Μια πρόεδρος και δύο ακτιβίστριες μοιράστηκαν το Νόμπελ Ειρήνης
Του ΤΑΣΟΥ ΘΩΜΑ
Τρεις γυναίκες βραβεύτηκαν με το Νόμπελ Ειρήνης του 2011. Πρόκειται για την Πρόεδρο της Λιβερίας, Έλεν Τζόνσον Σέρλιφ, την ακτιβίστρια Λέιμα Γκμπόουι, επίσης από τη Λιβερία και την ακτιβίστρια-δημοσιογράφο Ταουακούλ Κάρμαν από την Υεμένη. Η Νορβηγική Επιτροπή των Νόμπελ τις τίμησε «για τον ειρηνικό αγώνα τους υπέρ της ασφάλειας και των δικαιωμάτων των γυναικών και για την όλη συνδρομή τους στον αγώνα για την ειρήνη». Ας κοιτάξουμε λοιπόν πιο αναλυτικά και κριτικά την απόφαση από μια διοργάνωση θεσμό, που οδηγείται στην πλήρη απαξίωση από τις ίδιες τις επιλογές της.
Η 72χρονη Ελεν Τζόνσον Σέρλιφ είναι η πρώτη γυναίκα που εξελέγη αρχηγός κράτους στην αφρικανική ήπειρο, εν έτει 2005. Για τη Δύση θεωρείται ένα «σύμβολο της νέας Αφρικής», καθώς στο βιογραφικό της έχει αναγνωρισμένου κύρους πτυχίο οικονομολόγου από το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, αλλά και εργασιακή εμπειρία τόσο στον ΟΗΕ όσο και στην Παγκόσμια Τράπεζα. Στην πορεία της, ως Πρόεδρος της Λιβερίας έχει κερδίζει έμπρακτη στήριξη της διεθνούς κοινότητας υπογράφοντας συμφωνίες παραγραφής χρέους με κράτη και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, προσελκύοντας παράλληλα επενδυτές για την ανοικοδόμηση των υποδομών της πρωτεύουσας Μονρόβια.
Η Σέρλιφ ανήλθε στην εξουσία μετά από 14 χρόνια εμφυλίου πολέμου που άφησε πίσω του πάνω από 250.000 νεκρούς, ενώ αθέατα και ακαταμέτρητα παραμένουν άλλα στοιχεία όπως οι βιασμοί που όπως έχει δηλώσει η ίδια «είναι αναπόσπαστο κομμάτι του πολέμου». Στις εκλογές του 2005 κέρδισε με ποσοστό 59%, καθώς είχε την απόλυτη στήριξη των γυναικών ενώ και γενικά υπήρχε η πεποίθηση ότι θα αναμορφώσει τη χώρα. Από την ημέρα που χρήστηκε Πρόεδρος, παρουσία της τότε ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Κοντολίζα Ράις αλλά και της τότε Πρώτης Κυρίας, Λόρα Μπους, πολλά έχουν αλλάξει. Κάπου εδώ ξεκινά και ο πολιτικός ρόλος που κατά καιρούς παίζει η επιτροπή των Νομπελ.
Ενόψει των εκλογών της 11ης Οκτωβρίου, η βράβευση με Νόμπελ ήταν ακριβώς ότι χρειαζόταν η πεσμένη δημοτικότητα της Σέρλιφ. Οι λόγοι της λαϊκής δυσαρέσκειας έχουν να κάνουν με τα σκάνδαλα της διαφθοράς κατά την περίοδο της διακυβέρνησης της αποκαλούμενης «Σιδηράς Κυρίας». Κατηγορείται από τους πολιτικούς της αντιπάλους για εξαγορά ψήφων και χρησιμοποίηση εθνικού χρήματος για την προεκλογική της εκστρατεία. Ακόμη περισσότερο, η ελεγκτική Επιτροπή «Αλήθειας και Συμφιλίωσης», που η ίδια ίδρυσε το 2006, την συμπεριέλαβε σε λίστα (του 2009) 50 ανθρώπων που δεν πρέπει να έχουν κατέχουν δημόσια αξιώματα, ελέω πρότερης συνεργασίας με τον πρώην Πρόεδρο Τσαρλς Τέιλορ, ο οποίος δικάζεται στη Χάγη για εγκλήματα πολέμου. Η Έλεν Σέρλιφ ουδέποτε απάντησε σε αυτή την κατηγορία.
Η λίστα των σπασμένων υποσχέσεων δεν τελειώνει εκεί. Οι αντίπαλοί της την κατηγορούν ότι δεν έχει εργαστεί για την εθνική συμφιλίωση σε μια χώρα όπου οι εθνοτικές αντιπαλότητες είναι ισχυρές, ενώ η ανεργία παραμένει στο συντριπτικό 80%. Ακόμη και οι υποδομές ρεύματος στην πρωτεύουσα έχουν αποδειχτεί επικίνδυνες για την δημόσια υγεία.
Στην πλήρη απαξίωση βαδίζει το Νόμπελ Ειρήνης που το 2010 βράβευσε τον Λιού Σιαομπό, βετεράνο των κινέζων διαφωνούντων που βρίσκεται στη φυλακή για τις δημοκρατικές του πεποιθήσεις, παίρνοντας ουσιαστική θέση στην τότε Σινο-Αμερικάνικη διαμάχη (ο αμερικάνικος λαός εδώ και χρόνια ακούει πως οι Κινέζοι του «τρώνε» τη δουλειά, σε προπαγανδιστικά πλαίσια που θυμίζουν τους εξωγήινους Σοβιετικούς που τρώνε την ψυχή των αγνών καπιταλιστών). Άλλωστε, εν έτει 2009 είχε απονεμηθεί στον Μπάρακ Ομπάμα τον Πρόεδρο που συνέχισε τους δυο πολέμους του Μπους, στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, εισέβαλε στη Λιβύη του Καντάφι και δολοφόνησε τόσο τον Οσάμα μπιν Λάντεν όσο και τον ιμάμη αλ Αλουάκι, που ήταν μάλιστα αμερικάνος πολίτης.
Η Λέιμα Γκμπόουι, η Ταουακούλ Κάρμαν και οι δηλώσεις
Η συμπατριώτισσά της Σέρλιφ, Λέιμα Γκμπόουι, τιμήθηκε για την εργασία της με σκοπό την κινητοποίηση και την οργάνωση των γυναικών όλων των εθνοτικών και θρησκευτικών ομάδων ώστε να τερματιστεί ο εμφύλιος πόλεμος στη Λιβερία και να συμμετάσχουν και οι γυναίκες στις δημοκρατικές εκλογές της χώρας. Η Ταουακούλ Κάρμαν υπήρξε ηγετικό στέλεχος των διαδηλωτών της Υεμένης στους αγώνες της Αραβικής Άνοιξης, ενώ είναι και πρόεδρος της οργάνωσης Γυναίκες Δημοσιογράφοι Χωρίς Αλυσίδες. Οι τρεις γυναίκες θα μοιραστούν το ποσό του 1,5 εκατ. δολαρίων το οποίο συνοδεύει το βραβείο.
«Δεν θα μπορέσουμε να κατακτήσουμε τη δημοκρατία και τη διαρκή ειρήνη διεθνώς, εκτός εάν οι γυναίκες αποκτήσουν τις ίδιες ευκαιρίες με τους άνδρες να επηρεάζουν τις εξελίξεις σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας», δήλωσε ο πρόεδρος της Νορβηγικής Επιτροπής των βραβείων Νόμπελ, Θόρμπγιερν Γιάγκλαντ.
Η πρόεδρος της Λιβερίας, Έλεν Τζόνσον Σέρλιφ δήλωσε: «Είμαι πολύ χαρούμενη για το βραβείο αυτό που είναι αποτέλεσμα των χρόνων που μαχόμουν για την ειρήνη σε αυτή τη χώρα» και πρόσθεσε ότι είναι «ένα βραβείο για όλες τις γυναίκες της Λιβερίας». Παραδέχθηκε άλλωστε ότι «αυτή την πολιτική περίοδο» το βραβείο αυτό είναι πολύ σημαντικό για εκείνη.
Από την πλευρά της, η 32χρονη Κάρμαν είπε στο γαλλικό πρακτορείο ότι αφιερώνει τη βράβευσή της στην Αραβική Άνοιξη και τη χαρακτήρισε μια νίκη για τους διαδηλωτές στην Υεμένη. «Αυτή είναι μια νίκη για τη νεολαία, πρώτα και πάνω απ' όλα. Είμαστε εδώ για να κερδίσουμε την πλήρη ελευθερία μας και την πλήρη αξιοπρέπεια μας. Η επανάσταση της νεολαίας μας διεκδικεί τα πλήρη δικαιώματά μας», δήλωσε η Κάρμαν στο δίκτυο Αλ Τζαζιρα από την Πλατεία της Αλλαγής, επίκεντρο του κινήματος αμφισβήτησης του προέδρου Άλι Αμπντάλα Σάλεχ.
«Δεν θα επιτρέψουμε η επανάστασή μας να μείνει ανολοκλήρωτη. Θέλουμε μια δημοκρατική, σύγχρονη Υεμένη. Αυτό είναι που η νεολαία, οι μάρτυρες και οι τραυματίες διεκδικούν. Θα συνεχίσουμε το ειρηνικό μας κίνημα. Ολόκληρος ο λαός της Υεμένης και ο αραβικός λαός είναι ασφαλώς χαρούμενοι για αυτή τη νίκη. Θα υποστηρίξει σθεναρά την προσπάθειά μας να αποκατασταθεί η δικαιοσύνη και να προχωρήσουν μεταρρυθμίσεις», πρόσθεσε.
