Της ΛΕΜΟΝΙΑΣ ΒΑΣΒΑΝΗ
Οι σκαλωσιές έφυγαν από τη Ροτόντα, οι εργασίες αναστήλωσης και συντήρησης ολοκληρώθηκαν, το μνημείο αποδίδεται στον κόσμο, γίνεται περισσότερο ορατό από τη Δημητρίου Γούναρη και θα αποτελέσει ένα πολιτιστικό σημείο αναφοράς.
«Θέλουμε να αποτελέσει το πολιτιστικό επίκεντρο της πόλης και να είναι ανοιχτό στο κοινό, να μπει ο κόσμος στη Ροτόντα», σημείωσε πριν λίγο ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης κ. Σταμάτης Χονδρογιάννης μιλώντας σε εκπροσώπους του τύπου για την ολοκλήρωση των εργασιών στο μνημείο της πόλης μας που είναι εγγεγραμμένο στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και με αφορμή τη μουσική εκδήλωση που θα γίνει αύριο στις 20.00 η οποία και θα σηματοδοτήσει την οριστική απόδοσή του στο κοινό. Μάλιστα η είσοδος σε αυτήν θα είναι ελεύθερη (με σειρά προτεραιότητας).
Ο κ. Χονδρογιάννης είπε πως η Ροτόντα είναι ένα μνημείο διαπολιτισμικό και διαχρονικό, και δείχνει τη συμφιλίωση των λαών, ρωμαίων, χριστιανών και μουσουλμάνων που το χρησιμοποίησαν σε διαφορετικές εποχές ως τόπο λατρείας. Απαντώντας δε για το θέμα που προέκυψε σχετικά με την επανατοποθέτηση σταυρού στο εξωτερικό του μνημείου, ανέφερε πως «το ζήτημα είναι περισσότερο ιδεολογικό και δεν έχει σχέση με τις δραστηριότητες που θα γίνονται στο χώρο». Υπενθύμισε πως σταυρός υπήρχε στο μνημείο μέχρι το 1955 και πως η τωρινή προσθήκη του σύμβολου αυτού θα λειτουργήσει περισσότερο για την εξωτερική αναγνωρισιμότητα του μνημείου. Σημείωσε πως οι όποιες πολιτιστικές εκδηλώσεις θα φιλοξενούνται στο χώρο θα συνάδουν με την πολιτισμική ιερότητα του χώρου και ενδεικτικά αναφέρθηκε σε επερχόμενες μουσικές βραδιές σε συνεργασία με τη Συμφωνική Ορχήστρα του ΚΩΘ, ενώ πρόσθεσε πως επειδή το μνημείο είναι και ναός θα γίνεται Θεία Λειτουργία μία φορά το μήνα.
Μάλιστα καθώς ο ναός ήταν αφιερωμένος στους Αρχαγγέλους θα γίνεται λειτουργία και στις 8/11, ημέρα στην οποία τους γιορτάζει η θρησκεία μας.
Οι επεμβάσεις
Όσον αφορά στις επεμβάσεις που έγιναν για τη συντήρηση του μνημείου, όπως είπε ο κ. Χονδρογιάννης πρωταρχικός στόχος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, από τη σύστασή της πριν ένα χρόνο, ήταν να αποδοθεί η Ροτόντα στο κοινό. «Από το σεισμό του 1978 το μνημείο επλήγη. Τα προβλήματα που παρουσίασε στη στατικότητα και η ιδιομορφία των ψηφιδωτών του που έπρεπε να συντηρηθούν το κράτησαν κλειστό για πολλά χρόνια. Ένα μεγάλο μέρος του έργου αποκατάστασης του μνημείου επετέλεσε η πρώην 9η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Εμείς βάλαμε το τελικό πετραδάκι για να γίνει η Ροτόντα έτσι όπως τη βλέπετε σήμερα. Έγιναν επεμβάσεις στον νοτιοδυτικό φεγγίτη που άνοιξε ώστε να δοθεί δυνατότητα στον κόσμο να παρατηρεί τα ψηφιδωτά. Ακόμη διαμορφώθηκε η νότια πλευρά του περιβόλου (έγινε καθαίρεσή του και μπήκαν πλέον κάγκελα που θα το κάνουν περισσότερο ορατό στην πόλη) και των παλαιοχριστιανικών προσκτισμάτων, έγιναν τελικές εργασίες συντήρησης στη στέγη και τα ψηφιδωτά, αποκαταστάθηκε το Ιερό και εγκαταστάθηκε φωτισμός και σήμανση».
«Η επίσκεψη στο χώρο θα είναι μια βιωματική εμπειρία», σχολίασε ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, τονίζοντας πως τα χρήματα για τις εργασίες καλύφθηκαν από το πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του υπουργείου Πολιτισμού. Μάλιστα πρόσθεσε πως μελλοντικά υπάρχει σκέψη μετατροπής του 2ου οικίσκου σε ένα χώρο multimedia και πως η πόλη θα έπρεπε να ενταχθεί στις πόλεις που αξίζει κανείς να επισκεφθεί για τα ψηφιδωτά τους. «Να μπει η πόλη μας δίπλα σε πόλεις όπως η Ραβέννα και η Ρώμη», σχολίασε ο κ. Χονδρογιάννης.
Επεμβάσεις στην Ρωμαϊκή Αγορά – Σήμα κινδύνου για Αψίδα Γαλέριου
Εν τω μεταξύ όπως αποκάλυψε από τις αρχές του 2016 η Εφορεία θα επεξεργαστεί τρόπους για ανάπλαση της Ρωμαϊκής Αγοράς ώστε να ενταχθεί περισσότερο στη ζωή της πόλης μας. Παράλληλα έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την Αψίδα του Γαλέριου που, όπως υποστήριξε, κινδυνεύει από τη μόλυνση. Πρόσθεσε πως σχεδιάζουν να γίνει μια καμπάνια – ημερίδα για να ευαισθητοποιήσουν φορείς της πόλης, αλλά και το υπουργείο, ώστε αποτρέψουν αυτό τον κίνδυνο.
Λίγα λόγια για τη Ροτόντα
To εμβληματικό μνημείο της Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε στις αρχές του 4ου μ.Χ. αιώνα, στο μεταίχμιο δηλαδή του ειδωλολατρικού με τον χριστιανικό κόσμο, πιθανότατα ως ναός της αρχαίας λατρείας ή ως μαυσωλείο του Μ. Κωνσταντίνου (306-337). Το κυκλικό και στεγασμένο με θόλο επιβλητικό κτήριο έχει ύψος 29,80 μ., διάμετρο 24,50 μ., πλάτος τοίχων 6,30 μ. και μπορεί αρχιτεκτονικά να συγκριθεί μόνο με το Πάνθεον στη Ρώμη. Ανεγέρθηκε βορείως της Αψίδας του Γαλερίου, με την οποία συνδέθηκε με πομπική οδό. Λίγο μετά την ανέγερσή της, και μέσα στα πρώτα χρόνια της υπερχιλιετούς Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (330-1453), η Ροτόντα μετατράπηκε σε ναό της χριστιανικής λατρείας με την προσθήκη Ιερού Βήματος στα ανατολικά. Το εσωτερικό κοσμείται με μοναδικής τέχνης και ομορφιάς εντοίχια ψηφιδωτά (4ος - 6ος αι.). Ο ναός ήταν αφιερωμένος σύμφωνα με τις βυζαντινές πηγές στους Αγίους Ασωμάτους ή Αρχαγγέλους. Υπήρξε Μητρόπολη της Θεσσαλονίκης από το 1524 έως το 1591, έτος μετατροπής του από τους οθωμανούς κατακτητές σε τζαμί, χρήση που διατήρησε μέχρι την απελευθέρωση της πόλης το 1912. Η αφιέρωσή του έκτοτε στον Άγιο Γεώργιο οφείλεται στη γειτονική, μικρή, ομώνυμη εκκλησία.
