Του ΤΑΣΟΥ ΘΩΜΑ
Μέρκελ, Ολάντ, Πούτιν και Ποροσένκο βρέθηκαν ξανά στο Μινσκ για να καθίσουν στο τραπέζι των ειρηνευτικών συζητήσεων. Μετά από 16 ώρες, οι τέσσερις πλευρές ανακοίνωσαν μία ακόμη εκεχειρία γεμάτη καχυποψία, δυσπιστία και αβεβαιότητα.
Μέρκελ και Ολάντ ανέλαβαν προσωπικά τη μεσολάβηση για την επίτευξη μίας νέας εκεχειρίας, μόλις έξι μήνες μετά την παταγώδη αποτυχία της πρώτης συμφωνίας του Μινσκ. Μετά τις αρχικές συναντήσεις με Πούτιν και Ποροσένκο, η Άνγκελα Μέρκελ επιδίωξε να συναντηθεί προσωπικά με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπάρακ Ομπάμα, αναγνωρίζοντας πως όποια συμφωνία κι αν επιτευχθεί θα είναι κενή περιεχομένου, αν δεν έχει έστω την ανοχή του Λευκού Οίκου. Έτσι, μετά από μαραθώνιες συνομιλίες, επετεύχθη η δεύτερη εκεχειρία του Μινσκ ανάμεσα σε Μόσχα και Κίεβο.
Το τελικό κείμενο της συμφωνίας δεν διαφέρει ιδιαίτερα από αυτό που είχε συμφωνηθεί στις 5 Σεπτεμβρίου του 2014. Τα βασικότερά του σημεία είναι:
1. Διμερής κατάπαυση του πυρός από τις 16 Φεβρουαρίου.
2. Απόσυρση του βαρέως οπλισμού και από τις δύο πλευρές.
3. Χορήγηση αμνηστίας σε όσους συμμετείχαν στη σύγκρουση στο Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ.
4. Συνταγματική αναθεώρηση μέχρι το τέλος του 2015, ώστε να γίνει εφικτή η αποκέντρωση στις περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας.
Το γεγονός πως οι στόχοι είναι παραπλήσιοι με αυτούς τους 2014, είναι εξαιρετικά σημαντικό. Αποτελεί απόδειξη πως καμία από τις τέσσερις πλευρές αυτής της συμφωνίας δεν μπορεί να εγγυηθεί (ή να επιβάλει) μία συνολικότερη λύση του ουκρανικού ζητήματος. Πούτιν, Ποροσένκο, Μέρκελ και Ολάντ επιχειρούν να πετύχουν αυτό που προ 6 μηνών αποδείχθηκε αδύνατο, εντός λίγων ημερών: Παραδέχονται ουσιαστικά πως μέχρι εκεί μπορούν να φτάσουν οι δικές τους συνομιλίες. Ο λόγος είναι ξεκάθαρος. Όσο λείπει η Αμερική από τη συμφωνία, στο μόνο που μπορούμε να ελπίζουμε είναι να τηρηθεί μία εύθραυστη εκεχειρία. Η Ουάσιγκτον όμως δεν δείχνει διατεθειμένη να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Τι έχει πετύχει η Αμερική
Προ ενός έτους το ουκρανικό ζήτημα φάνταζε ως μία κόντρα ανάμεσα σε Βερολίνο και Μόσχα για αύξηση της δεδομένης επιρροής τους. Πλέον, η Ουάσιγκτον έχει το πάνω χέρι και κάθε λύση θα πρέπει να προέλθει με τη δική της συγκατάθεση. Ο Ομπάμα αρνείται να προχωρήσει ακόμη και σε συνομιλίες με τον Πούτιν για το ουκρανικό ζήτημα, καθώς η συγκεκριμένη κρίση έχει αναδειχθεί σε στρατηγικό «όπλο» για τον Λευκό Οίκο. Ας δούμε τι έχει πετύχει ήδη η Αμερική.
1. Έχει αναχαιτίσει τα σχέδια του Βλαντιμίρ Πούτιν για τη δημιουργία μίας ευρασιατικής ένωσης. Δίχως την Ουκρανία, τη μεγαλύτερη χώρα της περιοχής, η ένωση στερείται του κύρους και της οικονομικής εμβέλειας που στόχευε ο Πούτιν.
2. Έχει πετύχει καίρια πλήγματα στη ρωσική οικονομία. Αυτό το πέτυχε όχι τόσο με τις κυρώσεις, αλλά με την τεχνητή πτώση της τιμής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Η τεχνητή πτώση ήταν αποτέλεσμα της απόφασης της Σαουδικής Αραβίας (μέσω του ΟΠΕΚ) να μην ρίξει την παραγωγή. Η Σαουδική Αραβία είναι χρόνιος σύμμαχος των ΗΠΑ.
3. Η ανάφλεξη στην Ουκρανία έχει λειτουργήσει ως δούρειος ίππος για την προώθηση νατοϊκών δυνάμεων στην ανατολική Ευρώπη, όπου το ΝΑΤΟ ήταν σχεδόν ανύπαρκτο.
4. Έχει δημιουργήσει δυσπιστία ανάμεσα στη Γερμανία και τη Ρωσία, καθιστώντας αδύνατη την στενότερη σχέση των δύο κρατών, την ώρα μάλιστα που το Βερολίνο έχει αναδειχθεί – μέσω της ευρωζωνικής κρίσης – σε αυταρχικό ηγεμόνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
5. Ο Λευκός Οίκος έχοντας υπό τον έλεγχό του την κυβέρνηση του Κιέβου μπορεί ανά πάσα στιγμή να πυροδοτήσει ανάφλεξη στην Ουκρανία, αξιοποιώντας την ένταση τόσο κατά της Ρωσίας (νέα οικονομικά πλήγματα), όσο και του Βερολίνου: Η επιβολή νέων κυρώσεων θα αποτελέσει μία βραδυφλεγή βόμβα στα θεμέλια της ευρωπαϊκής οικονομίας.
6. Ο Ομπάμα έχει κερδίσει στρατηγικό ατού: Η αναχαίτιση στενότερης σχέσης Ρωσίας-Ευρώπης καθιστά τη Γηραιά Ήπειρο έναν λιγότερο διεκδικητικό διαπραγματευτή, την ώρα που σμιλεύεται η ευρωατλαντική οικονομική ένωση.
Ματιά στο μέλλον
Το Κογκρέσο αποφασίζει για το αίτημα του Μπάρακ Ομπάμα να χρησιμοποιήσει στρατιωτικά μέσα εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Ένας νέος πόλεμος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή είναι πλέον πολύ κοντά. Υπό αυτές τις συνθήκες, μας φαίνεται εξαιρετικά δύσκολη η οποιαδήποτε δραματική αλλαγή στην Ουκρανία - υπό την μορφή μίας οριστικής λύσης. Η Αμερική θα θελήσει να εξαντλήσει οικονομικά τη Ρωσία, κρατώντας υπό πίεση και την Ευρώπη και έχοντας πάντα την επιλογή να κλιμακώσει την κατάσταση. Με μία κουβέντα: Η εκεχειρία και τίποτε παραπάνω ήταν το περισσότερο που έδωσε ο Ομπάμα στους υπόλοιπους.
