Του ΤΑΣΟΥ ΘΩΜΑ
«Δεν μπορείς να τελειώσεις μία τρομοκρατική οργάνωση μονάχα με αεροπορικούς βομβαρδισμούς. Οι χερσαίες δυνάμεις είναι συμπληρωματικές. Πρέπει να το δούμε συνολικά. Αν δεν υπάρξουν χερσαίες δυνάμεις, δεν θα έχουμε μία μόνιμη λύση». Με αυτά τα λόγια ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διατράνωσε από τη Νέα Υόρκη, και το συνέδριο του ΟΗΕ, τον τουρκικό εκβιασμό: Αν θέλετε «καθαρίζουμε» εμείς το Ισλαμικό Κράτος, αλλά κρατάμε για τους εαυτούς μας κομμάτι της Συρίας και του Ιράκ!
Ο Μπάρακ Ομπάμα έχει επικριθεί ακόμη και από τους ακραιφνείς υποστηρικτές του εντός των ΗΠΑ για την επιλογή των βομβαρδισμών, ειδικά στη Συρία. Όχι γιατί έπιασε πόνος τους Αμερικανούς για τη νομιμότητα της επέμβασης ή γιατί έγιναν ξαφνικά φιλειρηνιστές. Ο λόγος είναι άλλος: Η επιστροφή της Αμερικής στη Μέση Ανατολή γίνεται, όπως οι ίδιοι κρίνουν, βεβιασμένα και δίχως ένα ξεκάθαρο σχέδιο και ορίζοντα απεμπλοκής.
Τι ακριβώς εννοούν; Ποια είναι η διαφορά με τις προηγούμενες επεμβάσεις των ΗΠΑ από το Ιράκ του Σαντάμ μέχρι τη Λιβύη του Καντάφι; Η απάντηση είναι: Η επί του εδάφους πραγματικότητα αμφισβητεί τη διαχρονική αμερικανική εξωτερική πολιτική.
Ας δούμε γιατί: 1) Οι βομβαρδισμοί του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία διευκολύνουν το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ. Μετά από τρία χρόνια ένοπλης σύγκρουσης ο Άσαντ – και ο στρατός του - μοιάζει απαραίτητος στην οποιαδήποτε επόμενη μέρα στη Συρία. Να θυμίσουμε πως εδώ και τρία χρόνια ο Λευκός Οίκος φωνάζει για την ανατροπή του Άσαντ, ενώ προ ενός έτους ο Ομπάμα ήταν έτοιμος να βομβαρδίσει τη Συρία στο πλευρό της ISIS.
2) Εξίσου απαραίτητο είναι το Ιράν. Μετά από δεκαετίες, η Αμερική είναι αναγκασμένη να δεχτεί πως για να αντιμετωπιστεί την ISIS, η Τεχεράνη θα πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο. Μέσω αυτού, όμως, θα αναδειχτεί σε περιφερειακή δύναμη και θα αυξήσει την επιρροή της στην περιοχή.
3) Βοήθεια σε «τρομοκράτες» εναντίον τρομοκρατών! Η Αμερική μπορεί να έχει δώσει το ελεύθερο για την ντε φάκτο ανεξαρτητοποίηση του Ιρακινού Κουρδιστάν – εξοπλίζοντας τους απευθείας – ωστόσο μαζί με τους Πεσμεργκά πολεμούν μαχητές από το ΡΚΚ, το οποίο ακόμη θεωρείται «τρομοκρατική οργάνωση» από το Λευκό Οίκο. Επίσημα, βεβαίως, το ΡΚΚ δεν είναι εκεί, ενώ ελάχιστη προβολή έχει λάβει το γεγονός πως το συριακό του παρακλάδι, οι Μονάδες Άμυνας του Λαού - γνωστότερο ως YPG - πολεμούν τους τζιχαντιστές εδώ και δύο χρόνια.
Με λίγα λόγια η Αμερική πάει στον πόλεμο, έχοντας να βασιστεί στο καθεστώς του Άσαντ, στην Τεχεράνη και στους Κούρδους μαχητές!
Ο εκβιασμός της Άγκυρας
Κάπως έτσι φτάνουμε στο ζήτημα της Τουρκίας και τις δηλώσεις Ερντογάν στη Νέα Υόρκη. Η Άγκυρα γνωρίζει πολύ καλά πως η Ουάσιγκτον θα χρειαστεί χερσαίες δυνάμεις για τον πόλεμο κατά των τζιχαντιστών. Γνωρίζει, επίσης, πως τα δεδομένα δεν είναι πολύ καλά για τον Μπάρακ Ομπάμα. Όπως ήδη καταδείξαμε οι ΗΠΑ αυτή τη στιγμή έχουν ως ουσιαστικούς συμμάχους κατά της ISIS την Δαμασκό, την Τεχεράνη και τους Κούρδους. Με δεδομένη την – λογική – απροθυμία του Ομπάμα να στείλει αμερικανικά στρατεύματα στην περιοχή, ο Ερντογάν ποντάρει πως δεν υπάρχει κανένα άλλο ικανό στράτευμα για να αντιμετωπίσει τους τζιχαντιστές στην περιοχή εκτός από το τουρκικό.
Ψιλά γράμματα είναι και για τον Ομπάμα και για τον ίδιο τον Ερντογάν το γεγονός πως μέχρι προ ολίγου καιρού η Τουρκία ενίσχυε το Ισλαμικό Κράτος. Άλλωστε, μαζί με την Τουρκία ήταν κι άλλοι όψιμα… Πρόθυμοι, όπως το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία, με τη στήριξη των οποίων βομβαρδίζουν οι ΗΠΑ το Ιράκ και τη Συρία. Αυτό που «καίει» την Ουάσιγκτον είναι οι ηγεμονικές βλέψεις του Ερντογάν.
Τι ζητά ο Ερντογάν;
Η στρατηγική που χάραξε η Άγκυρα, προσπαθώντας καιροσκοπικά να εκμεταλλευτεί την αποκαλούμενη «Αραβική Άνοιξη» και να αναδειχτεί σε ηγέτιδα χώρα του αραβικού κόσμου, απέτυχε. Ο ισλαμιστής Πρόεδρος Μοχάμεντ Μόρσι ανατράπηκε στην Αίγυπτο και ο στρατός κυνηγά ανηλεώς την Μουσουλμανική Αδελφότητα, το Ιράν με πρόεδρο τον Ροχανί κρυφοκοιτάζει προς τη Δύση, ενώ και ο Άσαντ αποδείχτηκε πολύ σκληρός για να πεθάνει.
Παρά τις κατραπακιές, όμως, για την Άγκυρα δεν έχουν τελειώσει οι μεγάλες βλέψεις. Ο ίδιος ο Ερντογάν είναι ο πρώτος εκλεγμένος Πρόεδρος στην ιστορία της Τουρκίας. Στον πρωθυπουργικό θώκο έχει τοποθετήσει τον Νταβούτογλου, γνωστό για το δόγμα του στρατηγικού βάθους. Η Τουρκία ασκεί τη δική της εξωτερική πολιτική και δεν είναι διατεθειμένη να δώσει τίποτε στον Μπάρακ Ομπάμα χωρίς ανταλλάγματα. Ούτε καν την αμερικανική βάση στην τουρκική Ιντσιρλίκ δεν έχει παραχωρήσει.
Τα ζητούμενα για τον Ερντογάν είναι πολλά: 1) αναχαίτιση των κουρδικών φιλοδοξιών για ανεξάρτητο κράτος από το Ιράκ μέχρι τη Συρία, δίπλα στα τουρκικά σύνορα, 2) να παίξει η Τουρκία κομβικό ρόλο στη «μοιρασιά» της Συρίας και του Ιράκ, εξασφαλίζοντας ένα σουνιτικό κομμάτι κάτω από την απόλυτη επιρροή της Άγκυρας και 3) φυσικά τα πετρέλαια που έχει η περιοχή.
