Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Από την έντυπη έκδοση "Τύπος Θεσσαλονίκης"
Ένα στα έξι παιδιά στη χώρα μας έχουν θα δεχθεί κάποια μορφή σεξουαλικής βίας στη ζωή του, ενώ εννιά στις δέκα περιπτώσεις ο θύτης προέρχεται από το στενό φιλικό ή συγγενικό περιβάλλον.
Η ειδησεογραφία των τελευταίων ημερών κάνει το θέμα ακόμη πιο επίκαιρο. Πώς μπορούμε να προστατέψουμε τα παιδιά; «Σύμφωνα με μελέτες, τα κύρια εργαλεία για την προστασία ενός παιδιού από τη Σεξουαλική Παρενόχληση/Κακοποίηση είναι:
-η συναισθηματική σχέση με τον γονέα/τροφό
-η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση
-τα όρια που υιοθετούνται μεταξύ των μελών της οικογένειας.
Στόχος μας λοιπόν είναι η ενημέρωση σχετικά με την αυτονομία που μπορεί και χρειάζεται να έχει ένα παιδί σε σχέση με το σώμα του. Πώς αυτό επιδρά στην αυτοεκτίμηση, τον αυτοσεβασμό αλλά και την αυτοπροστασία του», ανέφερε στο «ΤyposThes» η Λίνα Λυκομήτρου , BA Psychology, MSc School Psychology, Εκπαιδευόμενη στην Τραυματοθεραπεία (EMDR), Υπεύθυνη επικοινωνίας & ιδρυτικό μέλος της δράσης «Άγγιγμα & Όρια» για τη Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση και την Πρόληψη της Παιδικής Σεξουαλικής Κακοποίησης, με κύριο και βασικό της σκοπό την προστασία των παιδιών σε σχέση με το σώμα τους.
Μέλη της ομάδας «Άγγιγμα και Όρια» (Μάγια Μύριαμ Παπαγεωργίου, Φιλίππη Ρούβαλη, Νατάσα Ρουστάνη και Γκλόρια Χόντια) έγραψαν το παιδικό παραμύθι «Κοχυλάκι, εσύ δεν φταις!», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ με στόχο να βοηθήσουν τα παιδιά να αναγνωρίζουν και να διακρίνουν το καλό από το κακό μυστικό, το καλό από το κακό άγγιγμα, να κατανοήσουν πως τα ιδιωτικά σημεία του σώματος είναι όλο τους το σώμα, όπως επίσης να φτιάξουν ένα ασφαλές και υποστηρικτικό πλαίσιο με ανθρώπους που εμπιστεύονται, έτσι ώστε να μπορούν να μοιράζονται όλες τις σκέψεις και τα γεγονότα που τα προβληματίζουν.
Η κυρία Λυκομήτρου απάντησε στις ερωτήσεις μας λίγο πριν το Webinar που θα γίνει (μέσω της πλατφόρμας Zoom των εκδόσεων ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ) την Τετάρτη 19 Οκτωβρίου 2022, στις 7 το βράδυ για γονείς και εκπαιδευτικούς με αφορμή το βιβλίο.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το «Κοχυλάκι, εσύ δε φταις!»;
-Η ιδέα γεννήθηκε από τον ίδιο τον σκοπό μας. Να οχυρώσουμε τα παιδιά όσο περισσότερο μπορούμε με γνώσεις οι οποίες θα το ακολουθούν στο υπόλοιπο της ζωής του. Πέρα από τη φροντίδα και την προστασία που λαμβάνουν τα παιδιά από τους γονείς τους, χρειάζεται και τα ίδια να έχουν προσλαμβάνουσες και να καλλιεργούν τη σκέψη τους από μικρή ηλικία. Αυτόν τον σκοπό έχει και το παραμύθι μας. Όπως μας μετέφερε και μια αναγνώστρια, μεταφέρει το μήνυμα της προστασίας με ένα γλυκό και ήρεμο τρόπο, κατάλληλο για αυτές τις ηλικίες.
-Πώς βοηθάει παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς;
-Όλη η ομάδα φρόντισε αυτό το παραμύθι να έχει τόσες πληροφορίες όσες θα χρειαστεί ένας ενήλικας που έρχεται πρώτη φορά σε επαφή με το συγκεκριμένο θέμα. Ξεκινάμε με ένα μικρό θεωρητικό κομμάτι (που αφορά τους ενήλικες φροντιστές του παιδιού), το οποίο βοηθάει να καταλάβουμε τι πραγματικά σημαίνει να κακοποιείται ή να παρενοχλείται σεξουαλικά ένα παιδί, ποιες είναι οι συνέπειες αυτού και ποια η σημασία της πρόληψης. Στην συνέχεια, και αφού γίνει η ανάγνωση του παραμυθιού μαζί με το παιδί, υπάρχουν προτεινόμενες δραστηριότητες που μπορούν να κάνουν οι φροντιστές μαζί με τα παιδιά, έτσι ώστε να φέρουν τις πληροφορίες που μόλις έλαβαν από το παραμύθι στο εδώ και τώρα. Για παράδειγμα, η άσκηση «Ασπίδα προστασίας». Το κοχυλάκι είχε ως ασπίδα τη μαμά του. Εσύ ποιον/ποιους έχεις; Έλα να φτιάξουμε μαζί μια λίστα από ανθρώπους που μπορείς να μιλήσεις και να εμπιστευτείς.
-Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση και η Πρόληψη της Παιδικής Σεξουαλικής Κακοποίησης στη χώρα μας;
-Στην Ελλάδα βρισκόμαστε σε μια μεταιχμιακή φάση ακόμη σχετικά με τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και την ενημέρωση, πόσο μάλλον σχετικά με την Πρόληψη της Σεξουαλικής Κακοποίησης των Παιδιών. Πολλοί γονείς θέλουν να ενημερωθούν, ενώ άλλοι το θεωρούν ακόμη ταμπού, αν και είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα που αφορά την υγεία του παιδιού.
Ένα σημαντικό ποσοστό όμως, που εμπεριέχει πολλές εθνικότητες και όχι μόνο Έλληνες, ενδιαφέρονται να ενημερωθούν. Οργανώνονται με Συλλόγους Γονέων, Δήμους ή και ανεξάρτητες μικρές ομάδες και παρακολουθούν το πρόγραμμά μας, το οποίο πλαισιώνει το παιδί μέσω της ενημέρωσης των φροντιστών του, αλλά και θωρακίζει το ίδιο μέσω των βιωματικών εργαστηρίων που παρακολουθεί, τα οποία συμβαδίζουν με το αναπτυξιακό του στάδιο.
-Πώς λειτουργεί η ομάδα σας;
-Το «Άγγιγμα και Όρια» είναι μια δράση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σχετικά με τη Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση και την Πρόληψη της Παιδικής Σεξουαλικής Κακοποίησης, με κύριο και βασικό της σκοπό την προστασία των παιδιών σε σχέση με το σώμα τους.
Αποτελείται από μια ομάδα ειδικών (ψυχολόγους, παιδιοψυχίατρο και θεατροπαιδαγωγούς), οι οποίοι πραγματοποιούν επιμορφωτικές συναντήσεις τριών κύκλων (1ος κύκλος: Ομιλία για ενήλικες με θέμα τη Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση / 2ος κύκλος: Ομιλία για ενήλικες με θέμα την Πρόληψη της Παιδικής Σεξουαλικής Κακοποίησης / 3ος κύκλος: Βιωματικά εργαστήρια για παιδιά 4 έως 15 χρόνων με θέμα «Συναισθήματα, Σώμα και Προστασία»).
Σε συνεργασία με Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων, Συλλόγους Διδασκόντων, Δήμους, αλλά και ανεξάρτητες ομάδες οικογενειών που θέλουν να επιμορφωθούν σχετικά με αυτά τα ζητήματα, διοργανώνουμε συναντήσεις στην Αθήνα όπου είναι η κύρια έδρα μας, αλλά και εκτός αυτής.
-Πώς μπορεί να προστατευτεί ένα παιδί από Σεξουαλική Παρενόχληση/Κακοποίηση;
-Το παιδί χρειάζεται να ενημερωθεί από τους φροντιστές του αρχικά. Ένα παιδί μπορεί να οχυρωθεί τόσο ώστε να μην επιλεχθεί ως θύμα. Όταν ο θύτης δει πως το παιδί γνωρίζει πως όλο του το σώμα είναι ιδιωτικό και όχι μόνο η περιοχή των γεννητικών οργάνων, πως απαγορεύεται κάποιος να το αγγίζει αν το ίδιο δεν το θέλει, πως υπάρχουν ιδιωτικοί χώροι όπως η τουαλέτα και το υπνοδωμάτιο στους οποίους ακολουθούμε κανόνες ιδιωτικότητας και φυσικά όταν έχει μια ουσιαστική συναισθηματική σύνδεση με τον γονιό (στην περίπτωση που ο θύτης είναι ο άλλος γονέας) ή με τους γονείς του, τότε αυτό το παιδί έχει αποκλειστεί από τη λίστα των θυμάτων του.
-Ποιος ο ρόλος του σχολείου και ποιος της οικογένειας στο κομμάτι της στήριξης του παιδιού;
-Το σχολείο θα ασχοληθεί και οφείλει να ασχοληθεί με τη Σεξουαλική Αγωγή από τη νηπιακή κιόλας ηλικία. Η Σεξουαλική Αγωγή εκτός από το κομμάτι της αναπαραγωγής, που ούτως ή άλλως τα παιδιά μαθαίνουν με κάποιο τρόπο (σωστό ή λάθος) και αναφέρομαι στην επικινδυνότητα του ίντερνετ, μαθαίνει στα παιδιά για τα ιδιωτικά μέρη του σώματος και τη σημασία τους, για τους ιδιωτικούς χώρους, για τη συναίνεση σε οποιαδήποτε επαφή, για τον σεβασμό στις οποιεσδήποτε σχέσεις και κυρίως μαθαίνει στα παιδιά τα δικαιώματά τους και το δικαίωμα να μπορούν να πουν ΟΧΙ.
Η Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση ξεκινά από τη βρεφική ηλικία και αφορά τους φροντιστές του παιδιού. Δηλαδή, όλα τα μηνύματα που προανέφερα αλλά με πομπό τον άνθρωπο που μεγαλώνει αυτό το παιδί.
Αν το σχολείο έχει μια διαφορετική οπτική από αυτή που έχει το σπίτι μας, τότε το παιδί διχάζεται και δεν είναι «καθαρές» οι θετικές επιρροές.
Αυτός είναι και ο λόγος που προσπαθούμε να βάλουμε στην ίδια ομάδα γονείς και εκπαιδευτικούς.
-Πείτε μας δυο λόγια για το webinar στις 19 Οκτωβρίου.
Την Τετάρτη 19 Οκτωβρίου, με αφορμή το παραμύθι «Κοχυλάκι, εσύ δεν φταις!», θα μιλήσουμε αναλυτικά για τις θέσεις, τους ρόλους, αλλά και τις συνθήκες που βρίσκονται αυτοί οι ρόλοι μέσα στο παραμύθι. Τον κύριο Κάβουρα (θύτης), το Κοχυλάκι (θύμα), τη μαμά Κοχύλι (οικογένεια, παρατηρητές) και το πώς μπορεί να βρεθεί ένα κοχυλάκι στο σκοτάδι το βαθύ.
Για την σύνδεση στο Zoom
Καταχωρήστε τους παρακάτω κωδικούς στην πλατφόρμα:
Meeting ID: 862 0864 9058
Passcode: 039529.
*Περισσότερα: https://aggigmakaioria.gr/.
Οι επιμορφωτικές συναντήσεις γονέων και εκπαιδευτικών πραγματοποιούνται διά ζώσης ή διαδικτυακά, ενώ τα βιωματικά εργαστήρια των παιδιών πραγματοποιούνται μόνο διά ζώσης. Όλο το πρόγραμμα αφορά ώρες εκτός σχολικού ωραρίου.
