Εφιαλτικές είναι οι προβλέψεις των μετεωρολόγων για τον καύσωνα που αναμένεται να πλήξει τις επόμενες ημέρες τη χώρα με θερμοκρασίες που δεν αποκλείεται να φτάσουν και τους 44 βαθμούς σε πολλές περιοχές.
Οι αναφορές για τις συνθήκες που θα επικρατήσουν ξυπνούν μνήμες από το φονικό καύσωνα του 1987 όταν έχασαν τη ζωή τους πάνω από 1.300 άτομα.
Αυτό που έγινε το 1987, όπως αναφέρει το reader.gr, ήταν ένας συνδυασμός παραγόντων ο οποίος οδήγησε σε αυτή την εθνική τραγωδία. Αρχικά ο καύσωνας που ξεκίνησε στις 18 Ιουλίου 1987, ουσιαστικά, πήγε και «κούμπωσε» σε έναν μικρότερης έντασης και διάρκειας που είχε προηγηθεί. Όπως λένε οι επιστήμονες η ζέστη λειτουργεί σωρευτικά και έτσι τα ήδη πυρωμένα τσιμέντα στις μεγαλουπόλεις (ειδικά στην Αθήνα), πήραν... φωτιά. Πέρα από αυτό, ο κόσμος ήταν ανενημέρωτος ή δεν έδωσε την παραμικρή σημασία στις λιγοστές προειδοποιήσεις των ειδικών για αυτό που έρχεται.
Oι Έλληνες δεν είχαν βάλει στη ζωή τους ακόμα το κλιματιστικό. Κάποιοι δεν ήθελαν, κάποιοι δεν μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά αυτό το έξοδο, κάποιοι δεν ήξεραν καν ότι υπήρχε τέτοιο μηχάνημα. Σε κάθε περίπτωση, τα σπίτια με κλιματισμό, ήταν ελάχιστα. Για την ακρίβεια λιγοστά ήταν ακόμα και τα νοσοκομεία που είχαν κλιματισμό.
Λιγοστά, άλλωστε, ήταν ακόμα και τα σπίτια που είχαν ανεμιστήρα. Και σίγουρα αν είχαν θα ήταν μόνο ένας για όλη την οικογένεια. Και κάπως έτσι, οι κάτοικοι της χώρας βρέθηκαν εντελώς απροετοίμαστοι, μπροστά σε ένα «τέρας» που ξεκίνησε από τη Βόρεια Αφρική και για οκτώ ημέρες, μετέτρεψε την Ελλάδα σε ένα καμίνι.
Ο βορειοαφρικανικής προέλευσης καύσωνας, «χτύπησε» την πόρτα της χώρας μας στις 18 και 19 Ιουλίου όπου σημειώθηκαν θερμοκρασίες που έφτασαν ακόμα και τους 39 βαθμούς Κελσίου. Από την επόμενη ημέρα κιόλας, ο υδράργυρος σκαρφάλωσε πάνω από τους 40 βαθμούς Κελσίου και κατέβηκε ξανά κάτω από αυτούς αφού πρώτα είχαν περάσει οκτώ ημέρες πραγματικής κόλασης!
Οι μέγιστες θερμοκρασίες ήταν σταθερά πάνω από 40 βαθμούς Κελσίου. Ενδεικτικά αναφέρουμε πως στην Ελευσίνα έφτασε τους 45 βαθμούς Κελσίου και στη Νέα Φιλαδέλφεια έφτασε στους 44 βαθμούς Κελσίου, στο κέντρο της Αθήνας τους 43 βαθμούς Κελσίου. Η μέση τιμή ήταν στους 43 βαθμούς Κελσίου. Το χειρότερο, ωστόσο, ήταν τις νύχτες που όλοι περίμεναν ότι θα δροσίσει. Οι ελάχιστες θερμοκρασίες είχαν μέση τιμή τους 31 βαθμούς Κελσίου. Υπήρχε περίπτωση, δηλαδή, να είναι κάποιος έξω στις 4 τα ξημερώματα και η θερμοκρασία να είναι ακόμα και 34 βαθμούς Κελσίου.
Παράλληλα, υψηλότατα ήταν τα ποσοστά υγρασίας ενώ την κατάσταση έκανε ακόμα χειρότερη το νέφος (που τότε μάστιζε την Αθήνα) αλλά και η σχεδόν πλήρης άπνοια. Παράλληλα, οι διακοπές νερού και ρεύματος χειροτέρεψαν την κατάσταση.
Ενδεικτικό των υψηλών θερμοκρασιών που επικρατούσαν ήταν ότι η διαστολή που είχαν υποστεί οι ράγες του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου Αθήνα – Πειραιά, ήταν τέτοια, ώστε τα δρομολόγια είχαν διακοπεί για πολλές ώρες μέσα σε εκείνες τις ημέρες.
Χιλιάδες νεκροί, απόκοσμες εικόνες
Ο συγκεκριμένος καύσωνας άφησε πίσω του χιλιάδες νεκρούς. Τόσους νεκρούς που κανείς δεν μπορούσε να υπολογίσει. Οι περισσότεροι κάνουν λόγο για πάνω από 1.500 νεκρούς. Ο φυσικός του Πανεπιστημίου Αθήνων και μετεωρολόγος της ΕΜΥ Γιώργος Μελανίτης, στο βιβλίο του ανέφερε ότι οι νεκροί ήταν περισσότεροι από 3.500 (οι 2.500 απ' αυτούς στην Αθήνα). Αντίστοιχα ο Δημήτρης Ζιακόπουλος στο δικό του βιβλίο αναφέρει ότι οι νεκροί, συνολικά, έφτασαν τους 4.000!
Το πραγματικό νούμερο, μάλλον, δε θα το μάθουμε ποτέ. Αυτό, ωστόσο, που όλοι είδαν και όλοι θυμούνται είναι πως τα δελτία ειδήσεων καλούσαν ονομαστικά εκατοντάδες οικογένειες που βρίσκονταν στην εξοχή, να επικοινωνήσουν με την Αστυνομία για «σοβαρή οικογενειακή τους υπόθεση». Η αγγελία αυτή σήμαινε πως κάποιος δικός τους άνθρωπος βρέθηκε νεκρός εξαιτίας του καύσωνα.
Άνθρωποι, πουλιά και αδέσποτα πέθαιναν στη μέση του δρόμου. Τα ρεπορτάζ ανέφεραν νεκρούς σε όλες της περιοχές του Λεκανοπεδίου, ενώ το πιο τρομακτικό ήταν πως μια γυναίκα που έχασε τη ζωή της αναφερόταν στις εφημερίδες ως αγνώστων στοιχείων καθώς βρέθηκε σε «τυμπανιαία κατάσταση» στη συμβολή δύο οδών στο Μαρούσι.
Από την πρώτη μέρα αναφέρθηκαν 4 νεκροί (οι 2 στην Αθήνα και οι άλλοι 2 στον Βόλο). Τις επόμενες ημέρες με αποκορύφωμα από τις 23 έως τις 26 Ιουλίου, ο αριθμός των νεκρών εκτινάχθηκε σε αδιανόητα ύψη. Τα ψυγεία των νοσοκομείων δεν μπορούσαν να εξυπηρετήσουν τα περιστατικά. Αρχικά επιστρατεύτηκαν τα ψυγεία των στρατιωτικών νοσοκομείων αλλά γρήγορα γέμισαν και αυτά με αποτέλεσμα να χρησιμοποιηθούν βαγόνια - ψυγεία τρένων του ΟΣΕ. «Είναι θλιβερό, αλλά όχι επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία το πρόβλημα που έχει προκύψει με την ταφή των νεκρών, λόγω της αύξησης των θανάτων» τόνιζε στο δελτίο ειδήσεν της ΕΡΤ ο τότε υπουργός Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Γεώργιος Αλέξανδρος Μαγκάκης.
«Στις 9 η ώρα το βράδυ, χθες, στα νοσοκομεία που εφημέρευαν η κατάσταση ήταν εφιαλτική. Υπήρχαν παντού ράντζα για να τοποθετούνται οι άνθρωποι που κατέφθαναν με προβλήματα καρδιολογικά, πνευμονολογικά, ζαχαροδιαβήτη και εγκεφαλικά επεισόδια. Η ηλικία των πασχόντων με ελάχιστες εξαιρέσεις, κυμαινόταν μεταξύ 60 και 80 ετών. Όπως μας πληροφορούσαν οι γιατροί των νοσοκομείων οι εισαγωγές ήταν υπερτριπλάσιες των συνηθισμένων χωρίς να υπολογίζονται συγκριτικά τα τελικά θύματα. Μέχρι τις 9 η ώρα το βράδυ είχαν πεθάνει από θερμοπληξία: Στο Τζάνειο 27 άτομα, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδινε το νοσοκομείο. ενώ σύμφωνα με άλλες πληροφορίες. Οι νεκροί ανέρχονταν σε 40. Στο Γενικό Κρατικό της Νίκαιας, σύμφωνα με το νοσοκομείο. υπήρχαν 14 νεκροί, ενώ σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες. Οι νεκροί ήταν 25. Στον Ευαγγελισμό είχαν πεθάνει 35 άτομα εκ των οποίων, σύμφωνα με το νoσοκομείο, οι 19 από θερμοπληξία. Στο Λαϊκό είχαν πεθάνει 5 άτομα και στο Αιγινήτειο πέθανε ένας νέος λίγο μετά τη μεταφορά του στο νοσοκομείο. Από την αστυνομική διεύθυνση των Αθηνών, δόθηκαν 11 ξαφνικοί θάνατοι σε διάφορα μέρη της πόλης και από την αστυνομική διεύθυνση Πειραιά, 4 ξαφνικοί θάνατοι», έγραφε η εφημερίδα «Αυγή» στις 24 Ιουλίου 1987.
Ο καύσωνας τελείωσε στις 28 Ιουλίου, όταν το Αιγαίο «έστειλε» τα μελτέμια του που αποδείχθηκαν βάλσαμο. Από την επόμενη άνοιξη (του 1988) ξεκίνησε η μαζική εγκατάσταση κλιματιστικών σε δημόσια κτίρια αλλά και στα σπίτια και έτσι οι επόμενοι καύσωνες που ήρθαν βρήκαν τις πόλεις καλά προετοιμασμένες.
Οι προβλέψεις για τον καύσωνα των επόμενων ημερών - Οι τρεις φάσεις
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των μετεωρολόγων για τουλάχιστον 10 ημέρες σε πολλές περιοχές της χώρας θα έχουμε πάνω από 38 με 40 βαθμούς Κελσίου.
Η κορύφωση του θερμού αυτού κύματος, θα είναι την Παρασκευή και το Σάββατο. Θα φέρει υψηλές θερμοκρασίες που θα αγγίξουν ακόμα και τους 43 έως 44 βαθμούς Κελσίου.
Διυπουργική σύσκεψη για την προετοιμασία όλων των αρμόδιων φορέων εν όψει της έλευσης του καύσωνα έγινε το πρωί στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.Ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας ανέφερε: «Θέλουμε να ζητήσουμε προσοχή και προστασία για τις ευπαθείς ομάδες τους ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, τα βρέφη, τα ζώα συντροφιάς και ειδική μέριμνα για τους εργαζομένους και για όλους τους πολίτες αυτές τις ημέρες».
Αν και οι προβλέψεις αυτές είναι για τη διάρκεια της ημέρας, δύσκολες θα είναι και οι νύχτες κυρίως στα αστικά κέντρα, όπου οι θερμοκρασία δε θα πέφτει κάτω από τους 27 με 28 βαθμούς Κελσίου. Το υπουργείο Εργασίας απηύθυνε αυστηρή σύσταση προς τις επιχειρήσεις για μείωση ή και παύση εργασιών, τις ώρες αιχμής, από τις 12 το μεσημέρι έως τις 5 το απόγευμα.
Συστήνει επίσης τηλεργασία για εργαζόμενους με σοβαρά προβλήματα υγείας, ενώ για τις υπαίθριες εργασίες, τα μέτρα που μπορεί να ληφθούν περιλαμβάνουν:
- Χορήγηση και χρήση κατάλληλου καλύμματος για το κεφάλι όπου δεν προβλέπεται
- Χρήση κράνους προστασίας καθώς και προστατευτικών μέσων
- Διαμόρφωση σκιερού μέρους για διαλείμματα.
- Εκτέλεση εργασιών σε σκιερό μέρος όπου αυτό είναι δυνατόν
- Προγραμματισμός των εργασιών έτσι ώστε να γίνονται τις ώρες που οι θερμοκρασίες είναι χαμηλότερες.
Από την πλευρά του, το υπουργείο Υγείας συστήνει στους πολίτες και ιδιαίτερα στους χρόνια πάσχοντες να παραμένουν σε κλιματιζόμενους χώρους και να αποφεύγουν την έκθεση στον ήλιο. Επίσης, συστήνεται η χρήση καπέλου και ελαφρού ντυσίματος, συχνή ενυδάτωση με ελαφριά γεύματα και αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας.
Οι συστάσεις του υπουργείου Υγείας:
- Παραμονή σε κλιματιζόμενους χώρους
- Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο
- Χρήση καπέλου και ελαφρύ ντύσιμο
- Ενυδάτωση και ελαφριά γεύματα
- Αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας
Οι μετεωρολόγοι προειδοποιούν ότι το μελτέμι που θα έρθει από την Κυριακή 16 Ιουλίου, θα φέρει και αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιάς.
Σύμφωνα με την μετεωρολόγο της ΕΡΤ Νικολέτα Ζιακοπούλου, στο Αγρίνιο και στο Άργος η θερμοκρασία θα φτάσει τους 44 βαθμούς, στην Λάρισα και στην Ορεστιάδα τους 43 και στη Νότια Κρήτη τους 40 βαθμούς Κελσίου. Όσον αφορά στην Αττική και συγκεκριμένα στο κέντρο της Αθήνας, αύριο Τετάρτη το θερμόμετρο θα αγγίξει τους 37 βαθμούς, την Πέμπτη τους 39, την Παρασκευή τους 41, το Σάββατο τους 42 και την Κυριακή τους 39 βαθμούς Κελσίου.
Οι τρεις φάσεις καύσωνα μέχρι την ερχόμενη Τετάρτη
1η φάση: Τετάρτη 12/7 – Σάββατο 15/7 περιλαβάνει: Σταδιακή άνοδος της θερμοκρασίας σε όλη τη χώρα (42-44 βαθμούς Κελσίου)
2 φάση: Κυριακή 16/7 – Τρίτη 18/7 περιλαμβάνει: Ενίσχυση του βοριά στο Αιγαίο, μικρή υποχώρηση του καύσωνα στα ανατολικά και πολύ υψηλός κινδυνος πυρκαγιάς
3η φάση: Τετάρτη 19/7 – Παρασκευή 21/7 περιλαμβάνει: Νέα ισχυροποίηση του καύσωνα
