Του Σωτήρη Μπαμπατζιμόπουλου
Στον απόηχο της ασχήμιας του μεγάλου ντέρμπι της Θεσσαλονίκης μεταξύ Άρη και ΠΑΟΚ, που μας υπενθύμισε για ακόμα μια φορά (άραγε πόσες φορές χρειάζονται για να εμπεδώσουμε;) πως το πηγάδι πάτο δεν έχει και η πτώση μπορεί να συνεχίζεται επ’ άπειρον, ας ασχοληθούμε με κάτι τελείως διαφορετικό.
Είθισται να έχουμε μια πολύ απλοϊκή αντίληψη για τους Αμερικανούς (γνωστό και το ισχυρό αντιαμερικανικό συναίσθημα των Ελλήνων αν και ελάχιστοι μπορούν να αιτιολογήσουν επαρκώς τους λόγους της αντιπάθειας, ασχέτως αν καταναλώνουν σωρηδόν ταινίες, σειρές, μουσική, ρούχα, τεχνολογία και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς), η οποία συνήθως συνοψίζεται στο: «είναι αφελείς» ή ακόμα χειρότερα «είναι βλάκες». Αυτή η τόσο ανόητη γενίκευση αδυνατεί να συλλάβει τις αμέτρητες αντιθέσεις της αχανούς χώρας στην οποία συνυπάρχουν φυλές από όλον τον κόσμο, πολυάριθμες θρησκείες και πολύ διαφορετικές μεταξύ τους νοοτροπίες.
Επίσης είναι πάρα πολλά πράγματα που μόνο στις Η.Π.Α. γίνονται. Για παράδειγμα μόνο στις Η.Π.Α. μπορείς να έχεις μια άκρως πετυχημένη τηλεοπτική σειρά κινουμένων σχεδίων σαν το «South Park» που εδώ και 18 έτη ξεφτιλίζει με σάτιρα που τσακίζει κόκαλα ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, την πατρίδα, τη θρησκεία, τη σημαία, το ολοκαύτωμα, τον πρόεδρο, την τρομολαγνεία, νεκρούς και ζώντες καλλιτέχνες και πολιτικούς, άτομα με αναπηρίες, καρκινοπαθείς και πάει λέγοντας. Και μόνο στις Η.Π.Α. (ίσως και σε κάποια σκανδιναβική χώρα) μπορείς να έχεις τον πρόεδρο να εμφανίζεται σε μια κωμική εκπομπή κάφρικου χιούμορ η οποία μεταδίδεται μονάχα διαδικτυακά.
Την περασμένη βδομάδα, λοιπόν, ο Μπαράκ Ομπάμα εμφανίστηκε στην κωμική εκπομπή «Ανάμεσα σε δυο φτέρες» που παρουσιάζει ο γνωστός κωμικός Ζακ Γαλιφιανάκης. Πρόκειται για πεντάλεπτες στημένες συνεντεύξεις τις οποίες παίρνει ο Ζακ από τους διάσημους καλεσμένους του (βλέπε Σαρλίζ Θέρον, Μπρους Γουίλις κτλ), ενώ κάθονται ανάμεσα σε δυο... φτέρες. Σε αυτές τις συνεντεύξεις προσβάλλει τους καλεσμένους του και προσβάλλεται από αυτούς, ενώ ο ίδιος κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα αμηχανίας. Έχοντας απέναντί του τον Ομπάμα, προφανώς ήταν κάποιος πιο μετρημένος, αλλά δεν τα πήγε άσχημα. Τον ρώτησε πώς νιώθει που είναι ο... τελευταίος μαύρος πρόεδρος των Η.Π.Α. (!), πώς θα ένιωθε αν ο υποτιθέμενος γιος του γινόταν φλώρος σαν κι αυτόν, του ζήτησε το πιστοποιητικό γεννήσεώς του για να βεβαιωθεί ότι είναι Αμερικανός και τον ρώτησε ποια εθνική ομάδα θα υποστήριζε αν έπαιζαν οι Η.Π.Α. με την Κένυα. Από την άλλη ο στόχος της παρουσίας του Ομπάμα στην εκπομπή ήταν να προωθήσει στους νέους το ανανεωμένο κρατικό σύστημα ασφάλειας υγείας. Και φυσικά παρά το σοκ και τις αντιδράσεις, απ’ ό,τι φαίνεται τα κατάφερε.
Προφανώς πρόκειται για ένα επικοινωνιακό τρικ, αλλά δεν παύει να αντανακλά το γεγονός πως ο πρόεδρος των Η.Π.Α. πρέπει να δείχνει οικείος και προσιτός, να προβάλλει την οικογένειά του, να απαντά σε ερωτήσεις και να μη φοβάται να τσαλακώσει την εικόνα του. Εξάλλου σε ποια άλλη χώρα του πλανήτη θα μπορούσες να βλέπεις σε ζωντανή μετάδοση την εξευτελιστική ανάκριση του προέδρου (βλέπε Κλίντον) γύρω από το αν η πεολειχία είναι ή δεν είναι σύναψη σεξουαλικής σχέσης;
Δεν είναι θέμα καλύτερου ή χειρότερου, αλλά σίγουρα είναι ζήτημα νοοτροπίας και στην Ελλάδα, τη χώρα της δημοκρατίας, του φωτός, της φιλοσοφίας κτλ, ο εκάστοτε πρωθυπουργός είθισται από τη στιγμή της εκλογής του να διατηρεί τις αποστάσεις ενός βασιλιά. Είναι αδύνατο να του πάρεις συνέντευξη (ο Ομπάμα έδωσε μέχρι και συνέντευξη στο ραδιόφωνο για την εμπειρία του με τον Ζακ), εμφανίζεται όπου, όποτε και αν θέλει, ενώ όποτε θεωρήσει σκόπιμο, κάνει μια δήλωση που θυμίζει βασιλικό διάγγελμα αναφερόμενος σχεδόν πάντα σε μια παράλληλη πραγματικότητα, στην οποία δεν μπορεί να υπάρξει ποτέ αντίλογος.
Ίσως στις Η.Π.Α. απλώς κρατάνε τα προσχήματα λίγο καλύτερα και ξέρουν πώς να καμουφλάρουν την απόσταση μεταξύ της εξουσίας και του καθημερινού πολίτη. Στην Ελλάδα που δεν υπάρχει το αντίστοιχο τακτ, γίνεται ολοένα και πιο ξεκάθαρο πως αυτό το πράγμα που θέλουμε να ονομάζουμε «δημοκρατία» ουδεμία σχέση έχει με την ιδεατή έννοια της δημοκρατίας και θα μπορούσε κάλλιστα να ονομάζεται «κληρονομική εναλλασσόμενη ολιγαρχία».
