Της ΛΕΜΟΝΙΑΣ ΒΑΣΒΑΝΗ
Μνήμες από τη Θεσσαλονίκη του χθες, από την πυρκαγιά του 1917 μέχρι και τα πιο πρόσφατα χρόνια, μέσα από τη ματιά των ηρώων του βιβλίου «Το νήμα» της Βικτόρια Χίσλοπ, ξετυλίχθηκαν σε έναν διαφορετικό περίπατο το πρωί του Σαββάτου 27/2.
Όλα έγιναν στο πλαίσιο του πρώτου Λογοτεχνικού Περίπατου που έκανε η αλυσίδα βιβλιοπωλείων Public στην πόλη μας. Ξεναγοί αυτού του περιπάτου ήταν τα μέλη της ομάδας dot2dot, ενώ υπήρχε και παράλληλη ξενάγηση στη νοηματική γλώσσα.
Με πείρα από παρόμοιες διαδρομές βασισμένες σε λογοτεχνικά βιβλία («Η Θεσσαλονίκη του Εμφυλίου»), η Βασιλική, η Μαρία, η Νικολίνα, η Τάνια και η Χριστίνα από την ομάδα dot2dot, υποδύθηκαν τέσσερις από τους ήρωες του γνωστού μυθιστορήματος της Χίσλοπ, η πλοκή του οποίου εκτυλίσσεται στην πόλη μας. Και με την αφήγησή τους, αλλά και με μια σειρά από φωτογραφίες, “ζωντάνεψαν” τη Θεσσαλονίκη άλλων εποχών.
Ο πρώτος σταθμός ήταν ο Άγιος Νικόλαος Ορφανός, στην Άνω Πόλη, όπου η προσφυγοπούλα από τη Μικρασιατική Καταστροφή Κατερίνα -ηρωίδα του βιβλίου- τον ένιωθε σαν 2ο σπίτι της. Οι αφηγήσεις της για τη γειτονιά αυτή όπως την έζησε από τη στιγμή που έφτασε στην πόλη, μετέφεραν τους συμμετέχοντες στον περίπατο στην εποχή εκείνη: με τις μικρές αυλές και τα χαμηλά φτωχικά σπίτια. Από την αφήγηση δεν έλλειπε η αναφορά στη φωτιά του ’17 που έκαψε σχεδόν όλο το κέντρο της πόλης, και τις επιπτώσεις που είχε αυτή στη ζωή των κατοίκων, καθώς και η μετέπειτα έλευση χιλιάδων προσφύγων με την Ανταλλαγή των Πληθυσμών.
Επόμενος σταθμός ήταν η Συναγωγή των Εβραίων στην οδό Συγγρού και οι αφηγήσεις της Ρόζας για τα δεινά των Εβραίων τη δεκαετία του ‘40. Πρόκειται για τη μοναδική που δεν καταστράφηκε από τους Γερμανούς, όπως αναφέρθηκε, καθώς ο Ερυθρός Σταυρός την χρησιμοποιούσε τότε ως αποθήκη.
Στη συνέχεια, σειρά είχε το Μνημείο Καπνεργάτη που βρίσκεται στην πλατεία που υπάρχει στο πλάι του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης. Ήταν η σειρά του Δημήτρη (ήρωα του βιβλίου) να αφηγηθεί αυτά που ως φοιτητής βίωσε στις απεργίες των καπνεργατών.
Τέταρτος σταθμός ήταν το Μπεζεστένι, η σκεπαστή αγορά που παλαιότερα θεωρούνταν ένας τόπος όπου υπήρχαν σε αφθονία εκλεκτά υφάσματα, και οι αναφορές στον Κωνσταντίνο Κομνηνό, επίσης ήρωα του βιβλίου που παρήγαγε τα δικά του υφάσματα.
Και η ξενάγηση ολοκληρώθηκε στη Λεωφόρο Νίκης, απέναντι από το μνημείο που έχει στηθεί στην πλατεία Ελευθερίας για τους Εβραίους. Εκεί οι τέσσερις ήρωες αφηγήθηκαν τη δική τους αντίληψη για την πολιπολιτισμικότητα της πόλης και την αγάπη τους προς τη Θεσσαλονίκη.
Το παραπάνω άγαλμα ήταν και η αφορμή για την Βικτόρια Χίσλοπ να γράψει το μυθιστόρημα αυτό, όπως εξήγησε στη συνέχεια στο Public της Τσιμισκή, σε συνομιλία που είχε μέσω skype με τους συμμετέχοντες στον περίπατο. «Δεν το ήξερα ότι υπήρχαν Εβραίοι εδώ. Έτσι άρχισα να διαβάζω περισσότερα για την ιστορία και αποφάσισα να γράψω Το νήμα», σημείωσε η ίδια. Πρόσθεσε πως επέλεξε να βάλει αυτό τον τίτλο για να συνδέσει το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου αναφέρεται στην υφαντουργία, για να κάνει αναφορά στις μοίρες που υφαίνουν το νήμα της ζωής μας, αλλά και στο νήμα που συνδέει τα γεγονότα στην ιστορία.
«Δεν θα μπορούσα να μείνω μόνο σε ένα ιστορικό γεγονός. Το ένα είχε σύνδεση και ακολουθούσε το άλλο», συμπλήρωσε, ενώ ανέφερε πως μέσα στο φθινόπωρο θα έχει έτοιμο το νέο της βιβλίο που θα είναι αρκετά διαφορετικό.
Να αναφέρουμε πως οι λογοτεχνικοί περίπατοι του Public θα συνεχιστούν στην πόλη μας. Ο επόμενος που θα γίνει στις 19/3 θα αντλεί έμπνευση από δύο βιβλία του Σάκη Σερέφα: το «Γιάννης Μαρία Χένριξ» (εκδόσεις Ίκαρος) και το «Εδώ – Τόποι βίας στη Θεσσαλονίκη» (εκδόσεις Άγρα).
