Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
Τι ξέρετε για την Φρίντα Κάλο; Η Κατερίνα Δαμβόγλου αποφάσισε να γράψει το «Frida Κι Άλλο», ένα θεατρικό έργο που βασισμένη στη ζωή και το έργο της γνωστής μεξικανής ζωγράφου. «Για μένα ήταν ένας άφταστος αντίζηλος και τώρα είναι ένα ακόμη κομμάτι μου. Έμαθα από αυτήν, με "μεγάλωσε" με συμπλήρωσε», μάς είπε η ίδια απαντώντας στις ερωτήσεις μας λίγο πριν το ανέβασμα της παράστασης στη σκηνή του Θεάτρου Τ. Όπως είπε ,στην παράσταση αυτή των Fly Theatre θα δούμε το εικαστικό κομμάτι και το υποκριτικό κομμάτι μαζί, να συμπληρώνουν το ένα το άλλο. «Αυτό στο οποίο πιστεύουμε είναι στη θεατρική εμπειρία», συμπλήρωσε. Όσο για την ίδια την ηρωίδα είπε πως ««Η Φρίντα είναι σαν τον καθρέφτη της Χιονάτης. Μας δίνει αυτό που επιθυμούμε».
-Πώς αποφασίσατε να γράψετε αυτό το έργο;
-Γιατί μιλάμε συνεχώς για τη Φρίντα; Και όχι πάντοτε για να την εξυμνήσουμε. Είναι πολύ μεγάλη; Ή μήπως πολύ ανοιχτή; Ή μήπως το απόλυτο μυστήριο; Η μόνη ασφαλής απάντηση που μπορώ να δώσω είναι: Γιατί είναι παντού. Θα μπορούσαμε βέβαια στη θέση της να βάλουμε έναν Τσε, ένα Μπομπ Μάρλεϋ, ένα Μάικλ Τζάκσον, μια Έιμυ Γουάινχάουζ. Είναι ένα σύμβολο που χρησιμοποιείται κατά κόρον σε κάποιου είδους επανάσταση. Ένα σύμβολο του οποίου η εικόνα είναι πιο εμπορεύσιμη από αυτό που αντιπροσωπεύει. Και η περσόνα της περιέχει, τέχνη, φιλοσοφία και πολιτική. Και αυτό για εμάς δίνει ένα παραπάνω στρώμα έρευνας σε σχέση με την εκμετάλλευσή, θεοποίηση, οικειοποίηση και, τώρα τελευταία, κατάρριψη τέτοιων συμβόλων. Σημάδι των καιρών μας.
-Ποια εικόνα είχατε για την Φρίντα Κάλο και τι άλλαξε μετά την ενασχόλησή σας με την παράσταση αυτή;
-Κακή εικόνα είχα. Του οδοστρωτήρα. Μια ανώριμη συναισθηματική αντίδραση που ουδεμία σχέση είχε με το έργο και τη ζωή της. Είμαι από τα πλάσματα αυτού του κόσμου τα οποία θέλοντας και μη ακούν από την παιδική ηλικία περί ομοιότητας με την Φρίντα. Να φταίει το μονόφρυδο; Ή μήπως η φούστα κλαρωτή; Αυτό το έβρισκα πάντοτε εμπόδιο στην ανάπτυξη της δικής μου προσωπικότητας και αισθητικής. Σαν να μου έμπαινε εμπόδιο. Γιατί τις περισσότερες φορές η αναφορά σε αυτή την ομοιότητα με την Φρίντα δεν ήταν προς εξύψωση. Όμως, γι' αυτό και την επιλέξαμε. Γιατί και η ίδια μαζί με τη "θεοποίησή" της περνά από κόσκινο. Για μένα ήταν ένας άφταστος αντίζηλος και τώρα είναι ένα ακόμη κομμάτι μου. Έμαθα από αυτήν, με "μεγάλωσε" με συμπλήρωσε. Αυτό συμβαίνει με κάθε ρόλο. Αλίμονο αν δεν αγαπούσαμε τους ρόλους που υποδυόμαστε. Θα ήταν σαν να μισούμε τον εαυτό μας. Πιο πρακτικά, η τριβή με το ρόλο της με έχει αφήσει με λίγο πιο μπάσα τη φωνή, με έκανε να θέλω να κόψω το κάπνισμα και με έφερε σε επαφή με τη δύναμη μέσα μου.
-Τι θα δούμε επί σκηνής;
-Ένα τέρας γεμάτο προκλητικότητα, περηφάνια και σεξ-απήλ. Ένα εικαστικό παραλήρημα. Βίντεο αρτ. Μονόλογο. Σίγουρα θα δείτε μια συνεργασία, όπου το εικαστικό κομμάτι και το υποκριτικό κομμάτι δημιουργήθηκαν μαζί για να συμπληρώνουν το ένα το άλλο (γι' αυτό μη μας βάζετε απέναντι τον ένα από τον άλλο. Μας πονά λίγο. Δείτε αυτή την παράσταση συνολικά και χωρίς τύψεις αν θεωρείτε πως ο Ρόμπιν, που χειρίζεται τα πάντα -ακόμη και το σώμα μου- σας εξιτάρει και στρέφετε το βλέμμα σας προς εκείνον). Σε γενικές γραμμές ακόμη δεν μπορώ να περιγράψω το θέαμα που προσφέρουμε όπως του αρμόζει. Τα λόγια είναι φτωχά. Νομίζω πάντοτε είναι φτωχά σε μια θεατρική εμπειρία. Γιατί αυτό στο οποίο πιστεύουμε -και το προσπαθούμε κιόλας με τη δουλειά μας- είναι στη θεατρική εμπειρία. Και μια θεατρική εμπειρία βιώνεται με όλες τις αισθήσεις και κυρίως με τη φαντασία. Η φαντασία είναι εκείνο που ενώνει το βλέμμα με τη μνήμη. Και η μνήμη είναι συναισθηματική διαδικασία.
-Ποιο ρόλο έχουν η κίνηση, ο ήχος και η εικόνα στο ανέβασμά σας;
-Ισάξιο του κειμένου, της υποκριτικής. Είναι ο κόσμος, η κίνηση, η ψυχή, ο νους, η ζωή και ο θάνατός της. Όλα δια χειρός Ρόμπιν Μπίαρ. Ένα σώμα επί σκηνής δε μας ήταν αρκετό φαίνεται. Ούτε και της ίδιας της Φρίντα της αρκούσε το σώμα της.
-Γράψατε το έργο, υπογράφετε τη σκηνοθεσία και ερμηνεύετε την Φρίντα Κάλο. Πώς συνδυάστηκαν όλα; Πώς προετοιμάσατε το τελικό αποτέλεσμα;
-Συν-έγραψα το έργο Συν-σκηνοθέτησα την παράσταση και δεν παίζω μόνη μου. Έχω συνοδοιπόρους. Με δουλειά, συνεργασία και σεβασμό. Με ανελέητο μοντάζ. Με ατελείωτες ώρες παιχνιδιού στα σκοτάδια. Συνδυάστηκαν όλα πολύ οργανικά. Στο μυαλό μας ήταν πάντοτε πρωταρχικά η δημιουργία ρυθμού και μιας ιστορίας και η αμεσότητα με το κοινό.
-Ποιο σημείο της ζωής της καλλιτέχνιδας είναι αυτό που την κάνει να ξεχωρίζει;
-Το τέλος της. Είναι η συμπύκνωση της ζωής της και της τέχνης της. Σαν ένα γλυκόπικρο επιμύθιο: Η σωρός της μετά το θάνατό της παραδόθηκε για ένα διάστημα σε δημόσια θέα. Κάποιοι από όσους πήγαν να υποβάλλουν τα σέβη τους στο νεκρό κορμί της Φρίντα δεν άντεξαν και θέλησαν να αρπάξουν ένα κομμάτι από εκείνη. Με ζωώδη ορμή έπεσαν πάνω της για να της αφαιρέσουν δαχτυλίδια, λουλούδια και ποιος ξέρει τι άλλο. Κάποτε κατάφεραν να ηρεμήσουν τα πνεύματα. Έτσι, πολύ πιο φτωχή, μπήκε στον καυστήρα προς αποτέφρωση. Από την ορμή της φλόγας που την τύλιγε, όμως, το κορμί της σηκώθηκε όρθιο και γύρω από το κεφάλι της σχηματίστηκε ένα φωτοστέφανο από ηλιοτρόπια. Στο Μεξικό, το κίτρινο θεωρείται το μόνο χρώμα που αναγνωρίζουν οι νεκροί και τούτο μόνο το χρώμα προσφέρουν. Όταν πια όλα τελείωσαν και άνοιξαν το θάλαμο καύσης, τα κόκαλά της ήταν φωτεινά με ένα υπέροχο λιλά χρώμα σαν το χρώμα της ίριδας. Και τότε, ο Ντιέγο, σε μια απόλυτη κίνηση της αληθινής του φύσης και της σχέσης τους, έβγαλε ένα μικρό σημειωματάριο και ζωγράφισε το τελευταίο της πορτραίτο. Όλα τούτα φυσικά μπορεί να είναι αλήθειες, μπορεί και ψέμα. Είναι σίγουρα, όμως, μια υπέροχη ιστορία.
-Τι μεταφέρει στον θεατή η ζωή της;
-Το πόσο μεγάλη σε μέγεθος εμπειρίας ήταν η ζωή της, αλλά και η ίδια. Το πόση δύναμη χρειάστηκε από την ίδια να αντέξει το σώμα της και τις εμπειρίες που τη δημιούργησαν. Το πόσο καταστροφική είναι μια τέτοια δύναμη για το μέσο άνθρωπο. Έπειτα από ερωτήσεις που κάναμε σε θεατές αντιληφθήκαμε αυτό που υποψιαζόμασταν: Πόση ένταση δίνει στο θεατή μια τέτοια προσωπικότητα επί σκηνής. Τόση ώστε να προκαλέσει μέχρι και λιποθυμία. Η Φρίντα είναι σαν τον καθρέφτη της Χιονάτης. Μας δίνει αυτό που επιθυμούμε. Αυτό δεν είναι πάντοτε καλό. Τόσο και η ίδια, όσο και ο τρόπος που την παρουσιάζουμε, είναι καταιγισμός: Από λόγια, από εικόνες. Η Φρίντα ήταν αχόρταγη, η προσωπικότητά της έχει φτάσει σε σημεία θεοποίησης. Έτσι τη δίνουμε στο θεατή γιατί κι εμείς είμαστε αχόρταγοι. Αλλά για μερικούς αυτό αποβαίνει μοιραίο. Η Φρίντα δεν σπάει. Κάποιοι θεατές αυτό το βρίσκουν ακόμη πιο δελεαστικό και καταρρέουν. Κάποιοι θυμώνουν που δεν λυγίζει η Φρίντα. Μια Φρίντα εμπρός μας δεν είναι πάντοτε κάτι που μπορούμε να αντέξουμε. Κι ας το αποζητούμε.
-Τι θα ακολουθήσει για τους Fly theater και ποια τα επόμενα βήματά σας;
-Δουλειά δουλειά δουλειά. Μετά από τη Θεσσαλονίκη θα λείπουμε 4 μήνες στο εξωτερικό (Γαλλία, Ολλανδία) για το Μαγικό Αυλό των Complicite. Παράλληλα θα ετοιμάζουμε την επόμενη δουλειά μας για την Πειραματική του Εθνικού -προβλέπεται να ανέβει στις αρχές του '19. Ξανά μανά παράλληλα, θα δουλεύουμε τη μετάφραση της Φριδούτσα μας στα Γαλλικά γιατί η Φρίντα θα επισκεφθεί για ένα μήνα το Παρίσι τον Απρίλη του '19. Έχουμε προτάσεις και για επόμενες στάσεις, εντός και εκτός Ελλάδος, αλλά αυτό που ξέρουμε -και αντέχουμε- είναι πως επιστρέφει τον Οκτώβρη Θεσσαλονίκη και φυσικά πως θα συνεχίσει στο 104 για την επόμενη σεζόν.
Κείμενο - Επεξεργασία: Κατερίνα Δαμβόγλου, Σκηνοθεσία: Fly Theatre (Κατερίνα Δαμβόγλου – Robin Beer), Δραματουργία: Μιράντα Βατικιώτη, Σκηνογραφία - Ενδυματολογία: Ερμίνα Αποστολάκη, Φως - Ήχος: Robin Beer,Διεύθυνση παραγωγής: Αναστασία Ταμουρίδου, ARTos & Θέαμα
Παίζουν: Κατερίνα Δαμβόγλου & Robin Beer.
Παραστάσεις: Από Δευτέρα 28 Μαΐου έως Παρασκευή 1 Ιουνίου, Ώρες παραστάσεων: Δευτέρα, Τρίτη και Παρασκευή στις 21:30, Τετάρτη και Πέμπτη στις 22:00, Είσοδος: 12€ κανονικό, 10€ μειωμένο. Προπώληση: viva.gr. Τηλέφωνο κρατήσεων: 2310 854 333.
