Του Τάσου Θωμά
Ένας από τους μύθους που συντροφεύουν το γήπεδο του ΠΑΟΚ είναι το περίφημο «βουητό» της Τούμπας. Εκείνο το ακαθόριστο, σχεδόν μεταφυσικό κύμα ήχου –μια μίξη αποδοκιμασίας και ξεφωνητού- που σαρώνει τους ίδιους τους παίκτες του ΠΑΟΚ, περισσότερο από τους αντιπάλους της ομάδας. Είναι η στιγμή που η Εξέδρα, σαν αρχαίος Χορός, αμφισβητεί τους Ήρωες της, προκαλεί δέος και φόβο, κάνοντας και τους πιο γενναίους να λυγίζουν υπό το βάρος της Ευθύνης.
Το ποδόσφαιρο, όμως, δεν είναι απλώς ένα άθλημα, αλλά μια μικρογραφία της κοινωνίας μας. Το «βουητό» της Τούμπας είναι ο καθρέφτης μιας πόλης που αντιδρά με «οπαδικό» τρόπο σε κάθε τι που προκύπτει στο δημόσιο διάλογο. Από τα αρχαία στο Σταθμό Βενιζέλου, μέχρι την κοπή δέντρων ή τις πεζοδρομήσεις, οι απόψεις που εκφράζονται είναι απόλυτες, περιχαρακωμένες και τελικά φανατικές. Κι όπως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις αυτός που την πληρώνει, τελικά, είναι η ίδια η πόλη.
Το ίδιο έργο βλέπουμε ξανά στη νέα μεγάλη συζήτηση για την τύχη της ανάπλασης της ΔΕΘ. Αυτή τη στιγμή, όσοι επιθυμούν το Μητροπολιτικό Πάρκο χωρίς τη ΔΕΘ κατηγορούν την άλλη πλευρά για «έγκλημα». Από την άλλη, υπάρχει το επιχείρημα πως αν γίνει πάρκο «δεν θα τελειώσει ποτέ». Το οπαδικό που λέγαμε. Ένα «ντέρμπι» μιζέρια εναντίον γκρίνιας, μια σύγκρουση χωρίς νικητή.
Πρέπει να τελειώσουμε με αυτά. Ούτε οι μεν είναι συλλήβδην «εχθροί του πρασίνου», ούτε οι δε είναι a priori «εχθροί της ανάπτυξης». Κι εδώ, βέβαια, έχει παίξει το ρόλο του το… βουητό. Υπό το βάρος της Εξέδρας των Θεσσαλονικέων, η πόλη στερείται τους ανθρώπους που θα βγουν μπροστά και θα δώσουν απαντήσεις. Γιατί όσο κι αν φαίνεται αλλόκοτο, ο κόσμος δεν πείθεται ούτε με μακέτες, ούτε με φωνασκίες. Θέλει καθαρές κουβέντες και, πάνω απ’ όλα, όραμα.
Χρειάζεται, λοιπόν, μια καθαρή κουβέντα για το τι πραγματικά φέρνει η ΔΕΘ στην πόλη. Είναι γεγονός πως αποφέρει σημαντικά νούμερα στην οικονομία της πόλης, με χιλιάδες επισκέπτες ετησίως. Μπορούμε να συμφωνήσουμε πως -μαζί με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου- είναι πιθανώς οι μοναδικές δομές που έχουμε καταφέρει να κρατήσουμε στην πόλη, κόντρα στις Σειρήνες των Αθηνών; Κατανοούμε τι θα σήμαινε η μετακίνησή της μακριά από το σημείο αναφοράς της -το κέντρο της πόλης- και ποιες θα ήταν οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις;
Άπαξ και μπορούμε να συμφωνήσουμε στα παραπάνω, θα έχουμε μια σωστή βάση στο διάλογο, χωρίς να δίνουμε λευκή επιταγή. Είναι απαραίτητο να προβληθεί από τη ΔΕΘ και την Πολιτεία ένα διαφανές σχέδιο, που θα τεκμηριώνει τις κτιριακές υποδομές που χρειάζονται, ενώ θα προβλέπει το μεγαλύτερο δυνατό χώρο πρασίνου. Ακόμη περισσότερο κι από αυτό, θα πρέπει το πάρκο που θα δημιουργηθεί να συνυπάρχει και να συνομιλεί με την Έκθεση.
Είναι σαφές πως η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη που αλλάζει ραγδαία. Ζει την κοσμογονία του Μετρό, περιμένει το Μουσείο Ολοκαυτώματος και το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά, ενώ αναπτύσσονται κρίσιμες υποδομές, όπως ο ΟΛΘ και το αεροδρόμιο «Μακεδονία». Την ίδια στιγμή, η ένταξη χιλιάδων στρεμμάτων στο σχέδιο πόλης μεγαλώνει στην κυριολεξία τη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για κολοσσιαίες αλλαγές για μια πόλη που έμοιαζε βυθισμένη στην αδράνεια, που ανά στιγμές ένοιωθε πιο άνετα να λογομαχεί για όσα δεν θα γίνουν, παρά να βλέπει πράγματα να προχωρούν.
Σε αυτή την ιστορική μετάβαση, η Θεσσαλονίκη δεν αντέχει άλλο διχασμό. Το «βουητό» αν μείνει απλώς αντίδραση και κραυγή, θα «καταπιεί» την πόλη. Αν, όμως, μετατραπεί σε παλμό και συλλογική ορμή, μπορεί να αποτελέσει κινητήριο δύναμη. Και τότε, ίσως, η πόλη να μας εκπλήξει ευχάριστα.
