Στο εδώλιο του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου ενδέχεται να βρεθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση και κράτη-μέλη της για τη μεταναστευτική τους πολιτική. Προσφυγή που κατατέθηκε εναντίον τους τους κατηγορεί για τον θάνατο χιλιάδων μεταναστών που πνίγηκαν στη Μεσόγειο, προσπαθώντας να διαφύγουν από τις λιβυκές ακτές προς την Ευρώπη.
Στο 245 σελίδων έγγραφο, ο Ισραηλινός δικηγόρος Ομέρ Σατς και ο Ισπανός συνάδελφός του Χουάν Μπράνκο κατηγορούν την Ένωση και ιδιαίτερα τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία ότι ουσιαστικά θυσίασαν τις ζωές μεταναστών που βρίσκονταν σε κίνδυνο με μοναδικό σκοπό να αποθαρρυνθούν εκείνοι που σχεδίαζαν να ακολουθήσουν την ίδια οδό.
Ο Χουάν Φράνκο δηλώνει μεταξύ άλλων πως «σε αυτές τις δομές εξουσίας είναι πολύ δύσκολο για έναν εξωτερικό παράγοντα να καταλάβει ποιος αποφάσισε παρασκηνιακά. Αυτό που κάνουμε είναι να επιχειρηματολογήσουμε πως υπήρξε μια πολιτική, μια διγλωσσία, και να το αφήσουμε στον εισαγγελέα αν εκείνος ή εκείνη τολμήσει να υπεισέλθει σε αυτές τις δομές εξουσίας και να ερευνήσει στην καρδιά των Βρυξελλών, του Παρισιού, του Βερολίνου και της Ρώμης. Να δει, αναζητώντας στα πρακτικά των συν αντήσεων και των διαπραγματεύσεων ποιος έδρασε πραγματικά στο παρασκήνιο για την προώθηση αυτών των πολιτικών που προκάλεσαν τον θάνατο, βάσει των πιο συντηρητικών υπολογισμών, περισσοτέρων από 14.000 ανθρώπων»
Στο έγγραφο χαρακτηρίζεται ως σημείο καμπής η εγκατάλειψη της επιχείρησης Mare Nostrum που βασιζόταν στην έρευνα και τη διάσωση και η αντικατάστασή της με την αποτρεπτική κυρίως επιχείρηση Τρίτων το 2014, με αποτέλεσμα, όπως ισχυρίζονται οι δικηγόροι, οι θάνατοι στη θάλασσα να τριακονταπλασιαστούν.
Ερωτηθείσα σχετικά, η αρμόδια για μεταναστευτικά θέματα εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Νατάσα Μπερτό επεσήμανε ότι «το ιστορικό της ΕΕ στη διάσωση ζωών στη Μεσόγειο μιλά από μόνο του. Η διάσωση ζωών υπήρξε κορυφαία προτεραιότητά μας και εργαζόμαστε αδιάκοπα με σκοπό αυτό. Όταν ανέλαβε η επιτροπή Γιούνκερ, είπαμε ξεκάθαρα και ο ίδιος ο πρόεδρος στην ομιλία του για την Κατάσταση της Ένωσης το 2015 τόνισε πως ο τερματισμός της ιταλικής ναυτικής επιχείρησης Mare Nostrum υπήρξε λάθος. Επιδιώξαμε να το διορθώσουμε, τριπλασιάζοντας άμεσα τα μέσα διάσωσης της ΕΕ στη Μεσόγειο το 2015. Έκτοτε, τέσσερις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις στη Μεσόγειο συνέδραμαν στη διάσωση περίπου 730.000 ανθρώπων, ενώ ο αριθμός των ζωών που χάθηκαν μειώθηκε σημαντικά σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια».
Η εκπρόσωπος συνέχισε λέγοντας πως «δεν είναι οι ευρωπαϊκές πολιτικές που προκαλούν αυτές τις τραγωδίες, αλλά το σκληρό και επικίνδυνο επιχειρηματικό μοντέλο που χρησιμοποιούν οι διακινητές ανθρώπων που εκμεταλλεύονται την ανθρώπινη δυστυχία και θέτουν ανθρώπινες ζωές σε κίνδυνο. Αντί να πετάξουμε το μπαλάκι, εμείς λέμε πως πρέπει όλοι να εργαστούμε σκληρά για να το τελειώσουμε αυτό. Αυτός είναι και ο στόχος της εκπαίδευσης της λιβυκής ακτοφυλακής, ώστε να διεξάγουν επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη δική τους ζώνη έρευνας και διάσωσης, όπου εξακολουθούν να καταγράφονται οι περισσότεροι θάνατοι στη θάλασσα. Η εκπαίδευση που παρέχουμε δεν εστιάζει μόνο σε έρευνα και διάσωση, αλλά και στην αντιμετώπιση των φαινομένων διακίνησης ανθρώπων σε ξηρά και θάλασσα.
»Την ίδια ώρα, η ΕΕ συνεχίζει να κάνει τα δυνατά της για τη βελτίωση της κακής κατάστασης των μεταναστών στη Λιβύη. Ο διάλογος μεταξύ της ΕΕ και των λιβυκών αρχών εστιάζει στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μεταναστών και προσφύγων, στη στήριξη του έργου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης επί τόπου και στη δημιουργία εναλλακτικών στο σύστημα κράτησης, όπως η δημιουργία ασφαλών χώρων, προκειμένου να τελειώσει η συστηματική και αυθαίρετη κράτηση μεταναστών και προσφύγων στη Λιβύη. Παράλληλα, η δουλειά μας για τη μετακίνηση ανθρώπων από τη Λιβύη και τη δημιουργία σημείων νόμιμης μετεγκατάστασης συνεχίζεται αμείωτη».
