Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ
Κοντά στο 20% του ΑΕΠ θα φτάσουν το 2019 οι εξαγωγές ενώ εκτιμάται ότι το 2021 θα ξεπεράσουν τον στόχο του 25%. Σε απόλυτα νούμερα φέτος εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 35 δις. ευρώ ενώ σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΒΕ κ. Γ. Κωνσταντόπουλο, το 2021 είναι εφικτός ο στόχος των 40 δις. ευρώ.
«Οι ελληνικές εξαγωγές θα αυξάνονται ραγδαία και πολύ σύντομα θα είμαστε στον ευρωπαϊκό μέσο όρο», τόνισε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΣΕΒΕ) κ. Γιώργος Κωνσταντόπουλος, μιλώντας σήμερα στη διάρκεια εκδήλωσης για την παρουσίαση της μελέτης με τίτλο «Χαρτογράφηση της εξαγωγικής δραστηριότητας της Ελλάδας ανά περιφερειακή ενότητα» που κατάρτισε για μία ακόμη χρονιά το Ινστιτούτο Εξαγωγικών Ερευνών και Σπουδών του Συνδέσμου. Όπως είπε, οι ελληνικές επιχειρήσεις στράφηκαν στις εξαγωγές τα τελευταία χρόνια λόγω της μείωσης της εσωτερικής κατανάλωσης, ενώ τόνισε ότι τα ελληνικά προϊόντα μπορούν να σταθούν παντού. «Μπορούμε να δημιουργήσουμε το δικό μας μύθο παντού», υποστήριξε χαρακτηριστικά.
Ενίσχυση εξαγωγών στην Κ. Μακεδονία
Σε ότι αφορά την Κεντρική Μακεδονία, από τα στοιχεία προκύπτει ότι σημειώθηκε ενίσχυση των εξαγωγών κατά 5,7% στο διάστημα 2017-2018 με τις εξαγωγές να διαμορφώνονται σε 4,9 δις. το 2018 και το αντίστοιχο μερίδιο να διαμορφώνεται σε 14,9%. Σε εθνικό επίπεδο και χωρίς τα πετρελαιοειδή η Κ. Μακεδονία κατατάσσεται 2η με μερίδιο 19.1% με πρώτη την Αττική με μερίδιο 51,1% (μερίδιο 2018). Για την Κ. Μακεδονία το Τοπ10 των αγορών είναι η Β. Μακεδονία (προκύπτει κυρίως από τις εξαγωγές πετρελαιοειδών) με 12,8%, η Γερμανία με 10,5%, η Βουλγαρία με 8,5%, το Ηνωμένο Βασίλειο με 5,2%, η Ιταλία με 5,2%, η Τουρκία με 4,4%, η Ρουμανία με 3,5%, η Κύπρος με 3,3%, η Κίνα με 2,9% και η Σερβία με 2,7%. Η Κ. Μακεδονία εξάγει κυρίως τρόφιμα (μερίδιο 29,7%) και πετρελαιοειδή (16,5%), ενώ ακολουθούν κλωστοϋφαντουργία και ένδυση, χημικά και πλαστικά, μέταλλα και λοιπά. Σχολιάζοντας τα στοιχεία για την Κ. Μακεδονία, ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος του ΣΕΒΕ κ. Χασάπης είπε πρόκειται για μια πολύ εξαγωγική περιφέρεια, η οποία δεν επικεντρώνεται μόνο στο πετρελαιοειδή. Οι τρεις πρώτοι εξαγωγικοί κλάδοι σημείωσαν όλοι αύξηση. Το μόνο αρνητικό κατά τον ίδιο, είναι ότι διευρύναμε το εμπορικό μας έλλειμμα. «Γιατί δεν είμαστε αυτάρκης οικονομία. Οι περισσότεροι κλάδοι πρέπει να εισάγουν την πρώτη ύλη για να τη μεταποιήσουν», όπως εξήγησε.
Ξεπέρασαν τα 33% οι εξαγωγές το 2018
Το 2018 αποτέλεσε μία χρονιά-σταθμό για τις ελληνικές εξαγωγές, καθώς για πρώτη φορά ξεπεράστηκε το φράγμα των €33 δις., επιτυγχάνοντας παράλληλα και βελτίωση της εξαγωγικής μας επίδοσης (εξαγωγές αγαθών ως % ΑΕΠ) από 16,0% το 2017, σε 17,9% το 2018. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, οι ελληνικές εξαγωγές ανήλθαν σε €33,1 δις. το 2018 έναντι €28,5 δις. το 2017, καταγράφοντας αύξηση κατά 16,1%, δηλαδή €4,6 δις., με τις εισαγωγές της χώρας να παρουσιάζουν επίσης άνοδο κατά 9,5%, δηλαδή €4,7 δις. και να διαμορφώνονται στο ποσό-ρεκόρ των €53,8 δις. Οι σημαντικές προαναφερθείσες αυξήσεις επέφεραν ως επακόλουθο την περαιτέρω διεύρυνση του εμπορικού μας ελλείμματος, το οποίο διαμορφώθηκε στο ποσό των €20,7 δις., κρούοντας το καμπανάκι του κινδύνου για ακόμη μία φορά αναφορικά με την υπέρμετρη ενίσχυση των εισαγωγών, η οποία αποτελεί τροχοπέδη στον αναπτυξιακό χαρακτήρα της αύξησης των εξαγωγών.
Περιφερειακές και ενδοπεριφερειακές ανισότητες
Εξετάζοντας σε βάθος το επίπεδο εξωστρέφειας στις ελληνικές περιφέρειες ξεχωριστά και σκιαγραφώντας τις εξαγωγικές επιδόσεις των επιμέρους περιφερειακών ενοτήτων, η μελέτη αναδεικνύει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που παρουσιάζει η κάθε περιφέρεια σε κλαδικό επίπεδο, τις χώρες με τις οποίες πραγματοποιεί εμπορικές συναλλαγές, ενώ εντοπίζει και τα αδύναμα σημεία τα οποία χρήζουν βελτίωσης. Όπως επεσήμανε ο κ. Κωνσταντόπουλος, υπάρχουν πολλές περιφερειακές και ενδοπεριφερειακές ανισότητες, ενώ γνωστοποίησε ότι την Πέμπτη θα γίνει συνάντηση με τη γ.γ. εξωστρέφειας και οικονομικής διπλωματίας, προκειμένου να γίνουν συζητήσεις για να συμμετέχει ο ΣΕΒΕ κάποιο πρόγραμμα σχετικά με την προώθηση των ελληνικών προϊόντων. Όπως είπε ο κ. Κωνσταντόπουλος είναι σημαντικό να είμαστε σε θέση να κάνουμε ποιοτική ανάλυση των στατιστικών στοιχείων που έχουμε στη διάθεσή μας ώστε να μπορούμε να απαντήσουμε σε μια σειρά κρίσιμων ερωτημάτων που αφορούν τις αγορές στόχους, τους ανταγωνιστές, γιατί ορισμένα συσκευασμένα τρόφιμα των ανταγωνιστών έχουν δεσπόζουσα θέση στα ράφια των διεθνών σούπερ μάρκετ ενώ τα ελληνικά δεν το έχουν καταφέρει παρά τις προσπάθειες, γιατί υστερούμε στο μάρκετινγκ συγκεκριμένων προϊόντων, αν είμαστε ανταγωνιστικοί σε επίπεδο τιμών κλπ. Μια άλλη ανακοίνωση που έκανε ο κ. Κωνσταντόπουλος είναι ότι στο επόμενο συνέδριο Export Summit το θέμα θα είναι το σύγχρονο μάρκετινγκ στον εξαγωγικό τομέα, καθώς όπως τόνισε «πάσχουμε» ως χώρα.
Τα αποτελέσματα ανά περιφέρεια
Τα στοιχεία της μελέτης παρουσίασε ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος του ΣΕΒΕ κ. Χασάπης. Όπως είπε, η υψηλή εξάρτηση από την περιφέρεια Αττικής αποτυπώθηκε για ακόμη μία χρονιά στη μελέτη του ΙΕΕΣ του ΣΕΒΕ με το 50,6% των εξαγωγών και το 68,2% των εισαγωγών να προέρχεται από την εν λόγω περιφέρεια. Πιο συγκεκριμένα, οι εξαγωγές της Περιφέρειας Αττικής διέγραψαν σημαντική άνοδο κατά 20,1%, δηλαδή €2,8 δις. στο διάστημα 2017-2018, ενώ σε συνδυασμό με τη μικρότερη αύξηση των εισαγωγών κατά €2,4 δις., δηλαδή 7,1%, η περιφέρεια κατάφερε να ελαττώσει το εμπορικό της έλλειμμα κατά €384,5 εκατ., ωστόσο αυτό παρέμεινε σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα και συγκεκριμένα σε €20,0 δις., σε αντίστοιχο επίπεδο με το συνολικό έλλειμμα της χώρας. Σημαντικό μερίδιο στις ελληνικές εξαγωγές και συγκεκριμένα 16,0% κατέχει η Περιφέρεια Πελοποννήσου για το 2018, η οποία ξεπέρασε την περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, καταγράφοντας ενίσχυση εξαγωγών κατά 22,8%. Ωστόσο, η Πελοπόννησος χαρακτηρίζεται από την υψηλή εξάρτηση από τα πετρελαιοειδή καθώς αν εξαιρέσουμε αυτόν τον κλάδο, το μερίδιο στο σύνολο των εξαγωγών διαμορφώνεται σε 4,0%, κατακτώντας την 5η θέση στη σχετική λίστα. Ενίσχυση εξαγωγών σημείωσε όπως προαναφέρθηκε η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας στο διάστημα 2017-2018 με το μερίδιο να διαμορφώνεται σε 14,9%, ενώ μεγαλύτερη συμμετοχή έχει η περιφέρεια στις εισαγωγές της χώρας και συγκεκριμένα 11,9%. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι τρεις πρώτες περιφέρειες συγκεντρώνουν το 81,5% των ελληνικών εξαγωγών.
Τη σημαντικότερη ποσοστιαία ενίσχυση εξαγωγών κατά 26,5%, δηλαδή €301,8 εκατ. παρουσίασε η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας με τις εξαγωγές να διαμορφώνονται σε €1,4 δις. για πρώτη φορά στην ιστορία, ενώ παράλληλα κατάφερε να μειώσει το εμπορικό της έλλειμμα. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας βρίσκεται στην 5η θέση των ελληνικών εξαγωγών με μερίδιο 4,1% και εξαγωγές €1,3 δις., οι οποίες αυξήθηκαν κατά 2,9% στο διάστημα 2017-2018, ενώ παρά την ενίσχυση και των εισαγωγών κατά €88,2 εκατ., δηλαδή 12,9%, η Θεσσαλία παρουσιάζει το μεγαλύτερο πλεόνασμα στο εμπορικό της ισοζύγιο το οποίο ανέρχεται σε €575,5 εκατ. Μάλιστα ο κ. Χασάπης την χαρακτήρισε case study. Αντίθετα, η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, η οποία συμμετέχει κατά 2,7% στις ελληνικές εξαγωγές, κατέγραψε τη μεγαλύτερη απώλεια εξαγωγών κατά €33,5 εκατ., με αποτέλεσμα αυτές να διαμορφωθούν σε €896,3 εκατ. το 2018, ωστόσο το εμπορικό της ισοζύγιο παραμένει πλεονασματικό κατά €297,1 εκατ., καθώς οι εισαγωγές ανήλθαν σε €599,2 εκατ. Για τη συγκεκριμένη περιφέρεια, ο κ. Χασάπης είπε ότι παρουσιάζει πολύ ανισόρροπη κατανομή μεταξύ των νομών.
Σημαντική ενίσχυση εξαγωγών κατά 26,0% κατέγραψε η Περιφέρεια Κρήτης με αποτέλεσμα αυτές να διαμορφωθούν σε €691,5 εκατ., ενώ παρά την αύξηση των εισαγωγών κατά €67,4 εκατ., η περιφέρεια διεύρυνε το εμπορικό της πλεόνασμα κατά €75,2 εκατ., δηλαδή 80,9%. Παρόμοια εικόνα παρουσιάζει η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας με τις εξαγωγές να διαμορφώνονται σε €562,3 εκατ. το 2018 έναντι €509,8 εκατ. το 2017, ενώ σε συνδυασμό με τις εισαγωγές οι οποίες διαμορφώθηκαν σε €437,4 εκατ., η περιφέρεια παρουσίασε πλεόνασμα €124,9 εκατομμυρίων στο εμπορικό της ισοζύγιο. Πτωτική πορεία κατέγραψαν οι εξαγωγές της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας η οποία χαρακτηρίστηκε ως «εσωστρεφής» καθώς από €360,8 εκατ. το 2017, ανήλθαν σε €346,7 εκατ. το 2018, ενώ αντίστοιχα καθοδική τάση παρουσίασαν και οι εισαγωγές της περιφέρειας κατά €41,4 εκατ., δηλαδή 18,1%. Ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ στάθηκε ιδιαίτερα στην συγκεκριμένη περιφέρεια σημειώνοντας ότι το ΑΕΠ της εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το λιγνίτη και ότι η απολιγνιτοποιήση θα δημιουργήσει «τεράστιες ανισότητες, θα χαθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας και πρέπει να καλυφθούν με κάποιον άλλο τρόπο». Στο πλαίσιο αυτό τόνισε ότι χρειάζεται επαναπροσδιορισμός σε όλα τα επίπεδα, παραγωγικό και εξαγωγικό. Πάντως είπε ότι υπάρχουν και τεράστιες δυνατότητες λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «πολλές φορές η κρίση γίνεται ευκαιρία», ενώ ανέφερε ότι ο ΣΕΒΕ δεν κάθεται με σταυρωμένα χέρια αλλά κάνει σχετικές ενέργειες για να δώσει προοπτικές.
Τα τελευταία 3 χρόνια οι εξαγωγές της Περιφέρειας Ηπείρου σημειώνουν σταδιακή αύξηση με αποτέλεσμα να διαμορφωθούν σε €298,7 εκατ. το 2018, ενώ αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το έλλειμμα των €19,3 εκατ. που παρουσίασε η Ήπειρος το 2017, μετατράπηκε σε πλεόνασμα €5,3 εκατ. το 2018. Ισχνή κρίνεται η συνεισφορά των Περιφερειών Βορείου και Νοτίου Αιγαίου στις ελληνικές εξαγωγές καθώς οι εν λόγω περιφέρειες κατέχουν μερίδιο 0,6% και 0,5% αντίστοιχα. Πιο συγκεκριμένα, οι εξαγωγές της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου ανήλθαν σε €187,4 εκατ. σημειώνοντας μείωση κατά €2,3 εκατ., ωστόσο στη Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου καταγράφηκε μείωση εξαγωγών κατά €16,4 εκατ., με αποτέλεσμα να απωλέσει μία θέση στη σχετική λίστα, όντας πλέον προτελευταία. Τέλος, η Περιφέρεια Ιονίου, παρά τη χαμηλή της συμμετοχή στο σύνολο των εξαγωγών, κατάφερε να αυξήσει τις εξαγωγές της κατά €24,7 εκατ., δηλαδή 19,0% και συνδυαστικά με τη χαμηλότερου μεγέθους αύξηση των εισαγωγών, να διευρύνει το εμπορικό της πλεόνασμα κατά €21,6 εκατ. στο διάστημα 2017-2018.
Σε κλαδικό επίπεδο, η συνεισφορά των πετρελαιοειδών ξεπερνά το 1/3 στο σύνολο των εξαγωγών με μερίδιο 34,7%, με τις περιφέρειες Αττικής και Πελοποννήσου να εξάγουν το 88,3% του κλάδου. Με 16,0% μερίδιο ακολουθούν τα τρόφιμα με τις περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Αττικής, Θεσσαλίας και Πελοποννήσου να συγκεντρώνουν το 69,0% του κλάδου. Στην επίτευξη του ιστορικού ρεκόρ των ελληνικών εξαγωγών, σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε η ενίσχυση των εξαγωγών χημικών και πλαστικών κατά 13,8%, των μετάλλων κατά 17,7% και του κλάδου μηχανών και συσκευών κατά 11,7%. Αναφορικά με τις χώρες που εξάγονται τα ελληνικά προϊόντα, η Ιταλία και η Γερμανία αποτελούν τους κυριότερους προορισμούς σε ποσοστό 10,4% και 6,4% στο σύνολο της χώρας. Μάλιστα, οι δύο αυτές χώρες βρίσκονται στην πρώτη δεκάδα των κυριότερων προορισμών για όλες τις περιφέρειες εκτός από την Πελοπόννησο. Τη δεκάδα των σημαντικότερων προορισμών συμπληρώνουν η Τουρκία (6,2% μερίδιο), η Κύπρος (5,3% μερίδιο), ο Λίβανος (4,5% μερίδιο), η Βουλγαρία (4,3% μερίδιο), οι ΗΠΑ (4,1% μερίδιο), το Ηνωμένο Βασίλειο (3,6% μερίδιο), η Αίγυπτος και η Ισπανία (3,5% και 3,3% μερίδιο αντίστοιχα).
