Skip to main content
Menu Αναζήτηση
espa-banner

«Ανωτέρα Βία»

Όταν οι ρόλοι της ζωής ανατρέπονται…

Του Γιώργου Παπαδημητρίου

Αξιολόγηση: ****

Σκηνοθεσία: Ρούμπεν Έστλουντ

Παίζουν: Γιοχάνες Κούνκε, Λίζα Λόβεν Κόνγκσλι, Κρίστοφερ Χίβιου, Μπράντι Κόρμπετ

Διάρκεια: 118’

Η έννοια της ανωτέρας βίας είναι νομικής προέλευσης και παραπέμπει σε κάποιο αναπάντεχο κι απρόβλεπτο γεγονός, το οποίο εξαλείφει κάθε δυνατότητα πρόωρης πρόληψης και επιμέλειας, κατά τη συνήθη ροή των πραγμάτων. Ένα γεγονός δηλαδή που μας αποτρέπει από τα φερθούμε, να πράξουμε και να συμπεριφερθούμε ως θα οφείλαμε και ως θα ανέμεναν οι υπόλοιποι από εμάς. Η έννοια της ανωτέρας βίας είναι κάτι πολύ περισσότερο από τίτλος στην εξαίρετη ταινία του Σουηδού Ρούμπεν Έστλουντ. Είναι ο καταλύτης που ενεργοποιεί μια αλυσίδα καταιγιστικών αντιδράσεων. Είναι η σπίθα που ανάβει ένα φυτίλι που κάνει χίλια κομμάτια βεβαιότητες, στερεότυπα και προκαθορισμένες αντιδράσεις.

Μια τετραμελής οικογένεια από τη Σουηδία ταξιδεύει στις γαλλικές Άλπεις για να απολαύσει μερικές μέρες διακοπών. Θα κάνουν σκι, θα πιουν ζεστά ροφήματα στο σαλέ, θα απολαύσουν τις, λαμπερές από το φως του ήλιου, κάτασπρες πίστες. Τα πάντα είναι συναρπαστικά και εξίσου όμορφα και με την ίδια την οικογένεια, η οποία, τόσο ως γενική όσο και ως επιμέρους εικόνα, μοιάζει αψεγάδιαστη. Σαν να έχει ξεπηδήσει από κατάλογο του ΙΚΕΑ ή από διαφήμιση κινητού τηλεφώνου. Σαν να μοιάζει άτρωτη απέναντι στην ασχήμια και τη μικρότητα. Φροντισμένη, υγιής σωματικά και πνευματικά, καλοστεκούμενη, καλοφτιαγμένη στα όλα της. Τι μπορεί να άραγε να σκοτεινιάσει το φωτεινό αυτό παραμύθι; Μια ελεγχόμενη χιονοστιβάδα, η οποία για πολύ λίγο βγαίνει εκτός ελέγχους, είναι η απάντηση. Ένα περιστατικό ανωτέρας βίας που τα φέρνει όλα τούμπα…

Προσπαθώντας να αποφύγουμε, όσο είναι δυνατόν, τα spoilers, θα αρκεστούμε στο γενικό περίγραμμα. Οι επίσημοι ρόλοι θα συντριβούν ανεπανόρθωτα και θα θαφτούν κάτω από ένα πάλλευκο ποταμό χιονιού που δεν θα γίνει ποτέ τόσο επικίνδυνος όσο θα φανεί αρχικά. (Παρεμπιπτόντως, η σκηνή της χιονοστιβάδας είναι πραγματικά καθηλωτική. Νιώθεις σαν να απειλείσαι από κάποια απροσδιόριστη και αρχέγονη δύναμη της φύσης.) Το αρχικό σοκ θα γίνει αρχικά δεκτό με μία σφιγμένη χιουμοριστική διάθεση και μία τάση υποτίμησης. Στρουθοκαμηλισμός και βιαστικό κρύψιμο των σπασμένων κάτω από το χαλί. Για πόσο όμως μπορεί να βαστάξει η εθελοτυφλία; Το ξέσπασμα ψήνεται σε σιγανή φωτιά και δηλώνει την παρουσία του, παρά τις μάταιες απόπειρες να κουκουλωθεί.

Ο Έστλουντ φτιάχνει μια ταινία σαρωτική, γεμάτη κυνισμό και ειρωνεία που εκφράζονται μέσα από ένα πηγαίο και πικρό χιούμορ. Μια ταινία που κατεδαφίζει όλους τους προϋπάρχοντες ρόλους κι όλες τις στεγνές και στριμωγμένες συμβάσεις. Που βγάζει επιδεικτικά τη γλώσσα στον προκάτ ηρωισμό, τον τυποποιημένο ανδρισμό, την πατενταρισμένη ηθική και την γυαλιστερή επιφάνεια της οικογενειακής γαλήνης. Που μας καλεί να αναθεωρήσουμε, να αναστοχαστούμε και να έρθουμε κατάφατσα αντιμέτωποι με τα μύχια, μικροπρεπή και ποταπά ένστικτά μας. Προσπαθούμε να τα κρατήσουμε τα πάντα υπό έλεγχο, να περιορίσουμε τη ζωή μας στο πεδίο βεληνεκούς μας, σε μία ελεγχόμενη ζώνη, όπου τα πάντα είναι διαχειρίσιμα και τακτοποιημένα. Και συνήθως, το καταφέρνουμε. Και συνήθως, δεν ελλοχεύουν απρόοπτα κι εκπλήξεις που να τινάξουν τα πάντα στον αέρα. Συνήθως… Διότι κάποιες ελάχιστες ή σπάνιες στιγμές, όταν συντρέξουν οι συνθήκες, ενδέχεται να παραδοθούμε γονυπετείς στον φόβο και τη δειλία. Κι όταν αυτό συμβεί, ακόμη κι αν όλα τελειώσουν ομαλά, το happy end θα μοιάζει αστείο και σαρκαστικό μπροστά στην ακλόνητη και βασανιστική αμηχανία.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ