ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ «ΤΥΠΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ»
Του Γιώργου Παπαδημητρίου
Η υποδοχή από το ελληνικό κοινό σε αίθουσες και social media κάτι περισσότερο από θερμή και ενθουσιώδης, γεγονός που πιστοποιείται όχι μόνο από τη μέχρι τώρα εισπρακτική πορεία και τα διθυραμβικά σχόλια, αλλά και από τις αυθόρμητες αντιδράσεις των θεατών τη στιγμή που βγαίνουν από την αίθουσα (όσοι έχετε παρακολουθήσει την ταινία, σίγουρα μπορείτε να επιβεβαιώσετε τα λεγόμενά μας). Από εκεί και έπειτα, η σκυτάλη σύντομα θα περάσει ολοκληρωτικά στο οσκαρικό buzz που ήδη έχει αρχίσει να αναπτύσσεται, δεδομένου ότι είναι πέρα για πέρα σίγουρο ότι το Poor Things του Γιώργου Λάνθιμου όχι μόνο θα σαρώσει στις οσκαρικές υποψηφιότητες, αλλά θα φιγουράρει ως ένα από τα ακλόνητα φαβορί -αν όχι και το επικρατέστερο- για τα πιο βαρύτιμα αγαλματίδια, αυτά της Καλύτερης Ταινίας και της Καλύτερης Σκηνοθεσίας για τον Έλληνα δημιουργό (εξυπακούεται ότι και οι υπόλοιποι βασικοί συντελεστές της ταινίας έχουν σοβαρότατες πιθανότητες νίκης).
Το συγκεκριμένο καθόλα πιθανό σενάριο φέρνει σχεδόν μια ολόκληρη χώρα απέναντι σε ένα αμήχανο και πρωτόγνωρο ενδεχόμενο, το οποίο έρχεται να μας υπενθυμίσει μια ήδη παγιωμένη -και εξίσου αμήχανη και πρωτόγνωρη- πραγματικότητα: ένας Έλληνας σκηνοθέτης αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο των παγκόσμιων μίντια, κρατώντας στα χέρια του ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα βραβεία-σύμβολα κύρους στον πλανήτη, σε μια εξέλιξη κάθε άλλο παρά συγκυριακή. Αυτή τη στιγμή, ένα από τα τρία-τέσσερα πιο hot ονόματα στο διεθνές κινηματογραφικό στερέωμα είναι Έλληνας και είχε ξεκινήσει την καριέρα του στα δικά μας ταπεινά λημέρια, από τα βίντεο κλιπ του Σάκη Ρουβά και της Δέσποινας Βανδή. Όπως και να το δει κανείς, έχει κάτι το συναρπαστικό και διασκεδαστικό αυτή η ιστορία.
Αν σχηματίσατε πως σκοπός του κειμένου είναι να μεμψιμοιρήσουμε για τη φτωχή ψωροκώσταινα που δεν μπορεί να υποστηρίξει καλλιτέχνες επιπέδου Λάνθιμου, η απάντησή μας είναι καταφανώς αρνητική. Αν από την άλλη υποψιαστήκατε ότι θα μηρυκάσουμε τα κλισέ περί εθνικής περηφάνιας επειδή ο Λάνθιμος τυγχάνει να προέρχεται από την ίδια χώρα με μάς, πάλι πέσατε έξω (τελείως διαφορετικό, φυσικά, το γεγονός ότι η εγγύτητα της κοινής ταυτότητας προκαλεί ένα εύλογο συναίσθημα οικειότητας και ευφορίας στην προοπτική ενός οσκαρικού θριάμβου, πέραν τούτου όμως ουδέν). Εκεί που θέλουμε να σταθούμε είναι αφενός στην ευχάριστη προοπτική ότι μια πιθανή νίκη του Λάνθιμου θα πυροδοτήσει ένα εκ νέου ενδιαφέρον του κοινού για τον κινηματογράφο (που στο δικό μας μυαλό ταυτίζεται αποκλειστικά με την επίσκεψη στη σκοτεινή αίθουσα), αφετέρου στη διαπίστωση ότι ο Γιώργος Λάνθιμος σκαρφάλωσε έως τη χολιγουντιανή κορυφή χρησιμοποιώντας μονάχα τα δικά του εργαλεία.
Υποστηρίζοντας ένα σινεμά πληθωρικό και σύνθετο αλλά συγχρόνως προσιτό και απλό στα όσα θέλει να εκπέμψει, αντισυμβατικό στην κατάστρωση και αισθητική του αλλά ποτέ απρόσιτο και δυσκοίλιο για τον θεατή, ο Λάνθιμος, ιδίως στην τρέχουσα περίοδο της καριέρας του, έχει κατορθώσει να δώσει μορφή και περιεχόμενο σε ένα λοξό mainstream σινεμά, που αμφισβητεί τις συμβάσεις της αφήγησης και συγκινησιακής φόρτισης, φροντίζοντας παράλληλα να μην πάρει τον εαυτό του πολύ στα σοβαρά. Με σήμα κατατεθέν το γνώριμο πειραγμένο χιούμορ, εντάσσοντας τα φλέγοντα θέματα της εποχής μας στη θεματολογία του, αλλά χωρίς την αρτηριοσκλήρυνση της δια ροπάλου ατζέντας, ο Λάνθιμος δεν δίστασε ποτέ να ποντάρει τις μάρκες του στο γκροτέσκο και στο παιγνιώδες στην προσπάθειά του να τεμαχίσει σχεδόν ανατομικά τα θεμελιώδη ερωτήματα. Τι είναι άραγε η ζωή και ο κόσμος που μας περιβάλλει; Πόσο μεγάλη πλάκα έχουμε εμείς οι άνθρωποι, που τριγυρνάμε μονίμως μπερδεμένοι, μετατρέποντας κάθε ασήμαντη πράξη σε ύψιστη τραγωδία, μένοντας συχνά ατάραχοι απέναντι στις τραγωδίες που δρομολογούμε; Γιατί βιώνουμε την τόσο σύντομη ζωή μας σαν μια ατελείωτη πίστα από εμπόδια και δοκιμασίες, ακόμη και όσοι δεν έχουμε προβλήματα επιβίωσης στην καθημερινότητά μας;
Παρεμπιπτόντως, ακόμη και αν έβαλε λίγο fun νερό στο arthouse κρασί του μέσα από τις δύο τελευταίες του ταινίες, καλό είναι να θυμόμαστε ότι ο Γιώργος Λάνθιμος πρόλαβε να σαρώσει τα βραβεία στα ευρωπαϊκά φεστιβάλ προτού κάψει καρδιές στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, προσφέροντας (εσχάτως) εκείνο το τόσο ελκυστικό πακέτο quirky φινέτσας που λατρεύουν πλέον τα Όσκαρ. Έχουμε και λέμε, με μια ανάσα. Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα του Φεστιβάλ των Καννών (Κυνόδοντας). Βραβείο Σεναρίου στη Βενετία (Άλπεις). Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής στις Κάννες (Ο Αστακός). Βραβείο Σεναρίου στις Κάννες (Ο θάνατος του ιερού ελαφιού). Μέγα Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής στη Βενετία (Η Ευνοούμενη). Χρυσός Λέοντας στη Βενετία (Poor Things). Όσο για την πρεμούρα των social media, λίγη ψυχραιμία δεν βλάπτει. Είναι γραφικό να είστε κατ’ επάγγελμα haters, είναι εξίσου φαιδρό να κατηγορείτε για έγκλημα καθοσιώσεως όποια και όποιον τόλμησε να ψελλίσει ότι δεν της/του άρεσε η ταινία. Το σινεμά έχει χώρο για τα πάντα. Αρκεί να το αγκαλιάσεις.
