Τις εξελίξεις σχετικά με τις διατάξεις του ν. 4387/2016 τόσο για την ένταξη των ελευθέρων επαγγελματιών στον ΕΦΚΑ όσο και για το ύψος των ασφαλιστικών τους εισφορών, σύμφωνα με την απόφαση που φέρεται ότι έλαβε το ΣτΕ κατά δημοσιογραφικές πληροφορίες, με βάση την οποία εκρίθησαν αντισυνταγματικές οι εν λόγω διατάξεις, σχολίασε σε δηλώσεις του ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Δημήτρης Βερβεσός. Δηλώσεις έγιναν και από τον πρόεδρο του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών Γιάννη Χατζηθεοδοσίου αλλά και από τον πρόεδρο του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Κυριάκου Θεοδοσιάδη και τον πρόεδρο της ΕΣΕΕ κ. Βασίλη Κορκίδη.
Προφανώς και θα προσαρμοστεί ο νόμος αν υπάρξει απόφαση του ΣτΕ για τις ασφαλιστικές εισφορές των Ελεύθερων Επαγγελματιών, δήλωσε στο μεταξύ στον ΣΚΑΪ ο εμπνευστής του Ασφαλιστικού νόμου, Γιώργος Κατρούγκαλος.
Όμως τέτοια απόφαση του ΣτΕ δεν υπάρχει μέχρι στιγμής, πρόσθεσε ο κ Κατρούγκαλος και όσοι διαδίδουν διάφορες πληροφορίες κινδυνεύουν με το ποινικό αδίκημα της παραβίασης του δικαστικού απορρήτου, είπε.
Ο κ Κατρούγκαλος τόνισε πάντως ότι η ουσία του νόμου του, που είναι η ισορροπία των κανόνων θα διατηρηθεί. Αυτή η ουσία δεν πρόκειται να φύγει, είπε, σημειώνοντας ότι όπως έχει αποδειχτεί το 80% των ελεύθερων επαγγελματιών πληρώνουν λιγότερα ενώ το 20% είναι εύλογο να αντιδρά.
Ειδικότερα, ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών κ. Δημήτρης Βερβεσός μιλώντας στο ραδιόφωνο του Σκάϊ δήλωσε πως «αν οι πληροφορίες ευσταθούν, τούτο αποτελεί ιστορική δικαίωση για τους αγώνες του δικηγορικού κλάδου και τις μεγάλες κινητοποιήσεις του 2016. Παράλληλα, τόνισε ότι θα αποτελέσει «ανάσα» για όλους τους επιστήμονες ελεύθερους επαγγελματίες και υπενθύμισε ότι ο νέος ασφαλιστικός νόμος είχε προσβληθεί δικαστικά από τους δικηγόρους, διότι οδηγεί ουσιαστικά σε δήμευση του νόμιμου εισοδήματός τους».
"Η κυβέρνηση οφείλει να άρει τις αδικίες στο θέμα των εισφορών" δήλωσε με αφορμή τα δημοσιεύματα για την απόφαση του ΣτΕ, ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών.
Στη δήλωσή του ο κ. Χατζηθεοδοσίου επισημαίνει: «Εφόσον αληθεύουν οι τελευταίες πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας σχετικά με την απόφαση του ΣτΕ για τον ΕΦΚΑ, τότε μιλάμε για πλήρη δικαίωση των θέσεων του Ε.Ε.Α. και γενικότερα των ελεύθερων επαγγελματιών. Αν όντως η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε παράνομη την ένταξη τους όπως και των αυτοαπασχολούμενων επιστημόνων (μηχανικοί, γιατροί, δικηγόροι) αλλά και των αγροτών στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης σε συνδυασμό με τις υπέρογκες εισφορές που βαρύνουν όλους τους παραπάνω, τότε αποδεικνύεται περίτρανα η ορθότητα των απόψεων που είχαμε εκφράσει για τον νόμο Κατρούγκαλου, χαρακτηρίζοντας τον από την πρώτη στιγμή ως ένα ακόμα "χαράτσι" και απόπειρα δήμευσης περιουσιών και σε καμία περίπτωση ως μία ασφαλιστική μεταρρύθμιση. Ειδικά με το θέμα του ύψους των εισφορών ήταν ξεκάθαρο ότι πλήττονταν βάναυσα οι έντιμοι επιχειρηματίες και μοιραία οδηγούνταν είτε σε οικονομική δυσπραγία εξαιτίας της αδυναμίας τους να πληρώσουν, είτε εξωθούνταν σε παραβατικές συμπεριφορές προκειμένου να διατηρήσουν "ζωντανή" την επιχείρηση τους. Ουσιαστικά είχαν κάνει συνέταιρο τους το κράτος, καθώς σχεδόν το σύνολο του εισοδήματος τους έπρεπε να καταβληθεί σε εισφορές και φόρους. Χρέος του υπουργείου Εργασίας και της Κυβέρνησης συνολικότερα, είναι η εκπόνηση ενός βιώσιμου ασφαλιστικού συστήματος και όχι η εξαφάνιση κάποιων κατηγοριών εργαζομένων, όπως οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι».
Από τον πλευρά του ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Κυριάκος Θεοδοσιάδης δήλωσε: “Θα αποτελεί πολύ θετική εξέλιξη αν επαληθευτούν οι πληροφορίες ότι η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματική την ένταξη των αυτοαπασχολούμενων επιστημόνων και των ελεύθερων επαγγελματιών στον ΕΦΚΑ καθώς και τον υπολογισμό της εισφοράς του ΕΦΚΑ με βάση το εισόδημα που δηλώνουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες.
Ο ΠΦΣ ήταν από τους πρώτους φορείς που προσέφυγαν κατά του νόμου Κατρούγκαλου δίδοντας μάχη για την κατάργησή του, καθώς ήταν σαφής από την πρώτη στιγμή εφαρμογής του ότι θα φέρει ενώπιον μιας νέας οικονομικής καταστροφής τα ήδη μαστιζόμενα από την πολιτική των μνημονίων φαρμακεία.
Μετά την απόφαση του ΣτΕ, ο νόμος Κατρούγκαλου θα πρέπει να μπει στα αρχεία της αποτυχημένης πολιτικής της κυβέρνησης”.
Τέλος, ο πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας Βασίλης Κορκίδης δήλωσε σχετικά με την απόφαση του ΣτΕ για την ένταξη των ελεύθερων επαγγελματιών στον ΕΦΚΑ:
«Η ΕΣΕΕ οφείλει να περιμένει την επίσημη απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου που αναμένεται να εκδοθεί τον ερχόμενο μήνα, ώστε να διαβάσει προσεκτικά το σκεπτικό της απόφασης που ενδέχεται να στοιχειοθετεί νέες ενστάσεις, ενώ μέχρι τότε συστήνει σε όλους τους εμπόρους να παραμείνουν συνεπείς στις ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις».
Όπως σχολιάζεται από την ΕΣΕΕ, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, το Συμβούλιο της Επικρατείας με ψήφους 17-8 έκρινε παράνομη την ένταξη ελεύθερων επαγγελματιών και τη «φορολογική εισφορά» ανατρέποντας ολόκληρο το ασφαλιστικό σύστημα, αιφνιδιάζοντας τη κυβέρνηση, αλλά και τους δανειστές. Η απόφαση του ΣτΕ να κρίνει αντισυνταγματικές «ζωτικές» διατάξεις της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει σοβαρές αναταράξεις στον νέο Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ). Σύμφωνα πάντα με πληροφορίες, στη διάσκεψη της Ολομέλειας του ΣτΕ την Παρασκευή 30/3/18, οι σύμβουλοι με συντριπτική πλειοψηφία 17 υπέρ, 8 κατά, δικαίωσαν τους κλάδους των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων επιστημόνων που προσέφυγαν στο ανώτατο δικαστήριο κρίνοντας αντισυνταγματική:
α) Την ένταξη των ελεύθερων επαγγελματιών, των αυτοαπασχολούμενων επιστημόνων (μηχανικοί, γιατροί, δικηγόροι) αλλά και των αγροτών στον ΕΦΚΑ. Αντίθετα, κρίθηκε σύννομη η ένταξη στον φορέα των δημοσίων υπαλλήλων, καθώς και των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα.
β) Τον υπολογισμό της εισφοράς του ΕΦΚΑ με βάση το εισόδημα που δηλώνουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες (26,95% επί του εισοδήματος).
Οι προσφυγές των επιστημονικών φορέων, των εμπόρων της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ) άρχισε από πέρυσι τον Φεβρουάριο και κορυφώθηκε τον Οκτώβριο, υπερασπιζόμενοι την άποψη περί αντισυνταγματικότητας του ΕΦΚΑ όσον αφορά την ένταξη σε αυτόν των ελεύθερων επαγγελματιών καθώς και της αναλογικότητας του ύψους της εισφοράς.
Οι φορείς αλλά και ιδιώτες σε κάποιες περιπτώσεις, όπως σημειώνει η ΕΣΕΕ, ζητούσαν από το Συμβούλιο της Επικρατείας να ακυρωθεί ως αντίθετα και αντισυνταγματικά στο πρώτο πρόσθετο πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα του ΟΗΕ και στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης ο επίμαχος ασφαλιστικός νόμος 4387/2016, καθώς και οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις.
Η ΕΣΕΕ επισημαίνει ότι «το λεγόμενο "χαράτσι" που συνεχώς φουσκώνει με τις εισφορές υπέρ επικούρησης και εφάπαξ, καθώς και τις αναδρομικές κρατήσεις το πρώτο πεντάμηνο του 2018 οδηγεί σε επιπλέον επιβαρύνσεις τους ελεύθερους επαγγελματίες και επιστήμονες, καταρρίπτοντας, την αρχή της αναλογικότητας, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι αποδημητικές ροές προς το εξωτερικό ικανών νέων ανθρώπων.
Από την πλευρά του, το υπουργείο Εργασίας, υποστηρίζει ότι στο τέλος θα επικρατήσουν ψυχραιμότερες απόψεις, αφού θα γίνουν άμεσα διορθώσεις σε όσες κατηγορίες έχουν επισημανθεί αδικίες και υπερβολές. Επίσης υποστηρίζει ότι η ασφαλιστική μεταρρύθμιση και ο Ενιαίος Φορέας έχουν επιτύχει τον στόχο τους με την αύξηση των εσόδων, τη μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης ως ποσοστού του ΑΕΠ και τη βελτίωση των παροχών».
Προβληματισμό πάντως δημιουργεί το γεγονός, κατά την ΕΣΕΕ, ότι μια τέτοια απόφαση μπορεί να προσθέσει άλλο ένα αγκάθι, και μάλιστα σημαντικό, στην πορεία για την ομαλή ολοκλήρωση του μνημονίου, καθώς το ξήλωμα μεταρρυθμίσεων για οποιονδήποτε λόγο προκαλεί πάντα προβλήματα. Από την άλλη πλευρά, συνεχίζει η συνομοσπονδία, παράγοντες των Βρυξελλών θεωρούν ότι η Κυβέρνηση θα ακολουθήσει όπως στο παρελθόν, τον ίδιο δρόμο ανάλογων περιπτώσεων, επινοώντας δηλαδή αλλαγές για να καλύψει νομικά τις αποφάσεις του ΣτΕ που έκριναν αντισυνταγματικές νόμους και διατάξεις. Οι δανειστές συνήθως καλούν την κυβέρνηση να λάβει υπόψη της την απόφαση του ΣτΕ χωρίς όμως να αθετήσει τα συμφωνηθέντα. Στις περιπτώσεις περικοπής των συντάξεων και της μονομερούς προσφυγής στον ΟΜΕΔ που κρίθηκαν αντισυνταγματικές, οι θεσμοί που θέλουν να ισχύσουν τα συμφωνηθέντα κάλεσαν το αρμόδιο υπουργείο να παρουσιάσει μια έκθεση ανεξάρτητου φορέα ο οποίος θα επανεξετάσει το θέμα λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του ΣτΕ.
ΟΙ διασκέψεις του ανώτατου δικαστηρίου θα συνεχιστούν τον Απρίλιο, αναφλεγεί η ΕΣΕΕ, και αναμένεται να συζητηθούν και άλλες προσφυγές όπως των συνταξιούχων που ζητούν να ακυρωθεί ο επανυπολογισμός των κύριων συντάξεων, η αναπροσαρμογή των επικουρικών συντάξεων και το ψαλίδι στο άθροισμα κύριων και επικουρικών άνω των 1.300 ευρώ. «Η δημοσιοποίηση της απόφασης του ΣτΕ αναμένεται ότι θα ταρακουνήσει τα θεμέλια του ΕΦΚΑ, αφού ο φορέας έχει στηθεί με βάση ενιαίους κανόνες ασφάλισης και συνταξιοδότησης για όλους τους κλάδους των ασφαλισμένων. Αν λοιπόν ακυρωθεί η ένταξη μερίδας ασφαλισμένων στον ΕΦΚΑ, ουσιαστικά ξηλώνονται όλο το νομοθέτημα και η αρχιτεκτονική του συστήματος» καταλήγει η ΕΣΕΕ.