Το σενάριο προβλέπει εκδρομή στο βουνό και λίγες προμήθειες, καθώς δεν είναι εύκολη η ανάβαση και το περπάτημα με μεγάλο βάρος στην πλάτη. Ο καθένας έχει μόνο ένα δοχείο με νερό που είναι πολύτιμο και δεν επαρκεί και για να πιει και για να πλύνει τα χέρια του. Στο πικ νικ θα πρέπει όλοι να αγγίξουν το φαγητό με καθαρά χέρια και στο ερώτημα τι λύση θα βρουν, οι μαθητές της πρώτης και της δευτέρας τάξης δημοτικού σχολείου προτείνουν υγρά μαντηλάκια, αντισηπτικό χεριών ή χρήση χαρτοπετσέτας για το φαγητό. Από την πλευρά τους, οι γιατροί δημόσιας υγείας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας που υλοποιούν το πρόγραμμα αγωγής υγείας για την υγιεινή των χεριών σε νηπιαγωγεία και δημοτικά, δεν παραλείπουν να επισημάνουν ότι το αντισηπτικό περιέχει χημικές ουσίες, που είναι καλό να μην έρχονται σε επαφή με τρόφιμα. Για τον λόγο αυτό συνιστούν και πάλι τη χρήση της χαρτοπετσέτας.
Σε ένα διαφορετικό υποθετικό σενάριο, μια οικογένεια πηγαίνει σε ένα εστιατόριο και τα παιδιά πλένουν τα χέρια τους πριν από το φαγητό. Ωστόσο, το χαρτί έχει τελειώσει και το μηχάνημα με τον ζεστό αέρα δεν λειτουργεί. Στο ερώτημα πώς θα σκουπίσουν τα χέρια τους, κάποια απ' αυτά απαντούν ότι θα τα κουνήσουν γρήγορα στον αέρα και κάποια άλλα ότι θα τα σκουπίσουν στα ρούχα τους. Η τελευταία λανθασμένη απάντηση προκαλεί κουβέντα με τους γιατρούς, που δεν παραλείπουν να επισημάνουν ότι ύστερα από μια τέτοια κίνηση είναι και πάλι απαραίτητο το πλύσιμο των χεριών.
«Τα παιδιά της πρώτης και της δευτέρας δημοτικού είναι οι καλύτεροι μαθητές και οι καλύτερες μαθήτριες στην υγιεινή των χεριών. Ο ρυθμός πρόσληψης πληροφοριών είναι πολύ μεγάλος ενώ παρακολουθούν το βιωματικό αυτό πρόγραμμα, διάρκειας μιας διδακτικής ώρας, με προσοχή και ενδιαφέρον. Καλούνται μάλιστα να δείξουν ζωντανά πώς πλένουν τα χέρια τους και να διδαχτούν από τους επαγγελματίες υγείας τον σωστό τρόπο», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η γιατρός δημόσιας υγείας ΕΣΥ, προϊσταμένη στο Τμήμα Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας Υγείας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και συντονίστρια του Δικτύου Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας, Μαρία Σιδηροπούλου.
Η ίδια αναφέρει ότι η σχετική πρωτοβουλία ξεκίνησε το 2011 από το τότε τμήμα Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας και εφαρμόζεται από το 2015 από το Δίκτυο Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας. Από το 2011, μάλιστα, μέχρι σήμερα, έχουν παρακολουθήσει το πρόγραμμα «υγιεινής των χεριών» πάνω από τριάντα χιλιάδες μαθητές και μαθήτριες νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων από όλη την Κεντρική Μακεδονία.
«Ξεκινήσαμε το πρόγραμμα με μια συνάδελφό μου καθώς και οι δύο αποφοιτήσαμε από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας και η ειδίκευσή μας ήταν ακριβώς αυτή. Ξέραμε από την αρχή ότι η υγιεινή των χεριών είναι η αλφαβήτα της πρόληψης και της προστασίας της δημόσιας υγείας, αυτό όμως αποδείχθηκε περίτρανα και κατά την κρίση που προκάλεσε η πανδημία του κορωνοϊού. Αν υπολογίσουμε τον αριθμό των παιδιών και τα χρόνια που "τρέχει" αυτό το πρόγραμμα, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό αυτών των παιδιών έχει περάσει από τα χέρια μας στο θέμα της υγιεινής των χεριών. Αυτό σημαίνει ότι το μεγαλύτερο μέρος των μαθητών ήταν ήδη ενημερωμένο για τις σωστές πρακτικές. Έγινε τελικά πολλή δουλειά», σχολιάζει.
Στο παρελθόν, όπως σημειώνει, οι ειδικοί συνιστούσαν πάντα το πλύσιμο των χεριών σε περίπτωση επιδημίας γρίπης, γαστρεντερίτιδας ή ιώσεων και σήμερα είναι περισσότερο από ποτέ επιτακτικό το πλύσιμο των χεριών για την πρόληψη της μετάδοσης του κορωνοϊού και την προστασία του εαυτού μας.
Σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μεταδίδεται η σχετική γνώση στα παιδιά, διευκρινίζει ότι η εμπειρία είναι απόλυτα συμμετοχική, τα παιδιά πλένουν τα χέρια τους μπροστά στους γιατρούς δημόσιας υγείας, ενώ περιγράφουν με γλαφυρό τρόπο και τις πρακτικές που εφαρμόζουν στο σπίτι του. «Η γιαγιά μου έχει πει ότι φτάνει να ξεπλένω τα χέρια με νερό. Η μαμά μου χρησιμοποιεί ξύδι. Στο σχολείο δεν έχουμε πάντα σαπούνι. Ο πατέρας μου είναι μικροβιολόγος και γι αυτό τα ξέρω τα μικρόβια, αν σε βρούνε σε τρώνε. Για να μην μας τρώνε πρέπει να κάνουμε μπάνιο και να πλένουμε τα χέρια» ήταν μερικά από τα σχόλια των μαθητών.
Από την άλλη πλευρά, ενώ οι μικρότερες ηλικίες μαθαίνουν πιο εύκολα μέσα από αυτόν τον βιωματικό τρόπο, οι μαθητές και οι μαθήτριες της τρίτης και της τετάρτης Δημοτικού τις περισσότερες φορές είναι περισσότερο θορυβώδεις και οι μεγαλύτερες τάξεις του δημοτικού διατυπώνουν άλλου είδους ερωτήματα, πιο στοχευμένα, που αφορούν τον πολλαπλασιασμό των μικροβίων και τον τρόπο που μεταδίδονται.
«Τώρα πια, οι μαθητές και οι μαθήτριες γνωρίζουν καλά ότι πρέπει οπωσδήποτε να πλένουν τα χέρια τους όταν είναι βρώμικα, όταν πρόκειται να φάνε, όταν έρχονται στο σπίτι από το σχολείο, όταν έχουν αγγίξει ένα ζωάκι, ενώ αναλαμβάνουν ακόμη και το ρόλο του εκπαιδευτή για τα μέλη των δικών τους οικογενειών, ως προς τον σωστό τρόπο πλυσίματος των χεριών», προσθέτει η κ. Σιδηροπούλου.