Σχεδόν σε κάθε νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης υπάρχει μία γυναίκα -διευθύντρια στη ΜΕΘ, εκεί όπου δίνεται η μάχη για τη ζωή. Είναι οι γυναίκες- στρατηγοί σε αυτή τη μάχη, που εν καιρώ Covid έχει γίνει ακόμη πιο δύσκολη. Τις μέρες της πανδημίας βρίσκονται συνέχεια εκεί έχοντας «ξεχάσει» το σπίτι και την οικογένειά τους. Σκύβουν με ενσυναίσθηση πάνω στους ασθενείς τους, ενώ, παράλληλα έχουν να συντονίσουν το προσωπικό, που υπερβαίνει τις δυνάμεις του, αλλά και να ενημερώσουν τους συγγενείς των ασθενών. Οι συνθήκες είναι πρωτόγνωρες, όπως και τα συναισθήματα για τις ίδιες αλλά και για όλους τους εργαζόμενους στις ΜΕΘ. Η χαρά και η λύπη εναλλάσσονται αλλά λόγω της επαγγελματικής εξουθένωσης δεν προλαβαίνουν να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, το ΑΠΕ-ΜΠΕ φιλοξενεί οκτώ διευθύντριες ΜΕΘ νοσοκομείων της Θεσσαλονίκης, οι οποίες καταθέτουν την προσωπική τους εμπειρία από την περίοδο της πανδημίας. Τρεις απ' αυτές, η Ελένη Γκέκα (ΑΧΕΠΑ), η Μηλίτσα Μπιτζάνη (Παπανικολάου) και η Ελένη Μουλούδη (Ιπποκράτειο), βραβεύονται στη διοργάνωση «Greek Top Women Awards 2021», που είναι αφιερωμένη στην προσφορά 20 γυναικών ιατρών και νοσηλευτριών στην ελληνική κοινωνία και τη μάχη τους για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Ελένη Γκέκα: Μας παίρνει από κάτω η αποτυχία και όχι η κούραση
«Να είσαι διευθύντρια ΜΕΘ εν καιρώ πανδημίας σημαίνει να βάζεις στην άκρη την οικογένεια και όλη την προσωπική ζωή και να προετοιμάζεσαι γι' αυτό που θα αντιμετωπίσεις και το οποίο δεν ξέρεις τι είναι», λέει η αναισθησιολόγος- εντατικολόγος Ελένη Γκέκα, διευθύντρια της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας Αναισθησιολογίας του ΑΧΕΠΑ, που ήταν το πρώτο το οποίο ορίστηκε ως νοσοκομείο αναφοράς για την Covid στη Θεσσαλονίκη.
«Έπρεπε να ανοίξουμε καινούργιους χώρους, να προετοιμάσουμε το προσωπικό για τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσουμε. Από τότε που οι ΜΕΘ μετατράπηκαν σε ΜΕΘ Covid, οι οικογένειές μας, μας έχασαν. Οι ασθενείς που νοσηλεύονται στις ΜΕΘ θα μπορούσαν να είναι συγγενείς σου, να είναι οι γονείς σου και θα δεν θα ήθελες να είναι μόνοι τους, θα ήθελες να τους χαϊδέψεις, να τους μιλήσεις. Δεν υπήρχε όμως η δυνατότητα επικοινωνίας με τους συγγενείς. Και μετά είναι ο πόνος, η λύπη, η απαισιοδοξία για όποια αποτυχία είχαμε. Δεν είναι μόνο η σωματική κούραση που μας παίρνει από κάτω, γιατί σε αυτήν ήμασταν λίγο- πολύ εξοικειωμένοι έχοντας δουλέψει πολλές ώρες στη ΜΕΘ. Τώρα, η κατάσταση ήταν πολύ διαφορετική γιατί χάναμε ανθρώπους, μικρούς και μεγάλους, οι οποίοι δεν θα έπρεπε να χαθούν με τα προβλήματα που είχαν», σημειώνει η κ. Γκέκα.
Μηλίτσα Μπιτζάνη: Η ικανοποίηση είναι απίστευτη, όταν βγαίνει ο ασθενής από τη ΜΕΘ
«Ήταν, πραγματικά, μία κατάσταση την οποία κανένας μας δεν είχε ξαναζήσει. Είχε πάρα πολύ ένταση γιατί έπρεπε να οργανώσουμε τα πάντα, να εξασφαλίσουμε, όταν χρειαζόταν, ένα κρεβάτι στη ΜΕΘ και παράλληλα να εξασφαλίσουμε κάποιες συνθήκες υποφερτές για τους γιατρούς γιατί είχαν εξαντληθεί», λέει η πνευμονολόγος- εντατικολόγος, συντονίστρια διευθύντρια της Α’ ΜΕΘ του Παπανικολάου, Μηλίτσα Μπιτζάνη.
«Με συγκίνησε πάρα πολύ το ότι οι συνεργάτες μου, με ενθουσιασμό, χωρίς δεύτερες σκέψεις και γκρίνια, χωρίς να τους το ζητήσω, ξεπέρασαν τους εαυτούς τους έτσι ώστε η δουλειά τους να είναι ποιοτική και να μπορούν να προχωράνε γρήγορα τους ασθενείς. Βέβαια, μετά είδα ότι αυτό είχε ως συνέπεια φοβερή κόπωση και burn-out, τα είχαν δώσει όλα και τώρα είναι εξουθενωμένοι. Εγώ πραγματικά δεν είχα ωράριο, η οικογένειά μου με έχασε και ακόμη δεν έχω επανέλθει στη φυσιολογική προσωπική μου ζωή. Όμως, όταν ένας ασθενής βγαίνει από τη Μονάδα, αισθάνεσαι μια προσωπική νίκη και αυτό σου δίνει κουράγιο να προσπαθήσεις για το καλύτερο, η ικανοποίηση είναι απίστευτη. Οι ασθενείς δεν βλέπανε τους συγγενείς τους, επικοινωνούσαν μόνο τηλεφωνικά. Εμείς τηλεφωνούσαμε στους συγγενείς το μεσημέρι, όταν τελειώναμε και είχαμε πλήρη εικόνα για τους ασθενείς, και τους ενημερώναμε για τον άρρωστό τους. Ήταν ο μόνος τρόπος επικοινωνίας, αλλά το εκτιμούσαν. Ακούσαμε τόσα καλά λόγια, τόσα ευχαριστήρια ακόμη και για ασθενείς που δεν πήγαιναν καλά. Λέγανε “ δεν πειράζει, ξέρουμε ότι κάνετε τα πάντα, σας ευχαριστούμε πολύ που προσπαθείτε”. Και αυτά ήταν πολύ συγκινητικά», προθέτει η κ. Μπιτζάνη.
Ελένη Μουλούδη: Δώσαμε την ψυχή μας για να βοηθήσουμε τους συνανθρώπους μας
«Ήταν η δυσκολότερη περίοδος της επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας γιατί ήταν η πρώτη φορά που κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε μία νόσο, η οποία απειλεί και τη δική μας ζωή και μάλιστα σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης που βρέθηκε η πόλη μας, κυρίως τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2020», σημειώνει η αναισθησιολόγος- εντατικολόγος, συντονίστρια διευθύντρια της ΜΕΘ ενηλίκων του Ιπποκρατείου, Ελένη Μουλούδη.
«Έπρεπε μέσα σε μια εβδομάδα να μετατραπούμε από ΜΕΘ non Covid σε ΜΕΘ Covid και να επεκταθούμε με τις καλύτερες δυνατές ελάχιστες προϋποθέσεις ασφαλούς λειτουργίας. Η δυσκολία ήταν τεράστια γιατί προσπαθήσαμε, εκ των ενόντων επιμελητών και κάποιων που είχαν εμπειρία από Μονάδα καθώς και με το νοσηλευτικό προσωπικό που ήρθε για να μας ενισχύσει και από άλλα μέρη της Ελλάδας, να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες. Ήταν τεράστια εμπειρία. Ήταν πάρα πολύ συγκινητικό γιατί και οι γιατροί και οι νοσηλευτές υπερβήκαμε εαυτόν, γιατί ήμασταν άπειρες ώρες στον χώρο εργασίας μας. Δώσαμε την ψυχή μας για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε τους συνανθρώπους μας γιατί οι καταστάσεις, δυστυχώς, είχαν ξεφύγει, με την έννοια ότι σε περίπτωση ανάγκης όσο κι αν είσαι προετοιμασμένος, εφόσον συνεχώς αυξάνονται τα κρούσματα που χρειάζονται ΜΕΘ, δεν θα μπορέσεις να καλύψεις 100% αυτό που θα θέλεις. Αλλά το καλύψαμε σε πολύ μεγάλο ποσοστό».
Σουζάνα Ανίσογλου: Αν δεν συμπάσχεις, δεν δίνεις το επιθυμητό αποτέλεσμα
«Στη Θεσσαλονίκη, οι γυναίκες είναι στρατηγοί στις ΜΕΘ», λέει, από την πλευρά της, η αναισθησιολόγος- εντατικολόγος, διευθύντρια της ΜΕΘ και του Ιατρείου Πόνου του Θεαγενείου, Σουζάνα Ανίσογλου, σημειώνοντας ότι στη ΜΕΘ που διευθύνει δεν νοσηλεύτηκαν περιστατικά Covid, λόγω του ότι το νοσοκομείο είναι Αντικαρκινικό.
«Να είσαι διευθύντρια σε ΜΕΘ σημαίνει αφοσίωση και πολλές θυσίες για να πετύχεις. Πρέπει να είσαι ενωτικός, να είσαι “ η μάνα του λόχου” γιατί βλέπεις πολλά, έχεις να κάνεις με πολλούς ανθρώπους και πρέπει για όλα αυτά να είσαι εκεί και να τους αγκαλιάζεις σαν μάνα. Είναι μια ψυχοφθόρα δουλειά γιατί έχεις στα χέρια σου όλες αυτές τις ζωές των ανθρώπων. Αν δεν συμπάσχεις με τους ασθενείς, δεν μπορείς να δώσεις το επιθυμητό αποτέλεσμα. Και αυτό το καταλαβαίνει ο ασθενής και βιώνει την αγάπη και τη φροντίδα», προσθέτει η κ. Ανίσογλου.
Γλυκερία Βλαχογιάννη: Η Covid δυσχεραίνει την επικοινωνία με τον ασθενή
«Η διαχείριση των ασθενών με Covid είναι κάτι πολύ διαφορετικό και δύσκολο για πρακτικούς λόγους. Εκτός από το ότι είσαι παροπλισμένος με μια στολή που σε κάνει δυσκίνητο, δεν μπορείς εύκολα να είσαι στην ετοιμότητα να μπορείς να βγεις οποιαδήποτε στιγμή σε ένα non Covid περιστατικό. Επίσης δεν υπάρχει η αμεσότητα και η επικοινωνία που έχουμε με τους ασθενείς μας, όταν βλέπουν το πρόσωπό μας, όταν καταλαβαίνουν αυτά που θέλουμε να τους πούμε. Λόγω απαγόρευσης του επισκεπτηρίου,υπάρχει η μοναξιά. Άρα και η ψυχική φόρτιση όλων μας είναι ακόμη πιο μεγάλη γιατί πρέπει να παίξουμε εμείς τον ρόλο του οικείου, του ανθρώπου που είναι δίπλα στον ασθενή και τον συμπονά. Όλα αυτά κάνουν την αντιμετώπιση των περιστατικών αυτών πάρα πολύ ψυχοφθόρα για μας τους γιατρούς γενικά», σημειώνει η αναισθησιολόγος-εντατικολόγος, συντονίστρια διευθύντρια της ΜΕΘ του νοσοκομείου «Άγιος Δημήτριος», Γλυκερία Βλαχογιάννη.
Ελένη Αντωνιάδου: Ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που δεχτήκαμε
«Αυτή η νόσος, η οποία είναι καταστροφική για τους πνεύμονες, ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που δεχτήκαμε ως γιατροί. Τα συναισθήματα ήταν επίσης έντονα. Και εκείνο που βγήκε, τώρα που είμαστε λίγο καλύτερα, είναι ότι όσο πιο δεμένος, πιο οργανωμένος είσαι επιστημονικά και διοικητικά τόσο καλύτερα μπορείς να δουλέψεις. Το Τμήμα ήταν πάρα πολύ δεμένο, αυτό μού έκανε πάρα πολύ μεγάλη εντύπωση. Νοσηλευτές, παραϊατρικό προσωπικό, γιατροί, όλοι μία μεγάλη ομάδα που δούλευε αμέτρητες ώρες. Τα συναισθήματα ήταν ανάμεικτα. Αρχικά ήταν η μεγάλη χαρά, όταν έβγαιναν οι ασθενείς μας από τη Μονάδα διότι δενόμασταν με αυτούς τους ασθενείς, οι οποίοι αφυπνίζονταν. Μετά ήταν τα συναισθήματα της θλίψης, όταν χάναμε ασθενείς, ιδιαίτερα όταν χάνονταν νέοι. Η διαχείριση του συναισθήματος της μεγάλης λύπης για την απώλεια και της πραγματικά μεγάλης χαράς όταν έβγαιναν από τη ΜΕΘ ήταν πρωτόγνωρη», αναφέρει η πνευμονολόγος- εντατικολόγος, συντονίστρια- διευθύντρια της ΜΕΘ του νοσοκομείου Γ. Γεννηματάς, Ελένη Αντωνιάδου.
Ουρανία Διορίτου: Είχαμε αγωνία μήπως δεν βρούμε κρεβάτι στη ΜΕΘ
«Ήταν και είναι τραγικό αυτό που συμβαίνει με την πανδημία. Γίναμε ΜΕΘ Covid από τον Νοέμβριο του 2020 και το νοσοκομείο ήταν εξ ολοκλήρου Covid. Έχουμε δώσει, όμως, τον καλύτερό μας εαυτό στη φροντίδα αυτών των αρρώστων και αγωνιούμε μαζί με αυτούς και τους συγγενείς τους. Είναι πρωτόγνωρες οι καταστάσεις που έχουν σχέση με την ασθένεια αυτή που αντιμετωπίζουμε με όλη την προσοχή. Είχαμε πάρα πολλή πίεση και όντως υπερβήκαμε εαυτούς. Είχαμε πάρα πολύ έντονο πρόβλημα, ιδίως την ώρα που είχαν γεμίσει τα κρεβάτια της Εντατικής και είχαμε διασωληνωμένους και αναζητούσαμε κρεβάτι σε άλλη ΜΕΘ, εντός ή ακόμη και εκτός της πόλης. Δώσαμε μάχη με πρωτόγνωρες καταστάσεις και ενημερωνόμασταν και από τη διεθνή βιβλιογραφία γιατί είναι καινούργιες οι καταστάσεις που συνοδεύουν αυτή την ασθένεια»,σημειώνει η αναισθησιολόγος- εντατικολόγος, διευθύντρια της ΜΕΘ του νοσοκομείου Άγιος Παύλος, Ουρανία Διορίτου Αγαλλιάδου.
Μαρία Σδούγκα: Είμαστε αθεράπευτα θεραπευτές
«Από δεκαετίας κατέχω τη θέση Συντονιστή Διευθυντή στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Παίδων στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης και δεν μετανιώνω για την επιλογή μου. Όταν η πολιτεία παρέδωσε τα κλειδιά της Μονάδας στους μικρούς ασθενείς, η προσμονή και οι ελπίδες τους γέμισαν την ψυχή μου και τίναξαν ψηλά την ευθύνη μου, την ευθύνη όλων μας. Οι δυσκολίες πολλές, τα συναισθήματα αμέτρητα και ποικίλα, μα η προσμονή της επιβίωσης ενός παιδιού και η ευθύνη πάντα ίδιες.
Η μοναδική Μονάδα Εντατικής Θεραπείας για παιδιά στον βορειοελλαδικό χώρο λειτουργεί με τη συναίσθηση ότι η ανηφοριά συνεχίζεται και οι ειδικές αποστολές απαιτούν και κόπο και γνώση που εκφράζεται με το αυτονόητο καθήκον όλων μας σε μια μόνιμη ανακωχή από επιλογή. Οι στιγμές που βιώνουμε σε καιρό πανδημίας είναι πρωτόγνωρες για όλους μας. Ευχόμαστε, οι επιπλέον κλίνες που αναπτύξαμε για τα θετικά παιδιατρικά περιστατικά με Covid-19 να μην γεμίζουν ποτέ και ευελπιστούμε στην καλή έκβαση αυτών που καλούμαστε ως εντατικολόγοι να αντιμετωπίσουμε στις Παιδιατρικές Κλινικές εντός και εκτός Νοσοκομείου», αναφέρει η συντονίστρια διευθύντρια της ΜΕΘ Παίδων του Ιπποκρατείου, Μαρία Σδούγκα.
Απόψεις γυναικών γιατρών οι οποίες εργάζονται σε δομές υγείας
Η 8η Μαρτίου, καθιερωμένη ως παγκόσμια ημέρα της γυναίκας, είναι εφέτος ημέρα πολέμου με τον αόρατο και πολύ επικίνδυνο εχθρό, τον SARS-CoV2 . Σε αυτό τον πόλεμο οι εορτάζουσες είναι στην πρώτη γραμμή, ως νοικοκυρές, σύζυγοι, μητέρες, εργαζόμενες. Το ΑΠΕ-ΜΠΕ φιλοξενεί απόψεις γυναικών γιατρών οι οποίες εργάζονται σε δομές υγείας και καθόλη τη διάρκεια της πανδημίας κάτω από πολύ ιδιαίτερες και δύσκολες συνθήκες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μάχης. Μάλιστα σύμφωνα με έκθεση της ΕΕ οι γυναίκες αποτελούν τη μεγάλη πλειονότητα των εργαζομένων στην υγεία. Τις βλέπουμε να πρωταγωνιστούν στις δομές υγείας επιδεικνύοντας την αυταπάρνηση και το αίσθημα ευθύνης που τις διακρίνει και μας δίνουν σιγουριά ότι ο πόλεμος αυτός θα κερδηθεί. Η ζωή, που αυτές από τη φύση τους δημιουργούν, θα νικήσει για μια ακόμη φορά.
Οκτώ γυναίκες εξιστορούν την εμπειρία τους, μοιράζονται την σκέψη τους και εξηγούν τι κράτησαν στο μυαλό, στην καρδιά και την ψυχή τους από τον πόλεμο αυτόν, που πέρασε τον ένα χρόνο Ένας απολογισμός του αγώνα κατά του κορονοϊού από θηλυκό μυαλό και γυναικεία ματιά, κατάθεση σοφίας και ελπίδας για τη ζωή που έχουμε μπροστά μας.
«Δεν θα σταθώ σ' αυτά που μας πήρε η πανδημία. Θα σταθώ σε αυτά που μας έδωσε. Μαζί με τα σπίτια μας νοικοκυρέψαμε και τις προτεραιότητες μας και αυτό το κλισέ ετών "η υγεία πάνω από όλα", ξαφνικά απέκτησε νόημα. Ήταν σαν κάποιος να μας έλεγε σταμάτα και δες!», δηλώνει από την Ρόδο η γιατρός πνευμονολόγος Σοφία Αναστασίου.
Αισιόδοξο είναι το μήνυμα της Μαρίας Παλαύρα, η οποία είναι πνευμονολόγος στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του "Σωτηρία". «Ένας χρόνος πανδημίας από τον ιό SARS-CoV2 και οι γυναίκες γιατροί με συναίσθηση ευθύνης και καθήκοντος στην πρώτη γραμμή της μάχης, ατενίζουμε με αισιοδοξία το μέλλον, με εφόδια την επιστημονική γνώση και τον εμβολιασμό».
Την δική της εμπειρία περιγράφει συνοπτικά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η πνευμονολόγος, Γιούλα Δαμιανού, από την Αρκαδία. «Μέσα στην πανδημία ως γιατρός ωρίμασα, ως πολίτης θύμωσα με τους επιπόλαιους, ανεύθυνους "παντογνώστες", ως μητέρα τσακώθηκα πολύ προστατεύοντας τα "μικρά" μου, ως σύντροφος απόλαυσα όσα δεν προλάβαινα, ως γυναίκα με ομόρφυνε μια ακόμα ρυτίδα που....κέρδισα».
Στις εναλλαγές των συναισθημάτων της σε συνδυασμό με την επιστημονική πρόκληση στέκεται η γιατρός πνευμονολόγος, Ιωάννα Σιγάλα, επιμελήτρια στην Κλινική Εντατικής Θεραπείας του Νοσοκομείου "Ευαγγελισμός": «Η πανδημία για εμένα είναι οι εναλλαγές έντονων συναισθημάτων, η επιστημονική πρόκληση, οι άνθρωποι που παλεύουν ή πεθαίνουν μόνοι, o αναγκαίος περιορισμός των ατομικών δικαιωμάτων αλλά και η ευκαιρία για ενδοσκόπηση, η ελπίδα του εμβολίου.», αναφέρει.
Από τη Θεσσαλονίκη, που βίωσε πολύ βαριά την πανδημία, η πνευμονολόγος Πασχαλίνα Γκιουλέκα στέλνει το δικό της μήνυμα, συνιστώντας λίγο ακόμη υπομονή καθώς η αρχή του τέλους έχει γίνει. «Η ανάγκη για τη διατήρηση της ζωής μας ένωσε και πάλι σαν Έθνος. Η συνεργασία όλων των φορέων και ειδικοτήτων έφερε ένα καλό αποτέλεσμα συνολικά. Όλοι έχουμε κουραστεί αλλά τώρα πρέπει να δώσουμε τον καλύτερο μας εαυτό, η αρχή του τέλους έχει γίνει.»
Βαρύ φορτίο SARS-CoV-2 «σηκώνει» ο νομός Αχαΐας και η Πάτρα από την αρχή της πανδημίας. «Ένας χρόνος αβεβαιότητας, απόγνωσης, κούρασης αλλά και ικανοποίησης για τους ασθενείς που βγήκαν νικητές από την μάχη με τον κορονοϊό. Αυτό το χρόνο οι γυναίκες υγειονομικοί εργάστηκαν στην πρώτη γραμμή με αυταπάρνηση, έχοντας αισιοδοξία για επιστροφή στην κανονικότητα», αναφέρει η επικουρική Πνευμονολόγος, στο Νοσοκομείο «Αγιος Ανδρέας», Νίκη Τσόλκα.
Η πνευμονολόγος Σωτηρία Δεβενέ από την Λιβαδειά είδε την "οικογένειά της" να...μεγαλώνει: «Τον τελευταίο χρόνο» μας λέει «η οικογένεια μου έχει διευρυνθεί με πολλά μέλη, τους ασθενείς με covid. 'Απειρες ώρες στο τηλέφωνο και ταυτόχρονα να τρέχουν και οι οικογενειακές υποχρεώσεις. Δύσκολος και απαιτητικός ρόλος.»
Στους ρόλους της γυναίκας αναφέρεται η Σύλβια Ραφτοπούλου Πνευμονολόγος ΜΕΘ στο "Σωτηρία". «Γιατρός, σύζυγος, μάνα, γυναίκα. Ώρες ατέλειωτες στο νοσοκομείο και μετά οι δουλειές στο σπίτι όπως όλες οι γυναίκες. Δεν ξέρω αν τα καταφέρνω, αλλά ξέρω ότι η θετική έκβαση του ασθενούς και η αγκαλιά της κόρης μου έχουν γίνει πια όλη μου η ζωή.»
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σωστά έχει αφιερώσει τη φετινή Ημέρα της Γυναίκας στον παγκόσμιο αγώνα των γυναικών κατά της κρίσης του COVID-19, καθώς εν πολλοίς είναι ένας δικός τους αγώνας. Μπορεί οι γυναίκες σε πολλά να αδικούνται, να έχουν δεύτερους ή τρίτους ρόλους και να αγωνίζονται σε πολλά μέτωπα να κερδίσουν αυτά που τους ανήκουν, αλλά σε αυτόν τον αγώνα κυριαρχούν.
