Του Γιώργου Παπαδημητρίου
Η εικόνα τους έχει πλημμυρίσει το αστικό σκηνικό, ιδίως την παραλία της πόλης. Οι χρήστες του περιγράφουν την εμπειρία με ένα πλατύ χαμόγελο. Οι νέοι, δε, έχουν προλάβει να εξοικειωθούν σε χρόνο ρεκόρ με το νέο μέσο, δίνοντας την εντύπωση πως κινούνταν εδώ και δεκαετίες με τον συγκεκριμένο τρόπο. Η Θεσσαλονίκη, λοιπόν, όπως σίγουρα γνωρίζετε, είναι η πρώτη μεσογειακή πόλη στην οποία προσφέρονται εδώ και λίγους μήνες υπηρεσίες έξυπνης κινητικότητας, με ηλεκτρικά πατίνια που φέρουν σύστημα GPS, ασύρματη τεχνολογία και αυτόματο κλείδωμα. Το νέο αυτό μέσο μετακίνησης διαθέτει σαφέστατα πολλά πλεονεκτήματα. Πέρα από αυθεντικά καινοτόμο, είναι φιλικό προς το περιβάλλον, καθώς και οικονομικό, ενώ παράλληλα -στο μέτρο που του αναλογεί, φυσικά- θα συμβάλλει και στη βελτίωση του κυκλοφοριακού προβλήματος, το οποίο αποτελεί ανοιχτή κι αγιάτρευτη πληγή για τη Θεσσαλονίκη.
Η Θεσσαλονίκη συγκαταλέγεται πλέον στις 140 πόλεις ανά τον κόσμο, μεταξύ των οποίων το Παρίσι, το Λονδίνο, οι Βρυξέλλες, η Βασιλεία, η Λισαβόνα, η Λυόν, η Πράγα και η Βιέννη, στις οποίες έχει παρουσία η εταιρία Lime που διαθέτει τα ηλεκτρικά πατίνια. Σε αυτό το σημείο, να υπενθυμίσουμε (ή να πληροφορήσουμε για όσους δεν γνωρίζουν) πως τα πατίνια κινούνται με μέγιστη ταχύτητα 25χλμ/ώρα, λειτουργούν με ηλεκτρική επαναφορτιζόμενη μπαταρία και είναι κατάλληλα για όλες τις ηλικίες. Το βράδυ συλλέγονται και επαναφορτίζονται, ενώ είναι διαθέσιμα από τις 8 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ. Όποιος, μάλιστα, έχει κατεβάσει την εφαρμογή της Lime στο κινητό του, έχει τη δυνατότητα να εντοπίζει το πιο κοντινό διαθέσιμο πατίνι, να το ξεκλειδώνει και να το χρησιμοποιεί, αφήνοντάς το στο τερματικό σημείο της διαδρομής του. Το κόστος για το ξεκλείδωμα είναι 1€ και κάθε λεπτό διαδρομής κοστίζει επιπλέον 0,15 λεπτά, ενώ δεν υπάρχουν συγκεκριμένα σημεία στάθμευσης.
Κάθε νέα κατάσταση, όμως, ακόμη κι αν έχει άπειρα θετικά σημεία, συνεπάγεται και νέες προκλήσεις, νέα ζητήματα που καλούνται να αντιμετωπιστούν. Τις προάλλες, όπως ίσως γνωρίζετε, είχαμε το πρώτο καταγεγραμμένο ατύχημα στο οποίο εμπλεκόταν χρήστης ηλεκτρονικού πατινιού (νεαρής ηλικίας), το οποίο έλαβε χώρα στην περιοχή της Σοφούλη, στην Καλαμαριά. Ευτυχώς, αποφεύχθησαν τα χειρότερα, αλλά το συγκεκριμένο περιστατικό οφείλει να λειτουργήσει ως προειδοποιητικό καμπανάκι κινδύνου. Διότι, δεν πρέπει να λησμονούμε πως ζούμε σε μια πόλη, στην οποία επικρατεί κατάσταση ζούγκλας στους δρόμους, στην οποία οι μετακινήσεις οποιουδήποτε τύπου και με οποιοδήποτε μέσο, δεν είναι ποτέ μια απλή υπόθεση.
Επομένως, είναι απαραίτητο και αναγκαίο να καταρτιστεί ένα λεπτομερές, αποδοτικό και προσαρμοσμένο στην περίσταση ρυθμιστικό πλαίσιο, το οποίο να ορίζει τους κανόνες στους οποίους θα υπάγονται τόσο οι χρήστες του ηλεκτρονικού πατινιού όσο και όσοι συνυπάρχουν μαζί τους στους δρόμους (οδηγοί και πεζοί). Θα ήταν, μάλιστα, σώφρον να προβούμε σε μια τέτοια κίνηση ως πρόληψη και όχι ως κατόπιν εορτής θεραπεία. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει κανένας λόγος να υπάρξει νέο ατύχημα ή να συμβεί κάποιο σοβαρότερο περιστατικό, προκειμένου να μπούμε στη διαδικασία να αναλάβουμε δράση.
Σε αυτό το σημείο, να αναφέρουμε το εξής, το οποίο θα έπρεπε να θεωρείται προφανές, αλλά μάλλον δεν είναι. Στην πόλη μας, η οποία ως προς το κυκλοφοριακό θυμίζει Κάιρο τις εποχές της πτώσης του Μουμπάρακ (το απόλυτο χάος, δηλαδή), η κουλτούρα όλων των εμπλεκόμενων είναι εσφαλμένη, προβληματική, ασυνείδητη, επικίνδυνη. Κι όταν λέμε όλων, εννοούμε όλων. Σε μια πόλη με κολασμένο μποτιλιάρισμα, κακοφτιαγμένους δρόμους, απίστευτα προβλήματα ως προς τους διαθέσιμους χώρους στάθμευσης, οικτρές συγκοινωνίες, ήταν μάλλον αναμενόμενο οι πολίτες να έχουν λάβει μια δια βίου εκπαίδευση στη μηδενική τήρηση κανόνων, στον μηδενικό σεβασμό των υπολοίπων. Σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο, κάθε καλή ιδέα προς τη σωστή κατεύθυνση (πατίνια, ποδηλατόδρομοι) θα πρέπει να στηριχτεί από κάθε κατεύθυνση και να ενταχθεί σε μια σφαιρική και συνολική προσέγγιση, η οποία θα έχει ως στόχο να αλλάξει δομές και νοοτροπίες. Όλες οι αλλαγές που συντελούνται στην κοινωνία είναι πάντα διπλής κατεύθυνσης. Εκκινούν συγχρόνως από τα πάνω (φορείς, θεσμοί, νόμοι και κανόνες) και από τα κάτω (κοινωνία, μενταλιτέ, συλλογικός ψυχισμός, συνήθεια) με απώτερο σκοπό να βρεθεί η χρυσή τομή κάπου στα μέσα της πορείας.
