Γράφει ο Παναγιώτης Σκουρής*
Η πρωινή τηλεόραση είναι πλέον ένα κατεστημένο. Χωρίζεται σε εκπομπές καθαρά ενημερωτικού, ψυχαγωγικού ή και ανάμεικτου χαρακτήρα και περιεχομένου. Δεδομένης της πληθώρας των τηλεοπτικών σταθμών και του ανταγωνισμού που αυτή δημιουργεί, καταβάλλεται αγωνιώδης προσπάθεια προσέλκυσης του φιλοθεάμονος κοινού και της αύξησης των αριθμών τηλεθέασης. Κυριαρχούν λοιπόν το κυνήγι του κατάλληλου θέματος και της αποκλειστικότητας.
Σε σχέση με τα όσα θα αναπτύξουμε κατωτέρω, αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι το ότι οι εκπομπές που έχουν περιεχόμενο πιο ελαφρύ και κατά το παρελθόν περιορίζονταν σε θέματα αντίστοιχου περιεχομένου, πλέον κάνουν και μία στροφή στην ενημέρωση, χωρίς ωστόσο να αλλάζουν τον τρόπο και το ύφος της παρουσίασης.
Ένα από τα πεδία, στα οποία έχει εσχάτως επεκταθεί η θεματολογία τους είναι και οι δικαστικές υποθέσεις. Όχι φυσικά το σύνολό τους, αλλά αυτές που φαίνεται να συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, οι οποίες τον τελευταίο καιρό είναι και αρκετές.
Μία σοβαρή δικαστική υπόθεση ενδιαφέρει το κοινωνικό σύνολο αυτοτελώς και είναι δικαίωμά του να επιθυμεί να έχει ενημέρωση σε σχέση με αυτή. Συνακόλουθα, είναι υποχρέωση των μέσων ενημέρωσης να ικανοποιήσουν την επιθυμία αυτή. Σε αυτό δεν μπορεί να έχει κανείς αντίρρηση προφανώς. Το δικαίωμα στην ενημέρωση και την πληροφορία είναι δεδομένο. Ως εκ τούτου είναι αυτονόητο, ότι ο παρουσιαστής ή δημοσιογράφος θα κάνει κάθε τί δυνατό, να ανακαλύψει τα κρίσιμα θέματα, να τα εξαντλήσει και να λάβει απαντήσεις σε αυτά.
Μεγαλύτερη όμως σημασία έχει, το πώς μία είδηση παρουσιάζεται, ειδικά, όταν απαιτεί πιο εξειδικευμένη γνώση, ώστε να γίνει αυτό σωστά και να ενημερωθεί ικανοποιητικά ο τηλεθεατής. Εδώ είναι λοιπόν που πάσχουμε.
Δε χωρεί καμία αμφιβολία, ότι μεγάλο μέρος των συγκεκριμένων εκπομπών χαρακτηρίζεται από δύο εξαιρετικά ενοχλητικά στοιχεία. Τη λογική της κλειδαρότρυπας και της αίσθησης, ότι μπορούμε να έχουμε άποψη επί παντός επιστητού.
Έτσι λοιπόν μία δικαστική υπόθεση που συγκλονίζει το πανελλήνιο, μπαίνει σφήνα ανάμεσα στην παρασκευή εναλλακτικού μουσακά και προγραμμάτων για αποτρίχωση και απώλεια βάρους. Την ίδια στιγμή μία ομάδα έξαλλων συντελεστών προβάλουν με θέρμη τις απόψεις τους, συνήθως με πολύ κακά ελληνικά και λεκτικά τικ, θεωρώντας μάλιστα, ότι έχουν ανακαλύψει την πυρίτιδα. Όμως στοιχειώδης γνώση σε σχέση με το θέμα, οδηγεί στο συμπέρασμα, ότι ο σχολιασμός που ακολουθεί συνήθως είναι εκτός τόπου και χρόνου και οι απόψεις που εκφράζονται πολύ χαμηλού επιπέδου. Προφανώς αυτό έχει άμεσο αντίκτυπο και στην πληροφορία που παίρνει ο κόσμος. Τελικά αυτός ακριβώς ο αντίκτυπος είναι και η ουσία της όλης συζήτησης. Διότι, η ακρίβεια και ορθότητα της πληροφορίας είναι η υποχρέωση του φορέα που μας ενημερώνει. Ο σκοπός δεν είναι να ακούσουμε την προσωπική άποψη που μπορεί να έχει ο κάθε κοινωνικός σχολιαστής επί τόσο σοβαρών ζητημάτων, αλλά να ενημερωθούμε σωστά.
Ανάλογης σοβαρότητας είναι και η ψυχραιμία που απαιτείται, όταν μιλάμε για τόσο ευαίσθητα θέματα.
Αν ανατρέξει κανείς στο πρόσφατο μόνο παρελθόν, θα διαπιστώσει, ότι εξαιρετικής σημασίας νομικά ζητήματα αποτέλεσαν σχεδόν αποκλειστική θεματολογία σε πρωινές και μεσημεριανές ψυχαγωγικό-ενημερωτικές εκπομπές (απόπειρα απόδοσης του όρoυ «infotainment»). Και, δυστυχώς, με ελάχιστες εξαιρέσεις, σε κάποιο βαθμό τουλάχιστον, εκφυλίστηκαν.
Ο νόμος και τα οι προβληματισμοί που αυτός δημιουργεί, απαιτούν μία τεχνογνωσία, η οποία συμποσούται στο να αποπροσωποποιείται η προς ρύθμιση κατάσταση. Αυτός είναι ο ρόλος του νόμου και του εφαρμοστή του, πράγμα το οποίο σε μία δημοκρατία επιβάλλεται να γίνεται σεβαστό από όλους μας. Στο πλαίσιο αυτό είναι πολύ πιθανό, να λαμβάνονται αποφάσεις και να γίνονται ενέργειες, οι οποίες είναι ορθές, αλλά ενδεχομένως όχι και απολύτως αποδεκτές από το κοινό σύνολο που δεν έχει ακριβώς την εξοικείωση που κάθε φορά απαιτείται. Αυτή η μη αποδοχή βρίσκει πολλές φορές έκφραση στα μέσα ενημέρωσης με τον τρόπο που περιγράφουμε εδώ.
Η δικαιοσύνη όμως απονέμεται στα δικαστήρια και όχι με λαϊκές δίκες και για αυτό υπάρχει και λόγος εκτός από το θεσμικό πλαίσιο. Ο σκοπός του δικαστή είναι να εφαρμόσει το νόμο και όχι, να ικανοποιήσει το κοινό αίσθημα. Και ας κάνει ενίοτε και λάθη. Αυτά όμως σχετίζονται με το νόμο και όχι με την προσωπική άποψη που μπορεί να έχει και να πρεσβεύει ο καθένας από εμάς.
Τα λαϊκά δικαστήρια έχουν εκλείψει εδώ και καιρό τουλάχιστον στον πολιτισμένο κόσμο και γενικά δεν παραπέμπουν σε ευχάριστες συνθήκες και καλές εποχές. Ως εκ τούτου δεν υπάρχει λόγος να τα αντικαταστήσουμε με τηλε-δίκες που διεξάγονται σε μάλλον ακατάλληλες συνθήκες.
*Ο Παναγιώτης Σκουρής είναι δικηγόρος, διδάκτωρ νομικής του πανεπιστημίου Regensburg και συνιδρυτής του δικηγορικού γραφείου AnP Legal Praxis (www.anplegal.gr).
- Θεσσαλονίκη: Γυμνοί Ποδηλάτες στους δρόμους - Τι διεκδικούν (ΦΩΤΟ + VIDEO)
- Βουτιά θανάτου για γνωστή τρανς γυναίκα στη Θεσσαλονίκη – Το πικρό αντίο
- Τραγωδία με νεκρό 13χρονο κορίτσι - Την χτύπησε κεραυνός σε παραλία στη Χαλκιδική
- Εμπορικός Σύλλoγος Θεσσαλονίκης: Να δοθεί παράταση στην ψηφιακή κάρτα εργασίας
