Του Γρηγόρη Μυστιλιάδη
Πυκνά, μαύρα μαλλιά, ενδεικτικά της ηλικίας, πλαισιώνουν το νεανικό, γαλήνιο πρόσωπό του. Επιμελώς ατημέλητα, στις επιταγές της εποχής, αντίθεση με το περιποιημένο, κοντό γενάκι στο πηγούνι και το λεπτό μουστάκι. Ένας νεαρός που ποζάρει στο φακό, με ένα ανεπαίσθητο μειδίαμα, χαλαρός, άνετος. Ένα ακόμα παιδί. Όμορφος, το δίχως άλλο. Όχι ασυνήθιστη φωτογραφία για ένα περιοδικό. Ακόμα και για εξώφυλλο. Εκτός αν πρόκειται για το Rolling Stone, και ο εν λόγω νεαρός δεν είναι άλλος από τον Τζοκάρ Τσαρνάεφ. Τον κατηγορούμενο για τη βομβιστική επίθεση στο Μαραθώνιο της Βοστώνης.Έχοντας βουτήξει για τα καλά στον 21ο αιώνα, είναι μια καλή στιγμή να αναρωτηθούμε το σκοπό που επιτελούν τα ΜΜΕ και, κυρίως, τη στάση μας ως κοινό απέναντί τους. Είμαστε ακόμα τόσο ευαίσθητοι, τόσο ευάλωτοι στην «πρόκληση»; Ή είμαστε πια αρκετά ώριμοι να δούμε κατά πρόσωπο τη σκιά μας, το κτήνος που μπορεί να αναδυθεί μέσα από τον άνθρωπο που ζει και περπατά δίπλα μας; Η συζήτηση στις Η.Π.Α. άναψε για τα καλά, και το Rolling Stone είναι η σύγχρονη μάγισσα που θα πρέπει πια να κάνει τους κυνηγούς να χάσουν τα ίχνη της. Και να τους ηρεμήσει γρήγορα, παριστάνοντας τη χαζή.
Δεν είναι ότι μπορεί να κάνει και τίποτα άλλο. Στο εξώφυλλο, ο υπότιτλος του άρθρου κάτω από τον τίτλο « Ο Βομβιστής» είναι ξεκάθαρος : «Πώς ένας δημοφιλής, υποσχόμενος φοιτητής, απογοητεύτηκε από την οικογένειά του, κύλησε στον ακραίο Ισλαμισμό και μετατράπηκε σε Τέρας». Τέρας. Καμιά ωραιοποίηση, κανένας ευφημισμός. Ούτε καν η, επιβεβλημένη ίσως, αμφιβολία, για κάποιον που, έστω και τυπικά, ακόμα θεωρείται «ύποπτος» και όχι ένοχος. Το Rolling Stone δεν κάνει μάρτυρα τον Τσαρνάεφ. Δεν τον μετατρέπει σε pop icon. Εξετάζει το πόσο γρήγορα ο Άγγελος μπορεί να εκπέσει. Και πείθει, φυλακίζοντας εξαρχής το ενδιαφέρον του αναγνώστη, με βιτρίνα τον ίδιο τον Άγγελο. Στην πρώτη, καθαρή και γαλήνια μορφή του.
Ή μήπως όχι; Οι κατηγορίες επώνυμων, απλών ανθρώπων αλλά και άλλων ΜΜΕ ότι το περιοδικό προσπαθεί να επωφεληθεί από το θόρυβο και προσφέρει μια απεικόνιση Rock Star στον Τσαρνάεφ πέφτουν βροχή. Και μόνο το πρόσωπό του στο εξώφυλλο αποτελεί ύβρη και πρόκληση για τα θύματα και τις οικογένειές τους. Για τη Βοστώνη, για την Αμερική ολόκληρη, λένε άλλοι. Ο Σον Μέρφι, φωτογράφος της Αστυνομίας της Βοστώνης, ο άνθρωπος που αποθανάτισε την επιχείρηση σύλληψης του Τσαρνάεφ, δημοσιοποίησε μετά την κυκλοφορία του συγκεκριμένου τεύχους του Rolling Stone τις δικές του εικόνες. Αυτές που δείχνουν τον Τσαρνάεφ να σηκώνει τα χέρια ψηλά, μέσα στη βάρκα όπου έκανε την τελευταία προσπάθεια να διαφύγει, με τη χαρακτηριστική κόκκινη βούλα του ελεύθερου σκοπευτή να στολίζει το μέτωπό του. Με ματωμένα χέρια και τη μύτη να αιμορραγεί. «Δεν υπάρχει τίποτα το γοητευτικό στο να προκαλείς ακόμα περισσότερο πόνο σε ανθρώπους που πενθούν. Αυτό είναι το πραγματικό πρόσωπο της τρομοκρατίας», τόνισε, δηλώνοντας προσβεβλημένος από το εξώφυλλο του περιοδικού. Λίγες ώρες μετά απολύθηκε, για μη εξουσιοδοτημένη κυκλοφορία υλικού.
Το περίεργο σε όλη αυτή την ιστορία και τον ξεσηκωμό του κοινού αισθήματος των Αμερικανών, είναι ότι το Rolling Stone δεν χρησιμοποίησε κάποια επεξεργασμένη φωτογραφία, δεν έκανε φωτογράφηση στον Τσαρνάεφ, δεν δημοσιοποίησε καν μια φωτογραφία μέχρι τώρα άγνωστη και απόρρητη. Η φωτογραφία στο εξώφυλλο δεν είναι άλλη από εκείνη που είχε ο ίδιος ο 20χρονος Τσετσένος στο λογαριασμό του στο Twitter. Η ίδια που προβλήθηκε από πολλά ΜΜΕ, τις ώρες που οι Αρχές είχαν εξαπολύσει το ανθρωποκυνηγητό για τη σύλληψή του. Εξάλλου, θέλω να πιστεύω ότι ο κόσμος, το υγιές κομμάτι τουλάχιστον που συνεχίζει να σκέφτεται με γνώμονα την ελευθερία ανθρώπων και ιδεών, έχει σκληρύνει με το πέρασμα των χρόνων. Τα απανωτά χτυπήματα στην αθωότητα και τη ραστώνη αυτό το αποτέλεσμα θα έπρεπε να έχουν. Το περιοδικό Time δημοσίευε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου συνεχώς φωτογραφίες του Χίτλερ. Λιγότερο από ένα μήνα μετά την 9/11, είχε εξώφυλλο τον Μπιν Λάντεν. Και το ίδιο το Rolling Stone, 40 χρόνια πριν, είχε στο εξώφυλλό του φωτογραφία του Τσαρλς Μάνσον από τη φυλακή. Μετά από τόσους αθώους, τόσο πόνο, ο κόσμος είναι ακόμα πιο μακριά από μια ψύχραιμη στάση; Μια προσπάθεια να αναζητηθεί η ρίζα και, μαζί της, η λύση του προβλήματος;
Το Rolling Stone είχε έναν και μόνο στόχο όταν επέλεξε να βάλει στο εξώφυλλό του τον Τσαρνάεφ : να πουλήσει περισσότερα φύλλα. Και αυτό είναι σίγουρο ότι θα το καταφέρει και με το παραπάνω. Το άρθρο, ωστόσο, είχε μια συγκεκριμένη θεματική : το χαστούκι. Το ξύπνημα από την αθωότητα. Ο Τσαρνάεφ δεν είναι ένας ακόμα ψυχοπαθής. Δε γεννήθηκε τέρας. Η κοινωνία μας τον έκανε αυτό που είναι. Οι υπόλοιποι άνθρωποι, τα «κανονικά παιδιά». Ίσως ήρθε η ώρα να αφήσουμε πίσω το κλάμα, τις ευαισθησίες και τις δήθεν προκλήσεις. Αυτό που πρέπει να βρεθεί είναι η αιτία. Και ο τρόπος για την πρόληψη. Τα εκ των υστέρων δάκρυα και τα ιμάτια που με τόση ευκολία διαρρηγνύονται έπειτα, βοηθούν μόνο στη δημιουργία εντυπώσεων. Και κοίτα να δεις που καμιά φορά, ακόμα και σε αυτόν τον τομέα, η φωτογραφία ενός παιδιού που θα γινόταν Τέρας κάνει καλύτερη δουλειά.
Normal 0 false false false EL X-NONE X-NONE /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Κανονικός πίνακας"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif";}
