Εν μέσω της πιο επικίνδυνης κλιμάκωσης των τελευταίων ετών μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, Ευρωπαίοι υπουργοί Εξωτερικών συναντώνται σήμερα στη Γενεύη με τον Ιρανό ομόλογό τους, Αμπάς Αραγτσί, αναζητώντας διπλωματική διέξοδο, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ φέρεται να εξετάζει στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ.
Η ένταση πυροδοτήθηκε πριν μία εβδομάδα, όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε αιφνιδιαστικά αεροπορικά πλήγματα κατά του Ιράν, επικαλούμενο πληροφορίες ότι η Τεχεράνη βρίσκεται «ένα βήμα πριν» από την κατασκευή πυρηνικού όπλου. Η κατάσταση ξέφυγε από κάθε έλεγχο με αλλεπάλληλες και φονικές ανταποδόσεις. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, σύμφωνα με το AFP, δεσμεύθηκε ότι το Ιράν θα «πληρώσει βαρύ τίμημα» για την επίθεση σε νοσοκομείο στη Μπερσεβά την Πέμπτη, ενώ η Τεχεράνη υποστηρίζει ότι στόχευε στρατιωτικό κέντρο πληροφοριών.
Διπλωματικές πρωτοβουλίες και απειλές πολέμου
Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες εντείνουν τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης. Ο Ιρανός ΥΠΕΞ Αμπάς Αραγτσί θα συναντηθεί στη Γενεύη με τους υπουργούς Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν-Νοέλ Μπαρό, της Γερμανίας, Γιόχαν Βάντεφουλ, της Βρετανίας, Ντέιβιντ Λάμι και την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ Κάγια Κάλας, σε μια ύστατη προσπάθεια αναβίωσης της διπλωματίας γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Ο Βρετανός ΥΠΕΞ Ντέιβιντ Λάμι δήλωσε από την Ουάσινγκτον ότι “υπάρχει ένα παράθυρο δύο εβδομάδων για διπλωματική λύση”, ενώ οι ΗΠΑ – σύμφωνα με τον ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο – συμφωνούν ότι το Ιράν “δεν πρέπει ποτέ να αποκτήσει πυρηνικά όπλα”. Ο Νετανιάχου χαιρέτισε το ενδεχόμενο εμπλοκής των ΗΠΑ, την ώρα που η Ρωσία, στενή σύμμαχος του Ιράν, χαρακτήρισε μια τέτοια κίνηση “εξαιρετικά επικίνδυνη”. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ συνεδριάζει ξανά σήμερα κατόπιν αιτήματος του Ιράν, με υποστήριξη από Ρωσία, Κίνα και Πακιστάν.
Πυρηνικές εγκαταστάσεις
Τυχόν αμερικανική εμπλοκή θα περιλάμβανε, σύμφωνα με εκτιμήσεις, επιθέσεις σε υπόγειες ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις όπως εκείνη στο Φόρντο, με ειδικά σχεδιασμένες βόμβες διάτρησης. Η Wall Street Journal ανέφερε ότι ο Τραμπ έχει εγκρίνει σχέδια επίθεσης, αλλά περιμένει να δει αν το Ιράν θα υποχωρήσει στο πυρηνικό του πρόγραμμα. Ο Τραμπ προτιμούσε διπλωματική λύση για την αποτροπή απόκτησης πυρηνικών όπλων — έναν στόχο που το Ιράν επανειλημμένα έχει αρνηθεί — επιδιώκοντας συμφωνία που θα αντικαθιστούσε αυτή του 2015, την οποία είχε ακυρώσει στην πρώτη του θητεία.
Δορυφορικές εικόνες έδειξαν ότι δεκάδες αμερικανικά στρατιωτικά αεροσκάφη δεν ήταν πλέον ορατά σε βάση στο Κατάρ, πιθανώς για λόγους προστασίας από ιρανικά πλήγματα. Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, δήλωσε ότι το Ιράν απέχει “μερικές εβδομάδες” από την κατασκευή πυρηνικής βόμβας. Το Ιράν εμπλουτίζει ουράνιο στο 60% — πολύ πάνω από το όριο του 3,67% της συμφωνίας του 2015, αλλά ακόμα κάτω από το 90% που απαιτείται για πυρηνική κεφαλή. Το Ισραήλ δεν έχει επιβεβαιώσει επίσημα το δικό του πυρηνικό οπλοστάσιο, αλλά το SIPRI εκτιμά ότι διαθέτει 90 πυρηνικές κεφαλές.
Η συμμετοχή των ΗΠΑ στα ισραηλινά πλήγματα θα προκαλέσει κόλαση, λέει Ιρανός υπουργός
Η συμμετοχή των ΗΠΑ στα ισραηλινά πλήγματα θα προκαλέσει «κόλαση για ολόκληρη την περιοχή», δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών του Ιράν στο BBC. Ο Saeed Khatibzadeh δήλωσε ότι αυτός «δεν είναι ο πόλεμος της Αμερικής» και ότι αν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ εμπλακεί, θα τον θυμούνται πάντα ως «έναν πρόεδρο που μπήκε σε έναν πόλεμο στον οποίο δεν ανήκει». Είπε ότι η εμπλοκή των ΗΠΑ θα μετατρέψει τη σύγκρουση σε «τέλμα», θα συνεχίσει την επιθετικότητα και θα καθυστερήσει τον τερματισμό των «βάναυσων φρικαλεοτήτων».
Τα σχόλιά του έγιναν μετά το χτύπημα του νοσοκομείου Soroka στο νότιο Ισραήλ κατά τη διάρκεια ιρανικής πυραυλικής επίθεσης. Τα ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι η επίθεση είχε στόχο μια στρατιωτική τοποθεσία δίπλα στο νοσοκομείο και όχι την ίδια την εγκατάσταση. Το Υπουργείο Υγείας του Ισραήλ δήλωσε ότι 71 άνθρωποι τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια της επίθεσης στο Ιατρικό Κέντρο Soroka.
Εν τω μεταξύ, ο στρατός του Ισραήλ δήλωσε ότι στοχοθέτησε τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, συμπεριλαμβανομένου του «ανενεργού» αντιδραστήρα βαρέος ύδατος Arak και των εγκαταστάσεων Natanz. Οι τελευταίες επιθέσεις έρχονται σε μια κρίσιμη στιγμή. Την Πέμπτη, ο Λευκός Οίκος δήλωσε ότι ο Τραμπ θα αποφασίσει εάν οι ΗΠΑ θα εμπλακούν άμεσα στη σύγκρουση εντός των επόμενων δύο εβδομάδων.
Μιλώντας στο BBC, ο Khatibzadeh επέμεινε ότι «φυσικά, η διπλωματία είναι η πρώτη επιλογή», αλλά είπε ότι όσο συνεχίζονται οι βομβαρδισμοί «δεν μπορούμε να ξεκινήσουμε καμία διαπραγμάτευση». Αποκάλεσε επανειλημμένα τις επιθέσεις του Ιράν κατά του Ισραήλ «αυτοάμυνα σύμφωνα με το άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών» και δήλωσε ότι «βρισκόμασταν στη μέση της διπλωματίας», όταν σε μια σημαντική κλιμάκωση της σύγκρουσης στις 13 Ιουνίου, το Ισραήλ εξαπέλυσε επιθέσεις κατά ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων, σκοτώνοντας αρκετούς κορυφαίους στρατηγούς και πυρηνικούς επιστήμονες.
Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισε τη σύγκρουση «απρόκλητη» και «περιττή». Απαντώντας στα επανειλημμένα σχόλια του Τραμπ ότι η σύγκρουση θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί εάν το Ιράν είχε αποδεχθεί μια πυρηνική συμφωνία, ο Khatibzadeh είπε ότι διαπραγματεύονταν μέχρι που το Ισραήλ «σαμποτάρισε» τις συζητήσεις εξαπολύοντας επιθέσεις στο Ιράν.
Λήξη συναγερμού στο Ισραήλ μετά από εκτόξευση πυραύλων από το Ιράν
Οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ κατέβασαν το επίπεδο συναγερμού σε τομείς της χώρας, ενημερώνοντας πως οι πολίτες μπορούν να βγουν από τα καταφύγια, καθώς η απειλή εξαιτίας πυραύλων που εκτοξεύτηκαν από το Ιράν πέρασε. Λίγο νωρίτερα, oι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ κήρυξαν συναγερμό κι ενεργοποίησαν τις σειρήνες της αεράμυνας σε διάφορους τομείς της χώρας νωρίς σήμερα το πρωί, έπειτα από νέα εκτόξευση πυραύλων από το Ιράν.
Επίσης οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις ανακοίνωσαν τις πρώτες πρωινές ώρες πως η αντιαεροπορική άμυνα απώθησε ιρανική επιδρομή με μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα. Τρία αναχαιτίστηκαν εν πτήσει πάνω από τη Νεκρά Θάλασσα, διευκρίνισε μέσω Telegram. Ενεργοποιήθηκαν σειρήνες της αεράμυνας μετά τις 03:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας) σε ορισμένους τομείς. Η ένοπλη σύρραξη ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν, ορκισμένους εχθρούς, κλείνει σήμερα την πρώτη της εβδομάδα κι εισέρχεται στη δεύτερη.
Πηγές: ertnews.gr, ΑΠΕ-ΜΠΕ
