Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
Το μαγικό παραμύθι από τη Σμύρνη «Ο Χρουσαϊτός Άτυς και η βασιλιοπούλα Ροδογάλη» παρουσιάζει, για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη η εταιρεία θεάτρου Μικρός Βορράς στο Θέατρο Τ.
Η υπόθεσή του; Μια μέρα, ένας ολόχρυσος αϊτός μπαίνει στην κάμαρα της βασιλοπούλας, τινάζει τα φτερά του και εμφανίζεται μπροστά της ένα παλικάρι σαν άγγελος, ένα βασιλόπουλο μαγεμένο, ο Άτυς. Η αγάπη τους, που μόλις γεννήθηκε, θα χρειαστεί να ξεπεράσει πολλά εμπόδια πριν τους χαρίσει την ευτυχία... «Είναι το πιο αγαπημένο μου από όλα τα ελληνικά λαϊκά παραμύθια και ακόμα δεν το είχα μοιραστεί με τους μικρούς μου φίλους της Θεσσαλονίκης», ανέφερε ο Τάσος Ράτζος που το σκηνοθετεί. Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε μάς μίλησε για τον πλούτο της παράδοσής μας, για το μικρασιατικό γλωσσικό ιδίωμα του «Χρουσαϊτού», αλλά και για το παιδικό θέατρο στην πόλη μας.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για αυτή την παράσταση;
-Το 1997 είχα αποφασίσει να εργαστώ πάνω στο ελληνικό λαϊκό παραμύθι και ξεκίνησα μια έρευνα για να γνωρίσω τον κόσμο του παραμυθιού. Καρπός αυτής της δουλειάς ήταν το πρώτο ανέβασμα της παράστασης στο «Αχίλλειο» Τρικάλων . Ένα θέατρο που πια υπάρχει μόνο στη μνήμη μας. Ήταν η πρώτη φορά που έκανα παράσταση για παιδιά, με το υπέροχο σκηνικό του Νίκου Αλεξίου. Το έργο και η παράσταση έκαναν μια εντυπωσιακή πορεία, καθώς παίχτηκε κατόπιν δύο χρόνια στην Αθήνα, πήγε στην Καλαμάτα, τα Γιάννενα, την Καβάλα, τις Σέρρες, την Κύπρο και έφτασε σε μετάφραση στο Βερολίνο και τη Στοκχόλμη! Αποφάσισα λοιπόν φέτος να το εντάξω στο ρεπερτόριο του Μικρού Βορρά γιατί είναι το πιο αγαπημένο μου από όλα τα ελληνικά λαϊκά παραμύθια και ακόμα δεν το είχα μοιραστεί με τους μικρούς μου φίλους της Θεσσαλονίκης.
-Ο Μικρός Βορράς έχει μια… αδυναμία στην παράδοση. Γιατί; Και τι σημαίνει για εσάς η παράδοση;
-Αυτό που προσπαθούμε στον Μικρό Βορρά είναι να προσφέρουμε μια ώρα μαγείας, αλλά ταυτόχρονα να είμαστε επί της ουσίας χρήσιμοι. Η παράδοση είναι μια δεξαμενή με ανεξάντλητο πλούτο. Πολλές φορές κρυμμένο ή και αδικημένο, θα έλεγα. Για μένα που διευθύνω τον Μικρό Βορρά κάπως μου επιφυλάχτηκε αυτός ο ρόλος: να προσπαθήσω να κοινωνήσω κείμενα, της παράδοσής μας, που κοντεύουν να χαθούν ή και να ξεχαστούν κι αυτό να το κάνω με τον πιο σύγχρονο τρόπο ώστε να αγαπηθούν ξανά και να βρουν τη θέση τους στον κόσμο μας.
-Το παραμύθι, διατηρώντας το αυθεντικό μικρασιατικό γλωσσικό ιδίωμα, αφηγείται τους περιπέτειες τους βασιλοπούλας Ροδογάλης. Υπήρχε δυσκολία στο ανέβασμά του, τους ερμηνείες από τους ηθοποιούς και πώς θα το προσλάβουν τα παιδιά; Το γλωσσικό ιδίωμα πώς λειτούργησε;
-Αυτό λοιπόν ήταν ένα ρίσκο που πήραμε. Κατ΄ αρχήν οι ηθοποιοί έπρεπε να μιλήσουν μια γλώσσα, ελληνική μεν, αλλά σχεδόν ξεχασμένη. Αυτό ήθελε κόπο και αφοσίωση για να πείθει. Από την άλλη το κοινό στα πρώτα λεπτά ξαφνιάζεται γιατί ακούει έναν λόγο ασυνήθιστο. Η ανταμοιβή μας αλλά και του κοινού είναι να πάρει τη χαρά της απόλαυσης ενός παραμυθιού στην αυθεντική λαλιά του, που είναι τόσο ποιητικό αλλά και μαγικό που καμιά μεταγραφή δεν θα μπορούσε να κρατήσει αυτή τη μαγεία του λόγου. Γιατί πως να μεταφράσεις τον «Ερωτόκριτο» η τον Παπαδιαμάντη; Πως να πεις τη φράση «ηάνοιξε τα καπάκια των ματιών του»; Χρειάστηκε να αλλάξουμε περίπου 5-6 λέξεις για να είμαστε σίγουροι ότι δεν θα υπάρξει κανένα παιδί που δεν θα καταλάβει και κάποιες λέξεις με χιούμορ να τις επαναλαμβάνουμε στα νεοελληνικά. Όλο το υπόλοιπο έργο είναι επιβεβαιωμένα απολύτως κατανοητό από όλες της ηλικίες.
-Πώς ήταν οι πρώτες αντιδράσεις από το κοινό;
-Είναι ένα μεγάλο, ενιαίο, μαγικό παραμύθι που με την περιπέτειά του καθηλώνει και μαγεύει τους θεατές αλλά ταυτόχρονα τους συγκινεί και κάποιες στιγμές τους χαρίζει γέλιο. Οι θεατές παρακολουθούν με αμείωτο ενδιαφέρον τόσο τις περιπέτειες της βασιλοπούλας Ροδογάλης όσο και τη δεξιοτεχνία των τεσσάρων ηθοποιών. Στο τέλος της παράστασης πολλοί απ’ τους θεατές μας θέλουν να αγγίξουν τα ζωγραφικά αντικείμενα και κοστούμια της παράστασης που είναι όλα έργα χειροποίητα απ΄ τον καλλιτέχνη και σκηνογράφο της παράστασης Γιάννη Κατρανίτσα. Όλα αυτά μας κάνουν να νιώθουμε πετυχημένοι.
-Τι θέλετε να πείτε στα παιδιά μέσα από την παράστασή σας;
-Ένα μεγάλο ποιητικό έργο όπως είναι αυτό το παραμύθι αλλά και όλα τα παραμύθια απευθύνονται τόσο στο συνειδητό όσο και στο ασυνείδητο. Νιώθω σαν να σπέρνουμε έναν σπόρο και ποτέ δεν ξέρουμε αν και πότε θα φυτρώσει ούτε τι άνθος και τι καρπούς θα δώσει. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι αυτοί οι σπόροι κουβαλούνε αλήθειες σφυρηλατημένες από τον χρόνο. Ξέρουμε όμως ότι το παραμύθι μιλάει για την αγάπη, την πίστη, την αφοσίωση τη γενναιοδωρία αλλά και το θάρρος και τη δύναμη να ξεπερνάμε τα εμπόδια της ζωής.
-Πώς σχολιάζετε το παιδικό θέατρο στην πόλη μας;
-Εδώ δυστυχώς θα πρέπει να γίνω δυσάρεστος... με μια λέξη θα το χαρακτήριζα «Αθηνόπληκτο». Δυστυχώς οι περισσότερες παιδικές σκηνές μιμούνται τις αθηναϊκές δεν υπάρχουν αναθέσεις σε ντόπιους δημιουργούς ούτε βέβαια και έρευνα για τις ανάγκες των παιδιών της πόλης. Αυτό που επίσης παρατηρώ τα τελευταία χρόνια είναι να αυξάνει η ποσότητα των μεγάλων παιδικών σκηνών της πόλης με πολυπληθείς θιάσους και μεγάλα και φαντασμαγορικά σκηνικά. Αλλά και γονείς που συνειδητά προσπαθούν να βρουν την ποιότητα και την αναζητούν με πάθος.
Συντελεστές
Κείμενο - Σκηνοθεσία: Τάσος Ράτζος , Στίχοι: Παντελής Μπουκάλας, Σκηνικό - Κοστούμια: Γιάννης Κατρανίτσας, Μουσική: Θοδωρής Παπαδημητρίου, Επιμέλεια κίνησης: Λένα Μοσχά, Συνεργάτης στο διαδραστικό μέρος: Φλώρα Σπύρου, Φωτογραφίες: Άρης Ράμμος, Βοηθός σκηνοθέτη: Αγγελική Νικολαΐδου, Βοηθός σκηνογράφου: Χρύσα Γκούμα, Παραγωγή: Εταιρεία Θεάτρου Μικρός Βορράς. Παίζουν: Γιάννης Κοντός, Πέτρος Μαλιάρας, Ρόζυ Μονάκη, Μαρίτα Τσαλκιτζόγλου.
Χρήσιμα
Παραστάσεις 4-25 Μαρτίου: Κυριακές 18:00. Διάρκεια παράστασης & διαδραστικού μέρους: 80 λεπτά. Είσοδος: 8€. Τηλ. κρατήσεων: 6985858932, 6945260308 και 2310 854 333 (τηλ. θεάτρου).
