Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
O Χέλγκε, ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας καλεί τους συγγενείς του για να γιορτάσουν τα 60α γενέθλια του. Η «Οικογενειακή γιορτή» θα γίνει αφορμή να βγουν στην επιφάνεια κόντρες, αλλά και πικρίες. Αρκετοί γνωρίζουν την ταινία «Festen» του Τόμας Βίντερμπεργκ. Ήταν η πρώτη ταινία του Δόγματος 95, της κινηματογραφικής «σχολής» που δημιούργησε ο Λαρς Φον Τρίερ, μαζί με άλλους Δανούς κινηματογραφιστές, με στόχο τη δημιουργία μιας κινηματογραφικής φόρμας, που δεν θα στηριζόταν στα τεχνικά μέσα, στα ειδικά εφέ και στις συμβάσεις που δημιουργούν στους θεατές μια ψευδαίσθηση της πραγματικότητας. Αυτό το έργο το έκανε διασκευή για το θέατρο ο Ντέιβιντ Έλντριτζ. Και θα το δούμε από 18 Νοέμβρη 2016 στο Φουαγιέ της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών σε μια παραγωγή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και σε σκηνοθεσία Γιάννη Παρασκευόπουλου.
Ο ίδιος μας ανέφερε πως εστίασε τη ματιά του στον άνθρωπο. «Το Festen ήρθε για να πει σε όλους εμάς που δουλεύουμε για να ανεβάσουμε αυτή την παράσταση κάτι πολύ απλό: κάντε μια στάση και κοιτάξτε λίγο τον άνθρωπο που έχετε απέναντι σας στα μάτια χωρίς να κρύβεστε».
-Ποια ήταν η πρώτη σας αντίδραση, οι σκέψεις που σας γέννησε η ταινία «Festen» του Τόμας Βίντερμπεργκ;
-Είδα την ταινία όταν βγήκε στους κινηματογράφους το 1998. Είχαμε μόλις δημιουργήσει τις "νέες μορφές" και η φιλοσοφία του δόγματος μας επηρέασε κι εμάς. Θέλαμε να δημιουργήσουμε έναν δικό μας κώδικα τον οποίο θα υπηρετούσαμε στις παραστάσεις που θα ανεβάζαμε. Πέρα όμως από αυτό, θυμάμαι ποσό είχα συγκλονιστεί από τη θεματική της ταινίας και από τον τρόπο με τον οποίο οι ηθοποιοί ερμήνευαν τους ρόλους τους. Ακόμα και σήμερα έχω την εντύπωση πως είδα ένα ντοκιμαντέρ που μου έδειξε τη ζωή αυτών των ανθρώπων.
-Και τι άλλαξε τώρα που έπρεπε να δείτε το έργο ως σκηνοθέτης;
-Τώρα προσπαθώ μαζί με τους συνεργάτες μου να ανεβάσουμε μια παράσταση που θα επιτρέπει στον θεατή να δει πέρα από την σκληρή θεματική του έργου. Το θέμα της κακοποίησης είναι ο πυρήνας του έργου, όμως εμάς δεν μας ενδιαφέρει να σηκώσουμε το δάχτυλο στον θύτη, ούτε να χαϊδεύουμε το θύμα αλλά να δούμε ποιες είναι οι συνέπειες που κουβαλάει η ασφαλής συνήθεια μιας κοινωνίας να κρύβεται και να αρνείται να δει την πραγματικότητα.
-Η υπόθεση αναφέρεται σε μια οικογένεια και στο πώς μέσα σε μια γιορτή οι σχέσεις των μελών της αρχίζουν να διαλύονται και οι διαμάχες που υπήρχαν να βγαίνουν στην επιφάνεια. Γιατί συμβαίνει αυτό;
-Αυτό συμβαίνει όταν ένα από τα μέλη της οικογένειας αποφασίζει να προσφέρει τον πόνο σαν δώρο στους υπόλοιπους συγγενείς του. Δεν είναι καθόλου εύκολο να διαταράξεις την ησυχία και την ισορροπία που για χρόνια επικρατεί μέσα στο σπίτι. Όταν κάποιος αποφασίζει να το κάνει είναι γιατί ασφυκτιά και δεν επιτρέπει στον εαυτό του να συνεχίζει να ζει μέσα στο ψέμα.
-Πόσο μπορεί να σχετιστεί μια ελληνική οικογένεια με αυτό που εκτυλίσσεται στην ταινία;
-Η οικογένεια είναι παντού η ίδια. Μπορεί να διαφέρει η ποιότητα με την οποία διαχειρίζεται τα προβλήματα της και αυτό να είναι αποτέλεσμα μιας κουλτούρας. Είναι σίγουρα μια Δανέζικη οικογένεια που όμως ο πυρήνας της δεν διαφέρει από μια οικογένεια σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Και ο πυρήνας αυτός είναι η συνήθεια μας να κρύβουμε τα σκουπίδια κάτω από το χαλί. Να κουκουλώνουμε τα πράγματα.
-Το «Δόγμα 95» έστρεψε το ενδιαφέρον στην ερμηνεία, στο κείμενο και στη σκηνοθεσία. Κοιτώντας στο θέατρο υπάρχει σήμερα ανάγκη στροφής σε ένα ανάλογο Δόγμα;
-Υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα μια πολύ έντονη θεατρική δραστηριότητα. Νέοι άνθρωποι προτείνουν παραστάσεις που προτείνουν νέες φόρμες. Υπάρχουν Σκηνοθέτες που έχοντας διανύσει μια πορεία, ζητάνε συνεργασίες με ανθρώπους που θα τους βοηθήσουν να επαναπροσδιορίσουν την οπτική τους. Όλο αυτό για μένα είναι μια ανάγκη για να δημιουργηθεί κάτι καινούργιο.
-Πού εστιάζετε τη ματιά σας στη σκηνοθεσία σας;
-Στον άνθρωπο! Εκεί είναι στραμμένη η μάτια μου και είμαι τυχερός που ακόμα υπάρχουν άνθρωποι, που τους βλέπω και που μου δίνουν έμπνευση και έτσι μπορώ να συνεχίζω να δουλεύω στο θέατρο. Το Festen ήρθε για να πει σε όλους εμάς που δουλεύουμε για να ανεβάσουμε αυτή την παράσταση κάτι πολύ απλό: κάντε μια στάση και κοιτάξτε λίγο τον άνθρωπο που έχετε απέναντι σας στα μάτια χωρίς να κρύβεστε. Τα πράγματα είναι απλά.
Ημέρες και ώρες παραστάσεων από 18/11: Τετάρτη 18:00, Πέμπτη-Παρασκευή-Σάββατο 21:00, Κυριακή 19:00. Τιμές εισιτηρίων: Για όλες τις παραγωγές του ΚΘΒΕ εισιτήρια από 5 € έως 13 €. Τηλ. κρατήσεων: 2315 200200, www.ntng.gr. H παράσταση «Οικογενειακή Γιορτή» (Festen) είναι ακατάλληλη.
