικού συστήματος και φαίνεται καθαρά η διάθεση πολιτικής εκμετάλλευσης του θέματος από το καθεστώς της γειτονικής χώρας.
Γεγονότα όπως αυτό έχουν συμβεί και άλλες φορές στο παρελθόν, επιλύθηκαν όμως άμεσα, χωρίς δημοσιότητα και με βάση έναν άτυπο κώδικα σχέσεων που επικρατεί στις δύο πλευρές των συνόρων. Η σημαντική διαφορά του πρόσφατου περιστατικού με τα άλλα είναι πως ήρθε σε μια περίοδο που η Τουρκία αντιμετωπίζει μια σειρά προβλημάτων, επιθυμεί να εξάγει μέρος της κοινωνικής και πολιτικής της κρίσης και να βρει αιτίες άρσης της απομόνωσης στην οποία έχει περιέλθει.
Η σύλληψη των δύο στρατιωτών μπορεί να αποτελέσει, ανάλογα με τον σχεδιασμό της Τουρκίας, είτε αιτία περεταίρω κλιμάκωσης των σχέσεων ή αφορμή καλής κίνησης με σκοπό όχι να πείσει για την τρυφερότητα των αισθημάτων της τουρκικής ηγεσίας, αλλά για την «υποχωρητικότητα» και την «διπλωματική ευπρέπεια» με την οποία ενεργεί και άρα για το δικαίωμα να επανακτήσει τη θέση της στα σαλόνια των ξένων ηγετών.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που δεν θα πρέπει να αγνοηθεί από την ελληνική πλευρά είναι πως το θέμα έχει πολλαπλές διαστάσεις και πως οι χειρισμοί οφείλουν να είναι στην κατεύθυνση εκτόνωσης της νέας επιχείρησης κατασκευής προκλήσεων της τουρκικής πλευράς, έχοντας ως πρώτη στόχευση την επιστροφή των δύο στρατιωτών μας.
Σε αυτή την προσπάθεια θεωρώ πως είναι αναγκαίο να μην υπάρξει μόνο μια διμερής διπλωματική προσπάθεια, αλλά μια πολυμερής διπλωματία που θα αναγκάσει την Τουρκία να αντιληφθεί πως δεν μπορεί να «παίζει» με κρίσιμα ζητήματα που ενδέχεται να δημιουργήσουν κλίμα αποσταθεροποίησης στην περιοχή. Κανένας δεν θα πρέπει να υποτιμά τον κίνδυνο που έχουν μικρά γεγονότα να εξελιχθούν σε αφορμές για κάτι πολύ μεγαλύτερο.
Αλλά και η Ευρώπη και το ΝΑΤΟ πρέπει σε αυτή τη χρονική στιγμή, να αντιμετωπίσουν το περιστατικό με το κύρος του ρόλου τους. Το περιστατικό της σύλληψης των δύο στρατιωτών συνέβη στα σύνορα Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας και μεταξύ μελών της ίδιας συμμαχίας.
Η δήλωση αποστασιοποίησης του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπερκ, για «ζήτημα το οποίο πρέπει να λύσουν αποκλειστικά η Ελλάδα και η Τουρκία» και η ευχή της Ύπατης Εκπροσώπου για την Εξωτερική Πολιτική και Ασφάλεια, Φεντερίκα Μογκερίνι, που καλεί την Τουρκία «να δεσμευτεί ρητά υπέρ των σχέσεων καλής γειτονίας» δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα ως γεγονός που θα έπρεπε να τους αφορά άμεσα.
Η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να επιθυμεί καλές σχέσεις με την Τουρκία. Και αυτό σημαίνει σχέσεις αμοιβαίου σεβασμού. Πρέπει όμως να είναι έτοιμη και για μια διαφορετική διπλωματία.
*Η Έλενα Ράπτη είναι βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας στην Α΄ Θεσσαλονίκης
