Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
Ποιες μνήμες έχετε από τη γιαγιά σας; Η δικιά μου για παράδειγμα έμενε σε ένα χωριό, είχε ασπρόμαυρη τηλεόραση και μαγείρευε με γκάζι. Είχε κότες και μπαξέ. Και παππού. Παντρεμένη από τα 17 της. Όποτε πηγαίναμε με τον αδερφό μου, μας άφηνε να παίξουμε, αλλά μετά το βράδυ βλέπαμε απλά τηλεόραση.
Η Λώρη Κέζα μπορεί να μην γνώρισε καμία γιαγιά της, όμως η «Τρελογιαγιά» που έπλασε με το πληκτρολόγιό της έχει αρκετά στοιχεία από τη μητέρα της και δεν μοιάζει με το συνηθισμένο τύπο γιαγιάδων. Ναι μεν μένει στην εξοχή, όμως έχει και μηχανάκι (!), ήταν μανιώδης καπνίστρια (τώρα το έχει κόψει, αλλά δεν το λέει στα παιδιά της για να μη νομίζουν πως κάνει ό,τι της λένε), είχε κάνει road trip, έχει ζήσει τα γεγονότα τον Μάη του ’68 στο Παρίσι και οι φίλοι της είναι από κάθε γωνιά της γης. Τις δέκα μέρες που θα φιλοξενήσει τις δύο εγγονές της θα τους μάθει μέσα από το παιχνίδι και την ανεμελιά, πώς να έχουν ανοιχτό πνεύμα, να δέχονται τον άλλο και να μην κρίνουν από τη χώρα προέλευσης ενός ατόμου ή από το χρώμα του δέρματός του. «Η Τρελογιαγιά, γενικότερα οι χαρακτήρες των παιδικών βιβλίων μου, με βοηθούν να πολιτικολογώ με παιδικό τρόπο. Είναι συμπυκνωμένες οι απόψεις μου για την αρμονική συνύπαρξη, για τους ηθικούς κανόνες, για την έννοια του δικαίου και την ελευθερία», ανέφερε η συγγραφέας και δημοσιογράφος που απάντησε στις ερωτήσεις μας με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου της «10 μέρες στην τρελογιαγιά» (εκδ. Μεταίχμιο) στις 20/2 ώρα 19.000 στο Public Τσιμισκή.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο;
-Έχω συνέχεια ιδέες για βιβλία, γράφω ασταμάτητα και φαντάζομαι διάφορες καταστάσεις. Έτυχε η Τρελογιαγιά να αρέσει στις εκδόσεις Μεταίχμιο και να βγει στα βιβλιοπωλεία. Στο συρτάρι μου έχω άλλα δέκα έτοιμα βιβλία, όχι τόσο συμβατικά, όχι με το προφανές μήνυμα του ρατσισμού. Η Τρελογιαγιά, γενικότερα οι χαρακτήρες των παιδικών βιβλίων μου, με βοηθούν να πολιτικολογώ με παιδικό τρόπο. Είναι συμπυκνωμένες οι απόψεις μου για την αρμονική συνύπαρξη, για τους ηθικούς κανόνες, για την έννοια του δικαίου και την ελευθερία.
-Τι θυμάστε από τη δική σας γιαγιά; Υπάρχουν σημεία που μοιάζουν με τη γιαγιά του βιβλίου σας;
-Δεν έχω γνωρίσει καμία από τις γιαγιάδες μου. Από την πλευρά του πατέρα μου πέθανε νεότατη, σε χωριό της ορεινής Κορινθίας, στα χρόνια της Κατοχής. Έχω μια αίσθηση για τη ζωή της εποχής μέσα από ντοκιμαντέρ και από διάβασμα, καθώς απωθήσαμε οικογενειακώς τις αφηγήσεις για τις δυσκολίες που έφερε ο πόλεμος. Από την πλευρά της μητέρας μου, πέθανε πριν γεννηθώ. Ήταν δασκάλα του πιάνου σε καθολικό σχολείο στο Μόντρεαλ, ενώ στα νιάτα της υπήρξε δόκιμη μοναχή. Η Τρελογιαγιά μοιάζει στη μητέρα μου. Στο βιβλίο υπάρχουν πολλά στοιχεία από τη ζωή της, όπως το ταξίδι με το Μοτομπεκάν στα Πυρηναία ή τα παιδικά της χρόνια στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Οι φίλες της Τρελογιαγιάς, η Γιαπωνέζα και η Σουηδέζα, είναι μια καρικατούρα ατόμων που έρχονταν στο σπίτι μας όταν ήμουν παιδί.
-Στο βιβλίο σας σχολιάζετε θέματα όπως η χρήση των δικτύων κοινωνικής δικτύωσης, η συντροφικότητα στη νέα της εποχή (με τη θεία που μαθαίνει τανγκό κι ας μην έχει κάποιον για να το χορέψει, αλλά και τη γιαγιά με τους φίλους της). Τι θέλετε να δείξετε μέσα από αυτή την προσέγγιση σε αυτά τα θέματα;
-Σχολιάζω περιπαικτικά συνήθειες της εποχής, αλλά δεν θέλω να το κάνω με διδακτικό τρόπο. Κάθε εποχή έχει τον εξοπλισμό της, την τεχνολογία της, τους διαύλους της. Κάποτε οι άνθρωποι περίμεναν την Κυριακή για να φορέσουν τα καλά τους και να κάνουν περαντζάδα στο νυφοπάζαρο. Τώρα περιηγούνται στα κοινωνικά δίκτυα. Δεν βλέπω κάτι κακό, απλώς κάθε ανθρώπινη πράξη έχει μια αστεία πλευρά και στέκομαι σε αυτήν την πλευρά, καλοπροαίρετα.
-Το κύριο ζήτημα που θίγει το βιβλίο είναι αυτό της ξενοφοβίας, δίχως όμως να επιλέγετε έναν διδακτικό τρόπο στον οποίο καταφεύγουν πολλοί συγγραφείς παιδικών βιβλίων. Πώς το καταφέρατε αυτό;
-Έχω μεγαλώσει με μεγάλη ελευθερία και μεγαλώνω τα παιδιά μου με τον ίδιο τρόπο. Δεν μου αρέσουν όσοι κουνούν το δάχτυλο στη μούρη των άλλων, παριστάνοντας ότι κατέχουν την αλήθεια. Προτιμώ να κάνω ορισμένες επισημάνσεις και να τις προσφέρω για προβληματισμό και συζήτηση. Για την ξενοφοβία μεταφέρω την εμπειρία μου ως άτομο που έχει δύο πατρίδες και παντού είναι εν μέρει ξένο.
- Στην εποχή του ίντερνετ και της κρίσης στον χώρο των εντύπων, τι θα λέγατε σε κάποιον που θα ήθελε να γράψει;
-Να ακολουθήσει την παρόρμηση. Η αφήγηση ποτέ δεν πεθαίνει, είτε προσλαμβάνεται από χαρτί ή από οθόνη. Το αντικείμενο αλλάζει, ο λόγος και η αφήγηση παραμένουν τα κυρίως συστατικά.
-Τι διαβάζετε αυτό το διάστημα;
-Διαβάζω τη βιογραφία του Χαρίλαου Τρικούπη από τη Λύντια Τρίχα (εκδόσεις Πόλις). Πέρα από τις πολύ χρήσιμες πληροφορίες για τον πολιτικό και την εποχή, το βιβλίο έχει το πλεονέκτημα της καλής, γραμμικής αφήγησης. Χωρίς να είναι επιστημονικό σύγγραμμα έχει την εγκυρότητα της μελέτης και χωρίς να είναι μυθιστόρημα προσφέρει τη χαρά της ψυχαγωγικής ανάγνωσης.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
Η Λώρη Κέζα γεννήθηκε στο Μόντρεαλ του Καναδά. Σπούδασε Γαλλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και είναι δημοσιογράφος. Γράφει ιστορίες για μικρούς και μεγάλους.
Από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ κυκλοφορεί επίσης το βιβλίο της: Η Κική και η Φωφώ.
Οι παρουσιάσεις στη Βόρεια Ελλάδα
Το πρόγραμμα της περιοδείας για την παρουσίαση του βιβλίου σε συνεργασία με τα PUBLIC έχει ως εξής:
•Καβάλα: Την Παρασκευή, 17 Φεβρουαρίου 2017, στις 7 μ.μ., στο PUBLIC Καβάλας (Ομόνοιας 50)
•Ξάνθη: Το Σάββατο, 18 Φεβρουαρίου 2017, στις 12 το μεσημέρι, στο PUBLIC Ξάνθης (Δαγκλή και Ελπίδος)
•Θεσσαλονίκη: Τη Δευτέρα, 20 Φεβρουαρίου 2017, στις 7 μ.μ., στο PUBLIC Τσιμισκή (Τσιμισκή 24). Για το βιβλίο θα συνομιλήσουν με τη συγγραφέα η Μαρία Σπυράκη, ευρωβουλευτής Νέας Δημοκρατίας, και ο Σπύρος Πέγκας, Αντιδήμαρχος Τουρισμού και Διεθνών Σχέσεων Δήμου Θεσσαλονίκης
