Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ
Απαντήσεις στις ανησυχίες και στα ερωτήματα της επιχειρηματικής κοινότητας της Βόρειας Ελλάδας για το τι θα φέρει η επόμενη ημέρα σε περίπτωση ενός Brexit χωρίς συμφωνία, επιδίωξαν να δώσουν οι ομιλητές εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε σήμερα στη Θεσσαλονίκη από το ΥΠΕΞ, σε συνεργασία με το ΕΒΕΘ, τον ΣΒΕ και τον ΣΕΒΕ.
Μόλις 43 ημέρες πριν την κομβική ημερομηνία της 31ης Οκτωβρίου, της προγραμματισμένης δηλαδή ημερομηνίας του Brexit, από την πλευρά του ΥΠΕΞ τονίστηκε ότι στόχος είναι η ενημέρωση των φορέων της Β. Ελλάδας και των επιχειρηματιών για την προετοιμασία που έχει γίνει από το υπουργείο τόσο στην περίπτωση ενός Brexit με συμφωνία όσο και χωρίς. Οι εκπρόσωποι της επιχειρηματικής κοινότητας από την πλευρά τους τόνισαν και αυτοί την ανάγκη προετοιμασίας σε εθνικό επίπεδο για κάθε ενδεχόμενο, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι αρνητικές επιπτώσεις για τις επιχειρήσεις.
Πρόκληση για όλη την Ευρώπη χαρακτήρισε το Brexit ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, τονίζοντας ότι η Ευρώπη θα χάσει το 13% του ΑΕΠ της και το 16% του πληθυσμού της, άρα θα γίνει φτωχότερη. Η είδηση μιας άτακτης εξόδου δεν είναι καλή. Είναι κάτι που τραυματίζει το ευρωπαϊκό κοινό μας σπίτι. Ένα Brexit χωρίς συμφωνία θα οδηγήσει όλες τις οικονομίες και την ελληνική, σε μεγάλους τριγμούς και αυτό θέλουμε να το αποφύγουμε, τόνισε. Είπε ακόμη σαν χώρα οφείλουμε να προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο ενδεχόμενο, δηλαδή για Brexit χωρίς συμφωνία, "ώστε να διασφαλίσουμε ότι την επόμενη ημέρα άνθρωποι, εμπορεύματα και συναλλαγές θα συνεχίσουν με απρόσκοπτο τρόπο". Έχουμε φτιάξει σχέδιο δράσης και αυτό θα παρουσιάσουμε στην εκδήλωση αυτή, για πρώτη φορά, τόνισε ο κ. Βαρβιτσιώτης σημειώνοντας ότι θα ακολουθήσουν και άλλες εκδηλώσεις ενημέρωσης. Στόχος μας είναι την επόμενη ημέρα, να έχουμε καλύτερες σχέσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο από ότι είχαμε πριν, είπε ακόμη υπενθυμίζοντας ότι 110.000 Έλληνες ζουν και εργάζονται ή σπουδάζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο και περίπου 25-30.000 έχουν δηλώσει ότι θέλουν να μείνουν εκεί. Αντίστοιχα, χιλιάδες Βρετανοί ζουν στην Ελλάδα ή εργάζονται εδώ "και θέλουμε να συνεχίσουν να δραστηριοποιούνται εδώ".
Το ενδεχόμενο ενός άτακτου Brexit σημαίνει ότι θα πρέπει να προετοιμαστούμε για μια νέα τελωνειακή σύνδεση, τόνισε ο Κώστας Φραγκογιάννης, υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για την Οικονομική Διπλωματία και την Εξωστρέφεια, υπογραμμίζοντας πάντως ότι ένα Brexit δε σημαίνει το τέλος των εμπορικών συναλλαγών ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελλάδα. "Δεν είναι μια ευχάριστη εξέλιξη, αλλά μερικές φορές πίσω από μια δυσάρεστη εξέλιξη μπορεί να κρύβεται μια ευκαιρία", όπως τόνισε χαρακτηριστικά.
Ο ίδιος ανέφερε αναλυτικά τι αναμένουμε σε περίπτωση ενός άτακτου Brexit. Όπως είπε, οι επιπτώσεις θα είναι άμεσες στις εμπορικές συναλλαγές, στις εμπορευματικές μεταφορές και στις αλυσίδες εφοδιασμού, στη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών, στο χρηματοπιστωτικό τομέα, ενώ έμμεσες επιπτώσεις θα δούμε στη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα των κρατών μελών λόγω της διακοπής της ελεύθερης κυκλοφορίας υπηρεσιών και προσώπων, της διαφοροποίησης του κανονιστικού και ρυθμιστικού πλαισίου κ.ά.
Ως παράδειγμα των επικείμενων αλλαγών η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου δημοσιοποίησε προσωρινό δασμολόγιο μέσης διάρκειας 12 μηνών για την περίπτωση εξόδου χωρίς συμφωνίας, το οποίο θα ισχύσει για εισαγωγές από όλες τις χώρες.
Οι πλειονότητα των εισαγωγών δεν θα υπόκειται σε δασμούς όπως π.χ. αλουμίνιο, χάλυβας, μηχανήματα κ..ά, αλλά στο 18% των ευρωπαϊκών εξαγωγών θα επιβληθούν δασμοί κυρίως στο πρόβειο κρέας, σε ορισμένα γαλακτοκομικά, σε λιπάσματα και καύσιμα, όπως είπε ο κ. Φραγκογιάννης, αναφέροντας ότι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις σε περίπτωση no deal brexit είναι οι αναμενόμενες καθυστερήσεις στη διακίνηση εμπορευμάτων, με τα τρόφιμα να αναμένεται να υποστούν βαρύτατες συνέπειες.
Οι επιπτώσεις για την ελληνική οικονομία
Η Ελλάδα απολαμβάνει υψηλό πλεόνασμα στο εμπόριο υπηρεσιών και σχετικά μικρό έλλειμμα στο εμπόριο αγαθών με το Ηνωμένο Βασίλειο, χάρη στον τουρισμό και τη ναυτιλία. Το έλλειμμα στο εμπόριο αγαθών αντισταθμίζεται πλήρως από το πλεόνασμα στο εμπόριο υπηρεσιών, με συνέπεια το συνολικό ισοζύγιο εμπορίου να είναι πλεονασματικό για την Ελλάδα, όπως εξήγησε ο κ. Φραγκογιάννης. Οι ελληνικές εξαγωγές υπηρεσιών, κυρίως τουρισμός και ναυτιλία ανήλθαν στα 3,28 δισ. το 2018.
Σε ότι αφορά τις ελληνικές επενδύσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο, τόνισε ότι σημαντικότερες είναι αυτές του ομίλου ΒΙΟΧΑΛΚΟ και των Πλαστικών Θράκης, ενώ ισχυρή παρουσία υπάρχει και στον κλάδο λιανικής, συνδεόμενη με τον αυξημένο αριθμό Eλλήνων που ζουν εκεί. Από την άλλη, υπάρχουν και βρετανικές επενδύσεις στη χώρας μας σε τομείς όπως τηλεπικοινωνίες, λιανικό εμπόριο κ.ά ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει και το real estate.
Σε ότι αφορά τον τομέα του τουρισμού, η Βρετανία είναι μεταξύ των 3 σημαντικότερων πελατών για το ελληνικό τουριστικό προϊόν, ενώ 60 ελληνικές ναυτιλιακές εταιρίες διαθέτουν γραφεία αντιπροσώπων στο Λονδίνο.
5 τομείς της ελληνικής οικονομίας
Σε περίπτωση μη συμφωνίας οι τομείς ελληνικού ενδιαφέροντος που θα επηρεαστούν είναι σύμφωνα με τον κ. Φραγκογιάννη πέντε:
-Εμπόριο ("οι δασμοί που μέχρι τώρα έχει ανακοινώσει ότι θα εφαρμόσει το Ηνωμένο Βασίλειο φαίνεται ότι δεν θα αφορούν όλες τις εξαγωγές. Θα επηρεάσουν κατηγορίες όπως πετρελαιοειδή, φύλλα αλουμινίου, προϊόντα ένδυσης και διατροφικά προϊόντα και οικιακά είδη αλλά όχι καθαριστικά).
-Τουρισμός και ταξιδιωτικές υπηρεσίες ("υπάρχει κίνδυνος μείωσης του πραγματικού εισοδήματος των νοικοκυριών στο Ηνωμένο Βασίλειο σε συνδυασμό με άνοδο πληθωρισμού και υποτίμηση της ισοτιμίας στερλίνας/ευρώ")
-Ναυτιλία ("από ελληνικής πλευράς επιδιώκουμε τη συμπερίληψη ειδικού κεφαλαίου για τη ναυτιλία στη συμφωνία ΕΕ-Ην. Βασιλείου ή σε περίπτωση μη συμφωνίας την υπογραφή MoU)
-Αγροτικά προϊόντα και προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ
-Χρηματοπιστωτικός τομέας ("Η ΕΚΤ σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Τράπεζα της Αγγλίας έχουν υιοθετήσει μέτρα για την περίπτωση άτακτης εξόδου και από πλευράς μας εξετάζουμε τη σκοπιμότητα υιοθέτησης μεταβατικών νομοθετικών ρυθμίσεων").
Μετά το Brexit τι;
όσο για το τι θα σημάνει για τις σχέσεις Ελλάδας - Ηνωμένου Βασιλείου ενδεχόμενο Brexit και τις δυνατότητες που μπορεί να προκύψουν, ο κ. Φραγκογιάννης είπε ότι η βρετανική αγορά είναι μια μεγάλη αγορά η προσέγγιση της οποίας απαιτεί μεθοδικότητα. "Τα παραδοσιακά εμπορικά προϊόντα είναι γνωστά, τα καταστήματα είναι εκεί είτε με brexit είτε χωρίς, αλλά υπολείπονται από τα ομοειδή των βασικών ανταγωνιστών ιδιαίτερα στις τεχνικές προώθησης", τόνισε ο κ. Φραγκογιάννης. Στο πλαίσιο αυτό για να μην υποχωρήσει το μερίδιο αγοράς των ελληνικών προϊόντων λόγω Brexit πρέπει να γίνει διεύρυνση προϊοντικού μείγματος, χρήση νέων καινοτόμων συσκευασιών και ποιοτική διαφοροποίηση όπως είπε. Ανέφερε ακόμη ότι στον τομέα των επενδύσεων το ενδιαφέρον που έχει εκδηλωθεί μέχρι στιγμής από Βρετανία αφορά τον κλάδο της υγείας, στον κλάδο διαχείρισης ακίνητης περιουσίας, τουριστικών ακινήτων και χρηματοοικονομικών ιδίως στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Ο ίδιος ανέφερε ότι θα διοργανωθούν το αμέσως επόμενο διάστημα εκδηλώσεις για την παρουσίαση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων στο βρετανικό κοινό. Τόνισε ότι θετικό παράγοντα αποτελεί η αυξημένη παρουσία Ελλήνων στη Βρετανία. Από το 2000 περίπου 150.000 Έλληνες έχουν αποκτήσει κάρτα κοινωνικής ασφάλισης στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ την περίοδο 2009-2017 οι ιδρυθείσες εταιρίες ελληνικές και μη που είχαν ή έχουν διευθυντή ελληνικής υπηκοότητας ή ελληνικής καταγωγής ανέρχονται σε 38.000. Παράλληλα μόνο το ακαδημαϊκό 2017-18 φοίτησαν στο Ηνωμένο Βασίλειο 10.135.
Στο πλαίσιο αυτό επεσήμανε ότι αποτελεί για την ελληνική κυβέρνηση άμεση προτεραιότητα η εκπόνηση και προώθηση ενός συνολικού σχεδίου προβολής και προώθησης προϊόντων στο Ηνωμένο Βασίλειο ανεξαρτήτως Brexit.
Η επιχειρηματική κοινότητα
Στην εισαγωγική του τοποθέτηση ο Εμμανουήλ Βλαχογιάννης, Α΄Αντιπρόεδρος του ΕΒΕΘ είπε τα προβλήματα από ένα άτακτο Brexit για τις ελληνικές επιχειρήσεις και ειδικά για επιχειρήσεις της Μακεδονίας και της Θράκης μπορεί να είναι σημαντικά και στο πλαίσιο αυτό «οφείλουμε να προετοιμαστούμε για το χειρότερο σενάριο», για μια έξοδο χωρίς συμφωνία που «όπως φαίνεται θα είναι η πιθανότερη κατάληξη. Ο ίδιος, αναφερόμενος στην εκδήλωση τόνισε ότι στόχος της ήταν να αντλήσουν οι επιχειρήσεις γνώση ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τις δυσμενείς συνέπειες και να διακρίνουμε αν υπάρχουν επιχειρηματικές ευκαιρίες.
"Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι αυτήν τη στιγμή κινούμαστε σε αχαρτογράφητα νερά", τόνισε από την πλευρά το ο Γιάννης Σταύρου, εκτελεστικός αντιπρόεδρος του ΣΒΕ. Παρά τις σοβαρές προσπάθειες προετοιμασίας που έχουν γίνει στην ΕΕ εδώ και καιρό, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια τι πρόκειται να συμβεί όχι μόνο για τους επόμενους 3-6 μήνες αλλά και για τα επόμενα 2 χρόνια, όπως τόνισε, εκφράζοντας και αυτός την ανάγκη ενημέρωσης και προετοιμασίας απέναντι σε κάθε ενδεχόμενο, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις. Απευθυνόμενος στον κ. Βαρβιτσιώτη είπε ότι η επιχειρηματική κοινότητα αναμένει ο διάλογος για το θέμα να συνεχιστεί και να ενταθεί και ότι ευελπιστεί να δημιουργηθεί σύστημα διαχείρισης κρίσης στο ΥΠΕΞ γιατί από τις 31 Οκτωβρίου και μετά " θα είστε αποδέκτης εκατοντάδων ερωτημάτων από επιχειρήσεις και πολίτες".
Οι εξαγωγείς παρακολουθούν με μεγάλο σκεπτικισμό τις εξελίξεις "γιατί δεν ξέρουμε τι έρχεται", είπε ο Δημήτρης Λακασάς, πρώην πρόεδρος του ΣΕΒΕ- Συνδέσμου Εξαγωγέων.
"Έχουμε να κάνουμε με τη 2η μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ με 412 δισ. εξαγωγές και με τον 8ο σημαντικότερο προορισμό για τα ελληνικά προϊόντα, με 3,6% μερίδιο στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών. Οι εμπορικές μας σχέσεις παρουσιάζουν ανοδική τάση τα τελευταία χρόνια με το συνολικό διμερές εμπόριο να διαμορφώνεται σε 2,6 δισ. για το 2018 έναντι 2,3 δισ. το 2017", είπε ο κ. Λακασάς, τονίζοντας ότι ένα ενδεχόμενο Brexit χωρίς συμφωνία θα επιφέρει σαφώς μεγάλες αναταράξεις στο οικοδόμημα της ΕΕ, γεωπολιτικές, γεωστρατηγικές και οικονομικές, ενώ σαφέστατα επηρεάζεται και η ελληνική οικονομία. "Σε περίπτωση No deal Brexit, από την επόμενη ημέρα αυτοσχεδιάζουμε. Αυτό ενέχει ένα τεράστιο κόστος γιατί όλοι εμείς οι εξαγωγείς δεν γνωρίζουμε με ποιες διαδικασίες θα εξάγουμε, με ποια μορφή εργασίας θα απασχολούνται τα στελέχη επιχειρήσεων τα οποία βρίσκονται στο Ηνωμένο Βασίλειο και ποια θα είναι η ενδεχόμενη δασμολογική επιβάρυνση για όσους εισάγουν πρώτες ύλες", είπε μεταξύ άλλων. Η μεγαλύτερη εξαγωγική έκθεση που έχουμε στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι στον κλάδο τροφίμων-ποτών.
Για τους φοιτητές
Ερωτηθείς για τους φοιτητές που σπουδάζουν στα βρετανικά πανεπιστήμια, ο κ. Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης είπε ότι αυτοί που σήμερα σπουδάζουν στη χώρα και αυτοί που ξεκίνησαν τώρα τον Σεπτέμβριο και αυτοί που θα μπουν του χρόνου στα βρετανικά πανεπιστήμια θα πληρώνουν ότι και οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου. Αυτό για το οποίο γίνεται συζήτηση είναι για όσους μπουν στα πανεπιστήμια μετά το 2022 και βεβαίως για όσους ολοκληρώνοντας τις προπτυχιακές, θέλουν να προχωρήσουν και σε μεταπτυχιακές σπουδές, να μην πάνε σε ένα τιμολόγιο τρίτων χωρών, το οποίο θα είναι βαρύ.
Σημειώνεται ότι στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΞ υπάρχει ειδική ενότητα με πληροφορίες για το Brexit ενώ έχει καταρτίσει σχέδιο με 128 δράσεις.
Δείτε στα βίντεο του TyposThes. δηλώσεις του κ. Βαρβιτσιώτη, του κ. Βλαχογιάννη και του κ. Λακασά, στο περιθώριο της εκδήλωσης
