*Του Γιώργου Παπαδημητρίου
Η χιλιοτραγουδισμένη «επόμενη ημέρα», στο μέτωπο της πανδημίας του κορωνοϊού όλο λέει να ανατείλει κι όλο αναβάλλεται για λίγο πιο μετά, επιτείνοντας το αίσθημα ασφυξίας και απελπισίας της κοινωνίας. Παρόλα αυτά, ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει ότι αυτή η περίφημη επόμενη ημέρα όντως θα έρθει, όσο κι αν καθυστερήσει.
Εδώ και αρκετό καιρό, τόσο οι πολίτες ως ενιαίο σύνολο όσο και οι επαγγελματίες σε αμέτρητους κλάδους μετρούν τις ημέρες για την επαναφορά σε ένα επίπεδο «κανονικότητας», τα δεδομένα της πανδημίας όμως (η συνάρτηση του αριθμού κρουσμάτων και των ελλείψεων σε κλίνες ΜΕΘ) καθιστούν αυτή την εξέλιξη προς το παρόν απαγορευτική. Κάπως έτσι, βρισκόμαστε θαρρείς εγκλωβισμένοι σε μια επαναλαμβανόμενη λούπα, όπου η φράση «οι επόμενες δύο εβδομάδες είναι εξαιρετικά κρίσιμες» έχει καταλήξει να ακούγεται σαν ανέκδοτο.
Την ίδια στιγμή, γινόμαστε μάρτυρες μιας υποδόριας κόντρας ανάμεσα στις διάφορες φράξιες του επιστημονικού κόσμου, όπου κυριαρχεί μια συνθήκη διγλωσσίας και διαφωνίας. Μια μερίδα των ειδικών τάσσεται υπέρ της διατήρησης του λοκντάουν και του περιοριστικού χαρακτήρα των μέτρων, ενώ πλέον έχουν πληθύνει οι φωνές (ρητά ή πιο διακριτικά εκπεφρασμένες) που υποστηρίζουν ότι έχει πλέον αποδειχτεί ότι το λοκντάουν δεν φέρνει τα επιθυμητά αποτελέσματα ακριβώς επειδή δεν συνιστά το πλέον αποτελεσματικό μέτρο κατά της εξάπλωσης του ιού.
Είναι, φυσικά, ευκόλως αντιληπτό, αν όχι και αυτονόητο, ότι πολύ συχνά ακόμη οι επιστημονικές απόψεις έχουν ως εφαλτήριο μια πολιτική θέση και στάση απέναντι στα ζητήματα της πανδημίας και του εγκλεισμού, χωρίς να υπονοούμε θέση αυτή δεν είναι κατ’ ανάγκη αυστηρά κομματική (αν και σίγουρα θα υπάρχουν και τέτοια ατυχή δείγματα γραφής). Η πανδημία πέρα από ζήτημα δημόσιας υγείας, είναι και ένα κοινωνικό θέμα πολλαπλών συνδηλώσεων, γεγονός απολύτως φυσιολογικό δεδομένου ότι οι ελευθερίες που έχουν ανασταλεί αναπόφευκτα αποτελούν αντικείμενο κοινωνικής και πολιτικής συζήτησης.
Σε αυτό το καθεστώς αντικρουόμενων απόψεων, ο απλός πολίτης εύλογα νιώθει μπερδεμένος και αποπροσανατολισμένος, ενώ την ίδια στιγμή –έστω και με πολύ πλάγιο, ενίοτε μέχρι και κακόβουλο, τρόπο- του ζητείται να «διαλέξει πλευρά», χωρίς κανέναν λόγο, μόνο και μόνο για να μετατραπεί εκ νέου σε έρμαιο ενός ιδιόρρυθμου «δικομματισμού της πανδημίας».
Κάπως έτσι, έχουμε φτάσει στο σημείο όπου βιώνουμε σε replay μια πατενταρισμένη και τυποποιημένη κατάσταση, η οποία έχει πάνω-κάτω ως εξής: εικασίες για το πότε θα υπάρξουν ουσιαστικές ελαφρύνσεις στα μέτρα, ανακοίνωση νέας δεσμίδας μέτρων με ελάχιστες μικρό-παραλλαγές με ό,τι ισχύει μέχρι τότε, νέα αρθρογραφική σπέκουλα από σύσσωμα τα ΜΜΕ για το τι πρόκειται ή δεν πρόκειται να ανοίξει την επόμενη εβδομάδα και πάει λέγοντας. Δεδομένου, λοιπόν, ότι τα δεδομένα πρόκειται όντως να αλλάξουν σε κάποια στιγμή εντός του επόμενου ενός ή ενάμιση μηνός, ίσως θα πρέπει να τεθούν νέες προτεραιότητες όσον αφορά την ενημέρωση των πολιτών.
Για να το θέσουμε με απλά λόγια, σε κάποια στιγμή (και μάλιστα αρκετά σύντομα) το λοκντάουν θα αρθεί ή τέλος πάντων θα χαλαρώσει σε σημαντικότατο βαθμό. Και σε αντίθεση με τα όσα έχουν προηγηθεί έως τώρα, όπου επικράτησε το βασανιστικό τέμπο «από εβδομάδα σε εβδομάδα και βλέπουμε», είναι μάλλον επιτακτική ανάγκη οι πολίτες να γνωρίζουν ορισμένα πράγματα εκ των προτέρων, καθώς θα εισέλθουμε σε ένα νέο στάδιο διαχείρισης της πανδημίας.
Από τι θα ισχύσει με την τηλεργασία μέχρι τους περιορισμούς λειτουργίας των επιχειρήσεων (πχ πόσοι εργαζόμενοι και κάθε πότε θα πρέπει να υποβάλλονται σε rapid tests) που θα επανεκκινήσουν τη λειτουργία τους, κι από το ωράριο της κυκλοφορίας έως το ποιο θα είναι το ακριβές καθεστώς που θα επιβληθεί όσον αφορά τις αφίξεις από το εξωτερικό και τις τουριστικές ροές.
Όπως είναι εύκολα αντιληπτό, τα παραπάνω παραδείγματα είναι απλώς ενδεικτικά, καθώς η βεντάλια των ζητημάτων που θα ανακύψουν είναι χαώδης. Δεν είναι δική μας δουλειά να τα κατονομάσουμε ένας προς ένα και σίγουρα δεν είναι δική μας αρμοδιότητα να βρούμε τις λύσεις. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ζητήσουμε επιτακτικά να δοθούν αυτή τη φορά απαντήσεις, λύσεις και πληροφορίες εκ των προτέρων και όχι βήμα προς βήμα και μέρα με τη μέρα. Μαζί με την πανδημία και την επιστήμη, και η ίδια η κοινωνία πρέπει να προσαρμοστεί σε ένα νέο σκηνικό το γρηγορότερο δυνατόν.
