Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ
Δεύτερη αιτία θανάτου από ατύχημα, μετά τα τροχαία, είναι ο πνιγμός στην Ελλάδα, με τα τραγικά νούμερα που σημειώνονται κάθε χρόνο να μας κατατάσσουν πρώτους στην Ευρώπη και δεύτερους παγκοσμίως σε πνιγμούς, πάντα αναλογικά με τον πληθυσμό μας.
"Μιλάμε για μια εθνική μάστιγα", όπως δηλώνει χαρακτηριστικά στον "Τύπο Θεσσαλονίκης" ο Νίκος Γιοβανίδης διευθυντής Ελληνικής Ναυαγοσωστικής Ακαδημίας -ΕΝΑΚ. Είναι, όπως λέει, ένα πολύ σοβαρό ατύχημα που συμβαίνει κάθε καλοκαίρι στις παραλίες μας ενώ σχετικά με τους λόγους, σημειώνει ότι οι περισσότεροι δεν τηρούν τους κανόνες ασφαλείας, ενώ πολλοί δεν γνωρίζουν καλό κολύμπι. Ο κ. Γιοβανίδης αναφέρεται ακόμη στις αλλαγές που έφερε στη ναυαγοσωστική κάλυψη στις παραλίες το Προεδρικό Διάταγμα που ισχύει από τον περασμένο Μάιο, αλλαγές οι οποίες αυξάνουν κατά πολύ τις θέσεις εργασίας ναυαγοσωστών, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να καλυφθούν. Στο πλαίσιο αυτό, επισημαίνει ότι η ναυαγοσωστική μπορεί να αποτελέσει διέξοδο για τους νέους που θα τους προσφέρει απασχόληση για τέσσερις μήνες και μάλιστα με μισθό που φτάνει τα 900-1000 ευρώ το μήνα. Από την άλλη, αναφέρει ότι υπάρχουν δήμοι που δεν έχουν ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα.
Τι έχει αλλάξει σχετικά με τους ναυαγοσώστες στις παραλίες
Όπως εξηγεί ο κ. Γιοβανίδης, με το νέο Προεδρικό Διάταγμα, η ναυαγοσωστική κάλυψη στις παραλίες από τρίμηνη έγινε τετράμηνη. Επεκτείνεται δηλαδή από την 1η Ιουνίου έως τις 30 Σεπτεμβρίου, αντί 30 Αυγούστου που ίσχυε. "Αυτό ήταν απαραίτητο γιατί πρώτον έχουμε πολύ τουρισμό στις αρχές του Σεπτεμβρίου και δεύτερον ο ναυαγοσώστης παίρνει ταμείο ανεργίας, κάτι το οποίο ήταν ένα πάγιο αίτημα", όπως τονίζει.
Επιπλέον για να χαρακτηρισθεί μια παραλία πολυσύχναστη και να τοποθετηθεί ναυαγοσώστης, ενώ μέχρι πρότινος έπρεπε να συγκεντρώνει έστω και μια μέρα 500 άτομα σε ένα μήκος ακτογραμμής τουλάχιστον ενός χιλιομέτρου, τώρα έστω και 300 άτομα να μαζευτούν σε μια μέρα, η παραλία χαρακτηρίζεται ως πολυσύχναστη. Μόνο από αυτό διπλασιάζονται οι θέσεις εργασίας, όπως λέει ο κ. Γιοβανίδης.
Ταυτόχρονα, το τρίτο που άλλαξε είναι ότι ενώ μέχρι τώρα κάθε ναυαγοσωστικός πύργος σε μια παραλία είχε ευθύνη 300 μέτρα εκατέρωθεν, άρα υπήρχε ανά 600 μέτρα ένας πύργο, πλέον κάθε πύργος έχει ευθύνη 200 μέτρων εκατέρωθεν. "Άρα μια παραλία που είχε δυο πύργους, τώρα θα πάει στους τρεις. Από αυτό προκύπτει και άλλη αύξηση θέσεων εργασίας ναυαγοσωστών", σημειώνει.
Η μεγάλη αλλαγή που έγινε, κατά τον ίδιο, είναι ότι σε κάθε δήμο είναι υποχρεωτικό πλέον να υπάρχει ένα περιπολικό σκάφος τουλάχιστον 5 μέτρων με χειριστή και επαγγελματία ναυαγοσώστη, το οποίο να είναι σε ετοιμότητα τις ώρες που διαρκεί η ναυαγοσωστική κάλυψη (10.30-17.30). Με αυτόν τον τρόπο υποστηρίζει τους ναυαγοσώστες που είναι στους πύργους. Επίσης, πλέον όλοι οι ναυαγωσώστες έχουν VHF ενώ έγιναν και κάποιες αλλαγές στα εφόδια.
Με το νέο προεδρικό Διάταγμα "πρώτον έχουμε μια τεράστια αύξηση θέσεων εργασίας για νέα παιδιά. Επιπλέον διορθώθηκαν κάποια κενά που υπήρχαν με τον παλιό προεδρικό διάταγμα και αυξήθηκε πάρα πολύ η ασφάλεια για του λουόμενους", αναφέρει.
Σε σχέση με το ωράριο και αν είναι επαρκές, ο κ. Γιοβανίδης υποστηρίζει ότι το 10.30-17.30 "είναι σε πρώτη φάση μια καλή διάρκεια ύπαρξης ναυαγοσωστικής κάλυψης στην παραλία γιατί για να καλύψουμε τις θέσεις εργασίας θα χρειαστούμε πολύ καιρό".
"Σε πρώτη φάση το κράτος λέει ότι θα υπάρχει ναυαγοσώστης 10.30-17.30 και από κει και πέρα οι λουόμενοι κολυμπούν με δική τους ευθύνη. Κάποια στιγμή αυτό μπορεί να αυξηθεί επειδή υπάρχει ανάγκη για κάτι τέτοιο, αλλά νομίζω είναι νωρίς ακόμα. Δηλαδή να πάει από το πρωί στις 8.30, γιατί το πρόβλημα είναι ότι το μεν πρωί έχουμε τους ηλικιωμένους που κολυμπούν και το απόγευμα έχουμε τους νέους", όπως λέει.
Να σημειωθεί πάντως ότι η Ένωση Ναυαγοσωστών Αιγαίου, Κρητικού και Ιονίου Πελάγους, είχε αποστείλει ανοικτή επιστολή προς τον Υπ. Ναυτιλίας εκφράζοντας την αντίθεσή της με το νέο Προεδρικό Διάταγμα για τη ναυαγοσωστική.
Οι δήμοι
Αναφέρει ακόμη ότι τους ναυαγοσώστες στην παραλία του τοποθετεί ο δήμος ή αν δεν μπορεί να το εκτελέσει ο δήμος μπορεί να το αναθέσει μόνο σε σχολή ναυαγοσωστικής. Ο κ. Γιοβανίδης που ασχολείται πολλά χρόνια με το αντικείμενο, αναφέρει ότι υπάρχουν δυο κατηγορίες δήμων: Αυτοί που με το που βγήκε ο νόμος αμέσως κίνησαν τις διαδικασίες και έβαλαν ναυαγοσώστες στις παραλίες τους και αυτοί δεν έβαζαν ναυαγοσώστες ούτε και την προηγούμενη περίοδο.
Κάνοντας αναφορά και στην πρόσφατη τραγωδία στο Μάτι, λέει ότι "είναι τραγικό να πνιγόμαστε και να καιγόμαστε". "Για τη φωτιά δεν μπορώ να το αναλύσω γιατί δεν είναι δική μου δουλειά, όμως ως άνθρωπος να πω ότι είναι τραγικό. Όμως δεν μπορώ να μη βάλω στο τραπέζι και τους 200 νεκρούς που έχουμε από πνιγμό. Δηλαδή έχουμε δυο φορές το Μάτι και υπάρχει ησυχία", λέει χαρακτηριστικά και προσθέτει: Το ότι είμαστε μια θαλασσινή και ναυτική χώρα με 3.000 νησιά και 16.000 χλμ ακτογραμμής αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε μια χώρα που δεν έχει πνιγμούς. Έχουμε πάρα πολλούς πνιγμούς. Παρατηρεί πάντως ότι όπου τοποθετούμε ναυαγοσώστες μηδενίζονται οι πνιγμοί. Όπως τονίζει, οι δήμοι είναι υποχρεωμένοι να βάλουν ναυαγοσώστες "μιλάμε για δημόσιο συμφέρον και δημόσια υγεία", ενώ σημειώνει ότι περίπου οι μισοί δεν έχουν προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.
Τα λάθη που κάνουν οι λουόμενοι και το "ελληνικό φαινόμενο" μπρατσάκια
Όσο για το τι "γεννάει" τους πνιγμούς, ο κ. Γιοβανίδης λέει ότι οι περισσότεροι Έλληνες αλλά και οι αλλοδαποί δεν τηρούν τους κανόνες ασφαλείας. "Βουτάνε φαγωμένοι, σε ρηχά νερά, απομακρύνονται και δεν ειδοποιούν, μπαίνουν στο νερό ενώ έχουν πιει. Το δεύτερο είναι ότι πολλοί δεν γνωρίζουν καλό κολύμπι". Ειδική αναφορά κάνει όμως και στα μπρατσάκια στα μικρά παιδιά, κάνοντας λόγο για "ελληνική εφεύρεση". "Στην Ελλάδα έχουμε την νοοτροπία -και την έχουμε μόνο εδώ, είναι ελληνικό φαινόμενο, παγκοσμίως γελάνε μαζί μας- ότι για να προχωρήσει ένα παιδί το μπάνιο πρέπει να του βάλω μπρατσάκια. Είναι ελληνική εφεύρεση το μπρατσάκι. Το παιδί με το μπρατσάκι δεν είναι ασφαλισμένο, είναι απλά μια τραγωδία. Ένα παιδί θα πρέπει πριν από τα δυο του χρόνια να ξέρει να επιπλέει στο νερό. Πρέπει οι γονείς να βρουν τρόπο να μάθει. Μαζί με τα αγγλικά να μάθει και μπάνιο. Δεν λέω να γίνει δεινός κολυμβητής αλλά τουλάχιστον μέχρι τα δύο να μάθει αν πέσει στο νερό να μένει στην επιφάνεια και να μπορεί μετά να κολυμπήσει λιγάκι".
Επίσης, για τους παιδικούς πνιγμούς, αναφέρει ότι σε γλυκό νερό είναι πάντα σιωπηλοί. "Υπάρχει ο κίνδυνος να πνιγεί ένα παιδί σε πισίνα και να μην ακουστεί κιχ" παρόλο που "οι γονείς θεωρούν -κατά τη γνώμη τους πάντα γιατί για εμάς δεν είναι- ότι είναι μέσα σε ένα ασφαλές και τεχνητό περιβάλλον".
Επίσης, προσθέτει ότι είναι βασικό να μην μπαίνουμε φαγωμένοι μέσα στο νερό "γιατί μπορεί να παλλινδρομήσει το φαγητό και να σε πνίξει. Δεν συμβαίνει συνέχεια αλλά άμα συμβεί έχει την επικινδυνότητά του".
Πάντως σημειώνει ότι δεν υπάρχει φορέας να καταγράφει τους πνιγμούς που συμβαίνουν σε πισίνες. Με αποτέλεσμα η εικόνα που έχουμε για πνιγμούς να αφορά μόνο τη θάλασσα και μάλιστα και εκεί υπάρχει ζήτημα καθώς τα στατιστικά αφορούν τους θανάτους που προκαλούνται στην ίδια μέρα.
Το επάγγελμα ναυαγοσώστης
Ελπίδα του κ. Γιοβανίδη, όπως λέει, είναι να καθιερωθεί πλέον στη χώρα η νοοτροπία "είμαι φοιτητής είμαι και ναυαγοσώστης". Δημιουργείται μια πρόσκληση προς όλα τα νέα παιδιά. Θα πρέπει να γνωστοποιηθεί. Θα έχουν το καλοκαίρι 4 μήνες δουλειά, 900-1000 ευρώ το μήνα, συν τη διαμονή, τα ένσημα και το ρεπό τους. Είναι ένα επάγγελμα που θα πρέπει να το μάθουν όλα τα ελληνόπουλα γιατί και μπάνιο θα μάθουν καλύτερο και πρώτες βοήθειες. Δημιουργούμε χρήσιμους πολίτες στην πατρίδα μας. Και καλύπτουμε τις ανάγκες μας και την ανεργία χτυπάμε, ειδικά στους νέους. Όλα αυτά είναι θετικά", όπως λέει. Εξηγεί δε ότι για να γίνει κάποιος ναυαγοσώστης στην ΕΝΑΚ χρειάζεται 15 ημέρες και μετά 5 μέρες δίπλωμα ταχυπλόου σκάφους και μια μέρα εξετάσεις στο υπουργείο Ναυτιλίας.
