Του Γιώργου Καλλίνη
Ο Γάλλος πρόεδρος Francois Hollande έστειλε γράμμα στον 80χρονο επιστήμονα Alain Carpentier για να τον συγχαρεί για την άνευ προηγουμένου ιατρική επιτυχία της μεταμόσχευσης τεχνητής καρδιάς. «Η Γαλλία μπορεί να είναι υπερήφανη για αυτή την σπουδαία πράξη η οποία υπηρετεί την ανθρώπινη εξέλιξη». Η διεθνούς κύρους γαλλική εφημερίδα Le Monde αφιέρωσε σχεδόν το μισό πρωτοσέλιδο της στην επιτυχημένη εγχείρηση της προηγούμενης εβδομάδας, σχολιάζοντας ότι επιτέλους μια παγκόσμια πρωτιά για τη Γαλλία. Η είδηση έκανε το γύρο του κόσμου και οι ανταγωνίστριες εταιρίες ιατρικής τεχνολογίας έσκασαν από το κακό τους.
Σε συνέχεια του επιστημονικού επιτεύγματος, δόθηκαν στη δημοσιότητα κάποια στοιχεία τα οποία αποκωδικοποιούν τη σημασία του. Η γαλλική εταιρεία Carnat, η οποία χρηματοδότησε την κατασκευή τεχνητής καρδιάς, υπολογίζει ότι περίπου 100 χιλιάδες ασθενείς σε Ευρώπη και Αμερική θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την νέα τεχνολογία. Αυτό σημαίνει -για να κάνουμε την αγαπημένη σύγχρονη αναγωγή ανθρώπων σε αριθμούς- μια αγορά αξίας παραπάνω από 16 δις ευρώ, μιας και κάθε εγχείρηση κοστίζει γύρω στο 160 χιλιάδες ευρώ προς το παρόν, περίπου όσο και μια κανονική μεταμόσχευση καρδιάς σύμφωνα με το διεθνή τύπο. Στην Ελλάδα ανεπίσημα στοιχεία μαρτυρούν ότι μπορεί να κοστίζει λιγότερο.
Πριν την επέμβαση στο γαλλικό νοσοκομείο Georges Pompidou (Γάλλου πρωθυπουργού από το 1962 μέχρι το 1968 και προέδρου από το 1969 μέχρι το θάνατο του το 1974), η αμερικάνικη εταιρεία SynCardia Systems ανακοίνωσε επιπλέον 10 εκατ. ευρώ επένδυση στην τεχνολογία της τεχνητής καρδιάς. Η αμερικάνικη εταιρεία ήταν υπεύθυνη για 1200 μεταμοσχεύσεις μέχρι σήμερα, αλλά η δική τους τεχνολογία χρησιμεύει μόνο ως μια μεταβατική κατάσταση μέχρι την μεταμόσχευση αληθινής καρδιάς. Η νέα εφεύρεση προσφέρει μόνιμη, λειτουργική λύση.
Πριν κάποιες μέρες οι υπεύθυνοι της εταιρείας δήλωσαν «ότι είμαστε ακόμη πολύ μακριά μέχρι να δούμε τις τεχνητές καρδιές να αποτελούν μόνιμη λύση». Μετά την επέμβαση στη Γαλλία, οι αμερικάνοι συνεχάρησαν τους ανταγωνιστές τους με ένα λιτό μήνυμα και μάλλον ανασκουμπώθηκαν για να προλάβουν την κούρσα, την ώρα που η γαλλική εταιρεία είδε μια τεράστια αύξηση μεγέθους 30% στην αξία των μετοχών της στο χρηματιστήριο.
Αν οι μελλοντικές δοκιμές αποδειχθούν επίσης επιτυχείς τότε η νέα τεχνητή καρδιά με διάρκεια ζωής 5 χρόνια, θα έρθει στην αγορά το 2015. Όπως σε όλες τις νέες τεχνολογίες, μέσα στην επόμενη πενταετία οι τιμές της επέμβασης θα έχουν πέσει σημαντικά και πολλοί άνθρωποι θα επωφεληθούν από αυτή την τεχνολογία. Αυτό θα σηματοδοτήσει σίγουρα μια νέα εποχή για τις μεταμοσχεύσεις και την ιατρική γενικότερα, με νέες σχετικές τεχνικές και νέα φάρμακα να αναπτύσσονται σύντομα. Πολύ πιθανό επίσης είναι η πρόσφατη επιτυχία να αυξήσει την χρηματοδότηση των επενδυτών σε παρόμοιες τεχνολογίες που αφορούν μηχανικά μέλη τα οποία αντικαθιστούν ζωτικά όργανα του σώματος μας, αφήνοντας πίσω την υπόσχεση της νανοτεχνολογίας για τεχνητά όργανα.
Αυτή η εξέλιξη είναι μια αναμφισβήτητη ευρωπαϊκή επιτυχία, η οποία έπιασε στον ύπνο τις αμερικάνικες εταιρείες. Παρότι η διαχρονική αλήθεια είναι ότι τα νέα επιστημονικά επιτεύγματα αφορούν πάντοτε περισσότερο τους οικονομικά ευκατάστατους, ο συγκεκριμένος ανταγωνισμός μεταξύ των εταιρειών μπορεί επιτέλους να οδηγήσει σε νέες εφευρέσεις στον τομέα της υγείας. Το απαραίτητο επόμενο βήμα είναι να γίνει η τεχνητή καρδιά οικονομικά προσιτή στον ευρύ πληθυσμό -κάτι που είναι θεωρητικά απόλυτα εφικτό- για να αποδειχθεί ως μία από τις ουσιαστικότερες και επωφελέστερες για την ανθρωπότητα επιστημονικές ανακαλύψεις των τελευταίων ετών.