Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
«Αφόρετα θαύματα». Αυτός είναι ο τίτλος του νέου βιβλίου της Ευτυχίας-Αλεξάνδρας Λουκίδου. Πρόκειται για μια νέα ποιητική συλλογή που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος, και έρχεται μετά «Το επιδόρπιο» (εκδ. Κέδρος, 2012, γ΄ έκδ. 2013), το οποίο ήταν υποψήφιο για Κρατικό Βραβείο.
Ποια θαύματα είναι αφόρετα; «Αυτά που, ενώ αφίχθησαν, δεν τολμήσαμε ν’ απλώσουμε τα χέρια μας να τα αγγίξουμε», σημείωσε η κυρία Λουκίδου απαντώντας στις ερωτήσεις μας. Και συμπλήρωσε: «Διστάζουμε να ξανοιχτούμε στο άγνωστο. Πιο δύσκολο λοιπόν κι από τον ερχομό του είναι η αποδοχή του θαύματος στη ζωή μας με έναν τρόπο φυσικό».
Η ίδια πιστεύει «στο θαύμα της αθωότητας που με τη δική της ξεχωριστή σοφία μάς επιστρέφει στον ανυπεράσπιστο εαυτό μας», και τονίζει πως «η γραφή μάς θέλει απροετοίμαστους και αιφνιδιασμένους, απογυμνωμένους, για να μας αποκαλύψει το άγνωστο».
-Πιστεύετε στα θαύματα;
-Η πίστη όπως και το θαύμα προϋποθέτουν μιαν ιδιαίτερη κατάσταση ψυχισμού κατά την οποία συνειδητά αποφασίζεις να σταματήσεις για λίγο τις μηχανές της λογικής και των συσχετισμών, να κάνεις ένα βήμα πίσω από την παντοδυναμία των προβλέψεων και του ελέγχου, προκειμένου να κάνεις χώρο στο πεδίο των ενδεχομένων να σου αποκαλύψει τις δυνατότητές του και να σε αιφνιδιάσει. Με συγκινεί για την ακρίβεια η αθωότητα που διαθέτει εκείνος που αφήνεται να πιστέψει, εκείνος που επιλέγει έστω και ασυνείδητα την επιστροφή στην εμπιστοσύνη μιας ηλικίας παλιάς, τότε που όλες οι πιθανότητες μπορούσαν μαγικά να συμβούν και να μας αφορούν. Πιστεύω λοιπόν στο θαύμα της αθωότητας που με τη δική της ξεχωριστή σοφία μάς επιστρέφει στον ανυπεράσπιστο εαυτό μας. Η επιστροφή αυτή φέρνει πάντα δώρα. Και τα δώρα είναι αναμφισβήτητα προνόμιο των παιδιών.
-Ποια θαύματα είναι αφόρετα;
-Αυτά που, ενώ αφίχθησαν, δεν τολμήσαμε ν’ απλώσουμε τα χέρια μας να τα αγγίξουμε. Συχνά, δυσκολευόμαστε να κάνουμε την κίνηση, να ξεκρεμάσουμε το αφόρετο και να το ενδυθούμε, προφανώς γιατί αδυνατούμε να πιστέψουμε πως δικαιούμαστε να μας επισκεφτεί το θαυμαστό. Πολλές φορές, η δύναμη της συνήθειας να υπάρχουμε αδικαίωτοι και παρεξηγημένοι, ζώντας σε μια δυστυχία επαναλαμβανόμενη, μάς κάνει να νιώθουμε βολικά μέσα στο ρούχο της στέρησης. Διστάζουμε να ξανοιχτούμε στο άγνωστο. Πιο δύσκολο λοιπόν κι από τον ερχομό του είναι η αποδοχή του θαύματος στη ζωή μας με έναν τρόπο φυσικό.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο;
-Ποτέ δεν αποφασίζεις να γράψεις ένα συγκεκριμένο βιβλίο ή τουλάχιστον σ’ εμένα δε λειτουργεί έτσι. Αφήνεσαι στην καταβύθιση και όσο μπορείς περισσότερο ξεντύνεσαι όλες σου τις γνώσεις, για ν’ ανακαλύψεις κάτι που δεν το γνωρίζεις εξ’ αρχής. Άλλωστε, κατά τη διαδικασία της γραφής δεν αναπαράγεις τη γνώση και το βίωμα αλλά κοιτάς να πας παραπέρα με αφετηρία βέβαια αυτά τα δυο. Μας θέλει απροετοίμαστους και αιφνιδιασμένους η γραφή, απογυμνωμένους, για να μας αποκαλύψει το άγνωστο. Ποίημα το ποίημα ανακαλύπτεις εκείνο που σου αποκαλύπτεται.
-Έχοντας κερδίσει δύο βραβεία Νόμπελ στην ποίηση ποια σχέση έχει η χώρα μας σήμερα με την ποίηση; Πώς την αντιλαμβάνονται οι αναγνώστες και πώς οι συγγραφείς;
-Παρόλο που πολλοί αναγνώστες είναι και συγγραφείς και σίγουρα -ιδεωδώς μιλώντας- όλοι οι συγγραφείς είναι και αναγνώστες, θα έλεγα πως συχνά οι περισσότεροι που διαβάζουν είναι αρκετά επιφυλακτικοί απέναντι στην ποίηση, γιατί δεν τη γνωρίζουν και η γνωριμία προϋποθέτει μια εξοικείωση που δεν την έχουν. Λείπει βέβαια και η προετοιμασία από την παιδεία που εξορίζει τη φαντασία και το υπερβατικό. Την αντιλαμβάνονται ως κάτι ερμητικό και απλησίαστο που είναι για λίγους. Οι συγγραφείς βέβαια την έχουν διαρκώς μαζί τους έστω και ασυνείδητα ως εκείνον τον χορευτικό ρυθμό που κινεί τα λόγια αλλά και ως εκείνη την καίρια στιγμή της πύκνωσης που ορίζει το ουσιώδες και ελευθερώνει τη σύλληψη. Δίνει στη λογοτεχνία έναν άλλο χρόνο και βέβαια εγκαινιάζει μιαν άλλη γλώσσα που μιλιέται από εκείνους που έχουν θητεύσει στη σιωπή.
-Ποια βιβλία θα πάρετε μαζί σας στις διακοπές σας;
-Το καινούργιο βιβλίο του Κώστα Παπαγεωργίου «Έκτακτο δελτίο καιρού», την «Άνω τελεία» της Δημουλά, τον «Παράκτιο οικισμό» της Χριστοδούλου και της Ζέφης Δαράκη το «Ερήμωνε».
Λίγα λόγια για την Ευτυχία-Αλεξάνδρα Λουκίδου
Η Ευτυχία-Αλεξάνδρα Λουκίδου γεννήθηκε στο Μόναχο, κατάγεται από την Κωνσταντινούπολη και ζει στη Θεσσαλονίκη, όπου σπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Α.Π.Θ. Διδάσκει δημιουργική γραφή στη Θεσσαλονίκη και στην Κύπρο. Παράλληλα με την ποίηση ασχολείται με το δοκίμιο, με δημοσιεύσεις σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους.
Έχει εκδώσει επτά ποιητικές συλλογές: Λυπημένες μαργαρίτες (εκδ. Εγνατία, 1986), Το τρίπτυχο του φέγγους (1993), Εν τη ρύμη του νόστου (εκδ. Αρμός, 1999), Ν’ ανθίζουμε ως το τίποτα (εκδ. Καστανιώτη, 2004), Όροφος μείον ένα (εκδ. Καστανιώτη, 2008, β΄ έκδ. 2009), Το επιδόρπιο (εκδ. Κέδρος, 2012, γ΄ έκδ. 2013), Αφόρετα θαύματα (εκδ. Κέδρος, 2017). Το επιδόρπιο ήταν υποψήφιο για το Κρατικό Βραβείο.
Έχει επίσης εκδώσει τα μελετήματα: Εν αναμονή (Συμμετοχή στον συλλογικό τόμο Ακροατής Οριζόντων Προσεγγίσεις στην ποίηση του Ορέστη Αλεξάκη), εκδ. Γαβριηλίδης 2004. Συρραπτική του προσώπου - Επίσκεψη στην ποίηση του Ορέστη Αλεξάκη (εκδ. Νέος Αστρολάβος / Ευθύνη, 2012). Πέραν της γραφής - Δοκίμια για την ποίηση (εκδ. Κέδρος, 2015).
Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, αλβανικά, βουλγαρικά και περιέχονται σε ελληνικές και ξένες ανθολογίες.
Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης, όπου διετέλεσε Γενική Γραμματέας, και του Κύκλου Ποιητών.
