ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ "ΤΥΠΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ"
Γράφει η Φεβρωνία (Φαίη) Τύρη*
Σε ένα συνεχές μεταβαλλόμενο περιβάλλον η ανάγκη για αξιολόγηση ψυχοκοινωνικών κινδύνων στον εργασιακό χώρο αποδεικνύεται υψίστης σημασίας, τόσο για τους εργαζόμενους, όσο και για την εύρυθμη λειτουργία των οργανισμών. Η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό είναι ένα από τα πιο κρίσιμα κεφάλαια στην «ιστορία» των επιχειρήσεων. Στην κατεύθυνση αυτή η μάθηση αποτελεί απαραίτητο εργαλείο για την αναβάθμιση και την αξιοποίηση των εργαζομένων. Το σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον και οι τεχνολογικές εξελίξεις επιβάλλουν την εκπαιδευτική κατάρτιση, η οποία αποτελεί ζωτικής σημασίας για την επιτυχία του ιδιωτικού, αλλά και του δημόσιου τομέα. Το όφελος –όπως προανέφερα– είναι διπλό. Άλλωστε, πιστεύω ακράδαντα ότι το να επενδύεις στον παράγοντα «άνθρωπο» είναι τόσο δημιουργικό, όσο και κερδοφόρο.
Ως νέος άνθρωπος που εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα εδώ και δεκαεπτά χρόνια και συγκεκριμένα τα δεκατέσσερα από αυτά στη διεύθυνση ανθρώπινου δυναμικού, δίνω ιδιαίτερη βαρύτητα στα θέματα ψυχικής υγείας στους εργασιακούς χώρους. Πιστεύω πως μία από τις προτεραιότητες μας θα πρέπει να είναι η προαγωγή της υγείας, η προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και η εξάλειψη οποιασδήποτε μορφής βίας. Και όλα τα παραπάνω με βασικό κίνητρο την ψυχοσωματική θωράκιση των ατόμων που περνούν τις περισσότερες ώρες της ημέρας στην εργασία τους.
Αρχικά απαραίτητη προϋπόθεση για την ύπαρξη υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος είναι η διαμόρφωση ενός νέου μοντέλου ηγεσίας που εστιάζει στον άνθρωπο. Συνεπώς, η θέσπιση πολιτικών νόμων και κανόνων, η δημιουργία ειδικής κουλτούρας που ενισχύει τις ανθρώπινες, αλλά και τις εργασιακές αξίες, η αξιολόγηση των εργαζομένων όλων των βαθμίδων, η σωστή οργάνωση και η ορθή διαχείριση του προσωπικού με στόχο την ψυχική ικανοποίηση και την αυτοπραγμάτωσή τους, αποτελούν καίρια ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίζονται ολιστικά. Σαφέστατα οι παράγοντες που διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών για την ψυχολογική κυρίως ασφάλεια των προσώπων είναι πολλοί και διαφορετικοί. Άρα, οφείλουμε να αντιληφθούμε, ότι δεν μπορεί να γίνεται λόγος για προαγωγή της υγείας στον χώρο της εργασίας, εάν οι εργαζόμενοι στερούνται των απαραίτητων γνώσεων σχετικά με την αξία της εργασιακής ψυχολογίας.
Με την παρούσα εργασιακή πραγματικότητα και τις κοινωνικές εξελίξεις, είναι σημαντικό οι εργαζόμενοι να αντιλαμβάνονται τον ιδιαίτερο ρόλο τους, τα καθήκοντα, τις υποχρεώσεις, αλλά και τα δικαιώματά τους στον χώρο που κινούνται και εργάζονται. Δεν είναι δυνατόν να απουσιάζουν οι κατευθυντήριες γραμμές, να μην ενημερώνονται για τη σπουδαιότητα ενός υγιούς εργασιακού κλίματος, παρ’ όλες τις αντιξοότητες που προκύπτουν και να μην εκπαιδεύονται στις ραγδαίες, αλλά και ριζικές αλλαγές των καιρών. Οι καλές εργασιακές και κατ’ επέκταση διαπροσωπικές σχέσεις έχουν ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της υγείας σε κάθε επίπεδο και την επιβεβλημένη πλέον ποιοτική καθημερινότητα όλων μας.
Αντίθετα η απουσία των συγκεκριμένων συνθηκών και προσεγγίσεων προκαλεί πολλαπλά προβλήματα και επιφέρει επιβλαβή αποτελέσματα σε εργασιακό και προσωπικό επίπεδο. Η μη έγκαιρη πρόληψη, η αποφυγή ουσιαστικά εντοπισμού και εστίασης σε ένα πρόβλημα, η έλλειψη επικοινωνίας, αυτοαντίληψης και ενσυναίσθησης, οδηγούν πολλές φορές σε νοσηρές καταστάσεις, όπως η εργασιακή παρενόχληση που συναντάται σε διάφορες μορφές (π.χ. λεκτική βία, τοξικά σχόλια, υποβάθμιση της προσωπικότητας και μη αναγνώριση της εργασίας, απόπειρα χειραγώγησης με στόχο την αμφισβήτηση της ορθότητας της κρίσης, γνωστής ως “Gaslighting” κ.ά.). Και ενώ τα προβλήματα που εμφανίζονται από αυτή την κατάσταση είναι πολλά και επιφέρουν χρόνιες επιπτώσεις, η σωστή αντιμετώπιση και οι λύσεις θα πρέπει να δοθούν άμεσα και αποτελεσματικά για τη διαφύλαξη της ψυχικής και σωματικής υγείας του ατόμου.
Να σημειωθεί ότι πολλά περιστατικά βίας και παρενόχλησης στην εργασία δεν αντιμετωπίζονται με τον τρόπο που αρμόζει, διότι οι εργαζόμενοι δεν γνωρίζουν πως να χειριστούν φερειπείν μία συστηματική κακοποιητική συμπεριφορά. Σε κάποιες περιπτώσεις ο φόβος της απώλειας εργασίας και η στοχοποίηση τους κρατά δέσμιους. Το φαινόμενο αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους στρεσογόνους παράγοντες, με μοιραίες συνέπειες για την υγεία του ατόμου που έχει κακοποιηθεί και γενικότερα επιδρά αρνητικά στην κοινωνική συνοχή. Σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα και κατόπιν σχετικής έρευνας της Εταιρείας Δημοσκοπήσεων “MRK Consulting - Κάπα Research” μόνο κατά τον μήνα Μάρτιο του έτους 2021, το 40% των εργαζομένων έχουν βιώσει παρενόχληση στην εργασία τους
Για τον λόγο αυτό κρίνεται αναγκαία η υιοθέτηση δυναμικών μέτρων και αποτελεσματικών πολιτικών από τους οργανισμούς και την κοινωνία γενικότερα, με κοινό σκοπό την προώθηση της καλής υγείας και ευημερίας των ατόμων. Συμπερασματικά, θα πρέπει να δοθεί επιτέλους ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση εκείνο της μηδενικής ανοχής του φαινομένου.
*Η Φεβρωνία (Φαίη) Τύρη, είναι Πολιτευτής Α΄ Θεσσαλονίκης, Πολιτικό Στέλεχος ΝΔ. Είναι πτυχιούχος του τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του ΑΠΘ και κάτοχος δυο μεταπτυχιακών τίτλων, Ποιμαντικής Ψυχολογίας και Εργασιακής Ψυχολογίας. Επί 13 χρόνια ασχολείται με τη Διοίκηση Ανθρωπίνου Δυναμικού.
