Skip to main content
Menu Αναζήτηση
espa-banner

«Ο πολιτισμός και η παιδεία δεν ήταν ποτέ στις άμεσες προτεραιότητες της ελληνικής πολιτείας»

Τονίζει η καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ Συνθέρμια plus Ερατώ Αλακιοζίδου

Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ

Μια διευρυμένη μορφή αποκτούν φέτος τα «Συνθέρμια». «Δίνουν έμφαση στους νέους μουσικούς και σπουδαστές ενδυναμώνοντας την σχέση τους με την μουσική, αλλά και με την καλλιτεχνική δημιουργία», αναφέρει η Ερατώ Αλακιοζίδου που είναι καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ.

Μιλά για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε στην προετοιμασία του φεστιβάλ που ήταν κυρίως οικονομικές και γραφειοκρατικές, για το πρόγραμμα που θα πραγματοποιηθεί από τις 29 Ιουνίου μέχρι και τις 5 Ιουλίου στο Δημοτικό Ωδείο Θέρμης, αλλά και για την παιδεία και τον πολιτισμό στη χώρα μας για τα οποία «πρέπει να υπάρξει πραγματική μέριμνα επί της ουσίας».

-Φέτος τα Συνθέρμια έχουν κάποιες αλλαγές. Πώς προέκυψαν;

-Σήμερα το φεστιβάλ Συνθέρμια plus αποτελεί ένα διεθνές φόρουμ, ένα κορυφαίο διεθνές καλλιτεχνικό γεγονός της Ελλάδας, μια διευρυμένη μορφή του φεστιβάλ των προηγούμενων ετών, που φέτος δίνουν έμφαση στους νέους μουσικούς και σπουδαστές ενδυναμώνοντας την σχέση τους με την μουσική, αλλά και με την καλλιτεχνική δημιουργία. Τριάντα προσκεκλημένοι μουσικοί και διδάσκοντες διεθνούς εμβέλειας συνεργάζονται και δημιουργούν μαζί με τους νέους μέσα από master courses, σεμινάρια, ανοιχτές συζητήσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, συναυλίες, σύνολα και άλλες πολυεπίπεδες δράσεις.

Το φεστιβάλ συνδιοργανώνεται από το Δημοτικό Ωδείο Θέρμης και την αστική μη κερδοσκοπική εταιρία beartive.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τρεις ξεχωριστές ενότητες:

Συνθέρμια plus /για νέους μουσικούς και σπουδαστές από 16 ετών και άνω

Συνθέρμια junior/για νέους από 9 έως 15 ετών

Συνθέρμια kinder/για παιδιά από 5 έως 8 ετών

-Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε κατά την προετοιμασία του φεστιβάλ;

-Η αλήθεια είναι ότι η απόφαση για την διοργάνωση του φεστιβάλ πάρθηκε σχετικά αργά, τον μήνα Μάρτιο, ενώ υπό κανονικές συνθήκες ένα τέτοιου είδους φεστιβάλ στήνεται τουλάχιστον ένα χρόνο πριν. Οι δυσκολίες είναι πολλές κυρίως οικονομικές και γραφειοκρατικές. Όμως όλα ξεπερνιούνται με καλή θέληση, πολύ δουλειά και καλούς συνεργάτες. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν πληρώνει κανείς το κόστος της επίπονης προετοιμασίας. Το αποτέλεσμα όμως είναι αυτό που ανταμείβει πάντα.

-Ποιοι οι στόχοι για το φετινό φεστιβάλ;

-Να προσεγγίσει όλες τις ηλικίες και να αποτελέσει ένα εφαλτήριο για συνεργασίες μεταξύ σπουδαστών και καλλιτεχνών. Στόχος των εκπαιδευτικών εργαστηρίων που θα πραγματοποιηθούν είναι να υπερβούν τη συνήθη πρακτική της απλής εξοικείωσης με το ρεπερτόριο, αλλά και τις σύγχρονες τεχνικές εκτέλεσης των οργάνων, θεωρώντας πως η γνώση αυτών αποτελεί μόλις την αρχή της αναζήτησης και όχι την επιβεβαίωση μιας εξειδίκευσης στην κλασική και τη σύγχρονη μουσική. Οι συμμετέχοντες θα καθοδηγηθούν στο να διεισδύσουν στον πυρήνα της μουσικής, να κατανοήσουν τον τρόπο δομής και λειτουργίας της και να καλλιεργήσουν μια βαθιά αντίληψη των έργων που θα κληθούν να μελετήσουν και να ερμηνεύσουν.

-Τι ξεχωρίζετε από το πρόγραμμα;

-Εκτός από τα ατομικά μαθήματα, τα ομαδικά εργαστήρια, τα σεμινάρια, τα σύνολα μουσικής δωματίου ενδιαφέρουσες ενότητες είναι τα καθημερινά εργαστήρια που αφορούν την μουσική αντίληψη και ερμηνεία με διδάσκοντα τον συνθέτη Βασίλη Κίτσο, το εργαστήριο που αφορά την μουσική μετά το 1945 με διδάσκοντα τον . Ιούλιο Παπαδόπουλο, το εργαστήριο για την Στυλιστική Αρμονία από την Αναγέννηση ως την Ρομαντική Περίοδο με τον Κωνσταντίνου Στογιαννίδη, το εργαστήριο για την ερμηνεία στο σύγχρονο ρεπερτόριο με την Pina Napolitano, το εργαστήρι αυτοσχεδιασμού με τον Gianni Lenoci.

Επίσημος προσκεκλημένος του φεστιβάλ είναι ο εξαιρετικός μουσικός και ιδρυτικό μέλος του κουαρτέτου εγχόρδων Lutoslawski, Marcin Markovitch, ο οποίος θα συνεργαστεί με τον ταλαντούχο Ανδρέα Παπανικολάου, μουσικό της Κ.Ο.Θ. και ιδρυτικό μέλος του κουαρτέτου εγχόρδων Αιμίλιος Ριάδης, για να συμπράξουν μαζί στα εργαστήρια εγχόρδων στις τάξεις του βιολιού.

Σημαντικοί επίσης ξένοι προσκεκλημένοι όπως ο βιολοντσελίστας Krzystof Karpeta και ο φλαουτίστας Allessandro Crosta θα συνεργαστούν με έλληνες μουσικούς τόσο για τα ατομικά μαθήματα των σπουδαστών όσο και για τις συναυλίες.

Ξεχωριστές ενότητες αποτελούν όλες οι συναυλίες των προσκεκλημένων καλλιτεχνών και διδασκόντων, που θα γίνονται σε καθημερινή βάση, καθώς και οι συναυλίες των σπουδαστών.

Στις παράλληλες εκδηλώσεις εντάσσονται η συνεργασία με τον εκδοτικό οίκο Νεφέλη, ο οποίος σε συνεργασία με την βιβλιοθήκη του Πολιτιστικού Κέντρου Θέρμης θα παρουσιάσει νεοκδοθείς μουσικούς τίτλους σε φιλικές εκπτωτικές τιμές για τους συμμετέχοντες του φεστιβάλ, καθώς και οι καθημερινές προβολές ντοκιμαντέρ για σημαντικούς συνθέτες του 20ου και 21ου αιώνα.

Τέλος, τα εκπαιδευτικά προγράμματα που θα παρουσιαστούν από τα σύνολα του Δημοτικού Ωδείου Θέρμης για τις μικρότερες ηλικίες, την ορχήστρα ΚουκλουξΣαξ υπό την διεύθυνση του Θεόφιλου Σωτηριάδη και την Oρχήστρα Con fuoco υπό την διεύθυνση του Γιάννη Πολυμενέρη, καθώς και το εκπαιδευτικό –μουσικόθεατρικό πρόγραμμα Avanti maestro – παραγωγή της εταιρίας beartive υπό την διεύθυνση του κ Θ. Σωτηριάδη.

- Η παιδεία και ο πολιτισμός είναι από τους τομείς που έχουν δεχτεί τις επιπτώσεις της κρίσης. Τι χρειάζεται για να ανθίσουν παρά τις δυσκολίες που επικρατούν;

-Καταρχάς, πολιτισμός δεν είναι μόνο οι τέχνες. Πολιτισμός είναι και η συμπεριφορά του κάθε ανθρώπου μέσα στην κοινωνία. Επομένως, δεν μπορούμε να μιλάμε για πολιτισμό, οριοθετώντας τον μεμονωμένα ως ένα ξεχωριστό κομμάτι της κοινωνικής ζωής, απομονωμένο από την υπόλοιπη κοινωνία, διότι απλά ο πολιτισμός και η τέχνη αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης διαδικασίας στην οποία μετέχουμε όλοι.

Σε εποχές δύσκολες και ταραγμένες, όπως αυτή που ζούμε επικαλούμαστε καθημερινά τον πολιτισμό και την παιδεία, –και η αλήθεια είναι ότι φαντάζει ως βασική και μοναδική αναγκαιότητα του καθενός ελλείψει άλλων εξίσου βασικών και πρωταρχικών αναγκών κυρίως οικονομικών…

Ζούμε όμως στην Ελλάδα, και η πικρή αλήθεια είναι ότι ο πολιτισμός και η παιδεία δεν ήταν ποτέ στις άμεσες προτεραιότητες της ελληνικής πολιτείας. Ο τρόπος προσέγγισης ήταν φαινομενικός αλλά όχι ουσιαστικός. Οι καλλιτέχνες αντιμετωπίζονται ως είδος πολυτέλειας ή ως είδος ανάγκης για λόγους καθαρά πολιτικούς ή κοσμικούς. Και για αυτόν τον λόγο βρισκόμαστε σήμερα εκεί που βρισκόμαστε. Πολλοί άνθρωποι είναι μορφωμένοι πολιτικά αλλά εντελώς αμόρφωτοι καλλιτεχνικά και έτσι η κρίση τους δεν έχει κανένα κύρος.

Έτσι καταλήγουμε στα αιώνια άλυτα προβλήματα, μιας εκπαίδευσης που δεν προσφέρει παιδεία, αντιθέτως αδρανοποιεί εντελώς την κρίση των νέων, τους αποβλακώνει και τους ακινητοποιεί πνευματικά. Έτσι οι νέοι σήμερα, στην πλειοψηφία τους εάν δεν έχουν άλλα εξωτερικά ερεθίσματα γίνονται δέκτες και αποδέκτες κάκιστης ποιότητας «πολιτιστικών» αγαθών και παρωχημένης εκπαίδευσης.

Δεν μπορούμε επομένως να μιλάμε για πολιτισμό γενικώς και αορίστως, ενώ στην πλειοψηφία δεν έχουμε την δυνατότητα ούτε να τον αναγνωρίζουμε, άρα αφού δεν τον αναγνωρίζουμε δεν έχουμε και την ανάγκη να τον αναζητούμε στην καθημερινότητά μας…

Αυτό που χρειάζεται είναι να μην χρησιμοποιείται η παιδεία και ο πολιτισμός ως άλλοθι. Να υπάρξει πραγματική μέριμνα επί της ουσίας. Όπως έχω ξαναπεί, οφείλουμε να προσπαθήσουμε ώστε να γίνει απολύτως κατανοητό προς όλες τις κατευθύνσεις ότι η εσωτερική ανάγκη των ανθρώπων είναι καταρχήν ο πολιτισμός σε όλες του τις μορφές. Αυτό φυσικά δεν έχει καμία σχέση με το πώς χρησιμοποιείται ο πολιτισμός από την πολιτεία, η οποία ούτε όραμα έχει αλλά ούτε και καμία συναίσθηση ευθύνης. Όταν τίθεται θέμα περικοπών στους ελληνικούς κρατικούς προϋπολογισμούς το πρώτο θύμα είναι πάντα ο πολιτισμός και η παιδεία.

Είναι μόνο στο χέρι της πολιτείας να προσφέρει τις λύσεις που εν γνώσει της τις στερεί εδώ και τόσα χρόνια. Τον δρόμο έδειξαν πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η βούληση μόνο χρειάζεται. Αλλιώς καταδικάζουμε και όλες τις μελλοντικές γενιές των νέων στην ανυποληψία.

-Τι θα συμβουλεύατε στα νέα παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν με τη μουσική; Και τι στους γονείς τους;

-Να το κάνουν ανεπιφύλακτα! Και όχι μόνο με την μουσική, αλλά με όλες τις τέχνες γενικότερα. Να παρακολουθούν κινηματογράφο, να διαβάζουν πολύ, να επισκέπτονται τακτικά τα θέατρα και γενικότερα να ασχοληθούν με ό,τι τους προσφέρει γενικά παιδεία και πολλά ερεθίσματα. Σύμφωνα με τους παιδοψυχολόγους, η ενασχόληση με τη μουσική πρέπει να ξεκινά από την παιδική ηλικία, όταν η ανταπόκριση των παιδιών στους ήχους είναι έμφυτη και αντανακλαστική. Η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για το παιδί και κατά έναν τρόπο να εκφράσει τα συναισθήματά του. Σύμφωνα μάλιστα με μελέτες, τα παιδιά που ασχολούνται με τη μουσική, παρουσιάζουν βελτίωση ακόμη και στις σχολικές τους επιδόσεις.

-Πώς οραματίζεστε το επόμενο φεστιβάλ;

-Σε μια εποχή που τον κόσμο κυβερνούν στην πλειοψηφία άνθρωποι «απολίτιστοι» που η τέχνη θεωρείται πολυτέλεια και το πρώτο θύμα των οικονομικών προϋπολογισμών είναι ο πολιτισμός, η συνέχιση της ύπαρξης αυτού του φεστιβάλ αποτελεί ελπιδοφόρα απάντηση σε πλήρη αντίθεση με τα δείγματα των καιρών. Το όραμά μου είναι να δημιουργήσω μια συνέχεια ενός διεθνούς φόρουμ, κατά το οποίο καλλιτέχνες και σπουδαστές θα συμπράττουν και θα πειραματίζονται, ενώ παράλληλα θα καθίσταται κέντρο αναφοράς για την ευρωπαϊκή μουσική σκηνή.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ