Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ
Αύξηση στις τιμές των ενοικίων από 3-15% μέσα σε ένα χρόνο παρατηρείται σε πόλεις της Ελλάδας όπου είναι έντονη η διάθεση σπιτιών σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης όπως το Airbnb. Εξάλλου τα στοιχεία δείχνουν ότι έχουμε φύγει από το μοντέλο των μικρών ιδιοκτητών που προσπαθούν να συμπληρώσουν το εισόδημά τους μέσω της βραχυχρόνιας μίσθωσης, καθώς αυτοί αποτελούν σήμερα μόνο το 15% του συνόλου, ενώ το 45-50% των καταχωρήσεων αφορούν εταιρίες με πολλά ακίνητα στην ιδιοκτησία τους.
Τα παραπάνω επισημάνθηκαν στο πλαίσιο ανοιχτής συζήτησης με θέμα «To be or to AirBnB» που διοργάνωσε το απόγευμα της Τρίτης σε αίθουσα του δημαρχείου Θεσσαλονίκης η δημοτική παράταξη «Η Πόλη Ανάποδα», προκειμένου να αναδείξει το θέμα της στέγασης στην πόλη.
"Το 45% των Airbnb σε εταιρίες"
Η κ. Τόνια Κατερίνη, αρχιτεκτόνισσα από την Αθήνα και μέλος κινημάτων υπεράσπισης κατοικίας κατά των πλειστηριασμών, είπε ότι το airbnb έχει αναδειχθεί σε ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα στην ελληνική πραγματικότητα.
«Δεν μιλάμε πλέον για μια περίπτωση μικρών ιδιοκτητών που προσπαθούν να συμπληρώσουν το εισόδημά τους, αλλά για μια μεγάλη «μπίζνα» απέναντι στην οποία πρέπει και η πολιτεία και η Τοπική Αυτοδιοίκηση να πάρει πλέον μέτρα για να προστατέψει την κατοικία», τόνισε η κ. Κατερίνη, σε δηλώσεις της.
Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι ενώ είναι αλήθεια ότι το airbnb έλυσε το πρόβλημα σε κάποιους ανθρώπους που είχαν ανάγκη από χρήματα, «σήμερα έτσι όπως διαμορφώνεται η αγορά, οι μικροί ιδιοκτήτες, αυτοί δηλαδή που νοικιάζουν ένα ακίνητο, αποτελούν το 15% του συνόλου. Το υπόλοιπο 85% διαθέτουν από δυο airbnb και πάνω και περίπου στο 45% βρίσκονται πλέον οι εταιρίες που έχουν πολλά ακίνητα και τα νοικιάζουν μέσω πλατφορμών βραχυχρόνιας μίσθωσης. Επίσης, αναφέρθηκε σε έρευνα σύμφωνα με την οποία, από όλα τα airbnb που υπάρχουν στη Θεσσαλονίκη το 18% του εισοδήματος το έχουν 21 ιδιοκτήτες. "Αυτό δείχνει ότι υπάρχει τάση συγκεντροποίησης, η οποία δείχνει ότι το airbnb αποτελεί πλέον ένα μεγάλο οικονομικό παιχνίδι και δεν είναι αυτό που αρχικά μπορεί να είχαμε στο μυαλό μας", επισήμανε.
Όσο για την επίπτωση στις τιμές, η ίδια ανέφερε ότι οι τιμές ακινήτων μέσα σε ένα χρόνο έχουν αυξηθεί από 3-15% και σε κάποιες περιοχές κεντρικές και γύρω από τουριστικούς προορισμούς τα τελευταία τρία χρόνια έχουν αυξηθεί περίπου στο 45%. Είπε επίσης ότι σύμφωνα με στοιχεία μέχρι πέρυσι 125.000 ακίνητα στην Ελλάδα βρίσκονταν στην πλατφόρμα του Airbnb. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν στην εκδήλωση, στη Θεσσαλονίκη υπολογίζεται ότι στην συγκεκριμένη πλατφόρμα διατίθενται πάνω από 2.500 σπίτια.
Αν θέλουμε να μιλήσουμε για αντιμετώπιση του ζητήματος, πρέπει να μιλήσουμε τόσο στο επίπεδο πρόληψης όσο και σε πολιτικές διαχείρισης του προβλήματος που έχουν να κάνουν με μέτρα που πρέπει να ληφθούν, είπε ακόμη η κ. Κατερίνη, ενώ κατέθεσε και συγκεκριμένες προτάσεις. Μεταξύ αυτών να γίνει διάκριση ανάμεσα σε δυο κατηγορίες “παικτών” airbnb: Σε αυτούς που διαθέτουν προς ενοικίαση δωμάτιο μέσα στην κατοικία τους και δεν αφαιρούν στέγη από την αγορά και σε όσους αξιοποιούν κενό ακίνητο. Για τη δεύτερη περίπτωση θα πρέπει να περάσουμε στο θεσμικό πλαίσιο τουριστικού καταλύματος, σήμερα δεν υπάρχει, όπως τόνισε. Πρότεινε επίσης να θεσμοθετηθεί διαχωρισμός στον τρόπο φορολόγησης, ενώ μίλησε και για την ανάγκη προστασίας των ενοικιαστών για περιπτώσεις που υφίστανται βίαιες εξισώσεις για να γίνει το διαμέρισμά τους airbnb ή να πουληθεί στο πλαίσιο του προγράμματος golden visa. Στάθηκε επίσης στην ανάγκη του χαρακτηρισμού κεκορεσμένων περιοχών, αναφέροντας το παράδειγμα της Βαρκελώνης, όπου έχουν δημιουργηθεί 6 ζώνες. Τέλος, τόνισε ότι δεν πρέπει να θεωρείται ότι η αντίθεση στο airbnb είναι αντίθεση στον ταξιδιώτη, στον ξένο, σε μια μορφή τουρισμού που σε κάποιες άλλες εποχές θεωρούταν εναλλακτικός τουρισμός.
Ένα παγκόσμιο πρόβλημα
Η κ. Κατερίνη είπε ακόμη ότι το πρόβλημα με το Airbnb είναι παγκόσμιο και αφορά πόλεις με ιδιαίτερη τουριστική κίνηση, ενώ ανέφερε ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει αρχίσει να δημιουργείται μια δικτύωση για πόλεις που επηρεάζονται από τον τουρισμό, που κάνει όπως είπε δουλειά πάνω σε αυτά τα ζητήματα. «Θα είχε ενδιαφέρον και πόλεις της Ελλάδας να βρουν έναν κοινό βηματισμό», πρόσθεσε. Η κατάσταση που επικρατεί σε Βερολίνο, Βαρκελώνη και Κέρκυρα σκιαγραφήθηκε σε παρεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν μέσω skype στο πλαίσιο της εκδήλωσης.
Από τη δημοτική κίνηση «Εκκίνηση», αναφέρθηκε ότι στην Κέρκυρα οι φοιτητές αντιμετωπίζουν τεράστιο πρόβλημα για να βρουν κατοικίες, παραγκωνίζονται από το ιστορικό κέντρο ενώ έχουν εκτοξευθεί τα ενοίκια τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα, προβλήματα στην αναζήτηση στέγης αντιμετωπίζουν και οι γιατροί και οι εκπαιδευτικοί αλλά και όσοι έρχονται στο νησί για να δουλέψουν την τουριστική σεζόν.
Για την εικόνα που υπάρχει σήμερα στο Βερολίνο μίλησε ο Γιώργος. Όπως είπε η ιδιοκατοίκηση στο Βερολίνο είναι πολύ χαμηλή (περίπου στο 20-25%), η μικροιδιοκτησία είναι περιορισμένη και η πλειοψηφία των ακινήτων βρίσκεται στα χέρια μεγάλων εταιριών στέγασης. Επίσης υπάρχουν ακόμα 100.000 κοινωνικές κατοικίες, ενώ για το Airbnb υπάρχει ρύθμιση που το θεωρεί τουριστική κατοικία και ανά δήμο υπάρχει ανώτατο όριο τουριστικών κατοικιών. Μίλησε ακόμη για το αίτημα που υπάρχει στο Βερολίνο όποιες εταιρίες κατέχουν πάνω από 3000 ακίνητα να απαλλοτριωθούν και να δημιουργηθεί κοινωφελής οργανισμός που θα υποχρεούται να τα διαχειρίζεται αμεσοδημοκρατικά, ενώ τόνισε ότι τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί πρωτοβουλίες ενοίκων στις γειτονιές. Την κατάσταση που επικρατεί τα τελευταία χρόνια στη Βαρκελώνη, μετέφεραν μέσω Skype ο Δημήτρης και ο Πάνος οι οποίοι σημείωσαν ότι η πόλη που ζουν τα τελευταία χρόνια, βρίσκεται σε μια κατάσταση κάπου ανάμεσα σε αυτήν που επικρατεί στη Θεσσαλονίκη και σε αυτήν που επικρατεί στο Βερολίνο. Ανέφεραν συγκεκριμένα ότι το Airbnb δεν είναι πια μια πλατφόρμα για μικροιδιοκτήτες και ότι ολόκληρα κτίρια στο κέντρο της πόλης έχουν αγοραστεί από μεγάλες εταιρίες, με τα δημοσιεύματα να αναφέρουν ότι τα τελευταία 12 χρόνια ο τοπικός πληθυσμός του κέντρου της πόλης έχει μειωθεί κατά 45%. «Με το που τελειώνουν τα συμβόλαια οι ιδιοκτήτες λένε στους ενοικιαστές ότι δεν θα ανανεώσουν και ότι πουλάνε σε εταιρία», όπως ανέφεραν. Μίλησαν επίσης για την αύξηση στα ενοίκια αλλά και για τα μέτρα που ελήφθησαν όταν ανέλαβε τη δημαρχεία η Άντα Κολάου, η οποία προέρχεται από τα κινήματα στέγασης.
Συλλογή υπογραφών από την Πόλη Ανάποδα – Τι ζητείται
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της καμπάνιας που έχει ξεκινήσει εδώ και λίγο καιρό η παράταξη «Η Πόλη Ανάποδα» με συλλογή υπογραφών ώστε να συζητηθεί έπειτα από αίτημα πολιτών στο Δημοτικό Συμβούλιο το θέμα του Airbnb. Ήδη έχουν συλλεγεί περίπου 550 υπογραφές.
«Ζητάμε να αναγνωρίσει το δημοτικό συμβούλιο τη μεγάλη σημασία αυτού του ζητήματος για τη Θεσσαλονίκη», τόνισε στο περιθώριο της εκδήλωσης ο δημοτικός σύμβουλος της Πόλης Ανάποδα Αντώνης Γαζάκης. Θα διατυπωθεί το αίτημα να ζητήσει ο δήμος Θεσσαλονίκης από την κυβέρνηση να ενεργοποιήσει για την περιοχή της Θεσσαλονίκης τους κατάλληλους περιορισμούς της βραχυχρόνιας μίσθωσης.
«Θέλουμε να απαιτήσουμε να συζητηθεί το ζήτημα και να παρθούν συγκεκριμένες αποφάσεις που έχουν να κάνουν με τις προβλέψεις του ίδιου του νόμου 4472/2017 που ρυθμίζει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις και τη δυνατότητα που δίνει με ΚΥΑ των υπουργών Οικονομικών και Τουρισμού, να υπάρξουν περιορισμοί στις βραχυχρόνιες μισθώσεις», τόνισε από την πλευρά του ο αρχιτέκτονας Κώστας Σαμδάνης από την Πόλη Ανάποδα. Το πρώτο είναι να υπάρχουν δυο μόνο ακίνητα ανά ΑΦΜ σε μια γεωγραφικά καθορισμένη περιοχή η οποία έχει πρόβλημα στο ζήτημα της στέγασης και το δεύτερο αφορά τον περιορισμό στις ημέρες της μίσθωσης. Ζητείται να είναι στις 90 ημέρες το χρόνο και να μπορεί κάποιος να τις ξεπεράσει αν το εισόδημά του συνολικά από ακίνητα είναι κάτω από 12.000 ευρώ.
«Εξωφρενικές τιμές»
«Ζητάμε παρεμβάσεις γιατί όλοι συζητάμε ότι τα διαθέσιμα διαμερίσματα στη Θεσσαλονίκη είναι λίγα γεγονός που οδηγεί στην αύξηση των τιμών», τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Γαζάκης, προσθέτοντας ότι κάποια που επιστρέφουν από τη βραχυχρόνια στη μακροχρόνια μίσθωση, λόγω της ανακαίνισης που έχουν υποστεί, διατίθενται πολύ ακριβά για τα εισοδήματα των νέων ή των φοιτητών. «Έχουμε ακούσει εξωφρενικές τιμές για 400 και 500 ευρώ για μια γκαρσονιέρα», είπε χαρακτηριστικά.
Για ένα φαινόμενο που έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα στους ενοικιαστές καθώς «έχουν πάρει την πάνω βόλτα» τα ενοίκια, μίλησε και ο Κώστας Σαμδάνης. «Τα ενοίκια και στην πόλη μας και πανελλαδικά έχουν αυξηθεί σε βαθμό που είναι απλησίαστα πλέον για τον μέσο Έλληνα. Οι τιμές που ακούμε ειδικά στο α΄ δημοτικό διαμέρισμα τείνουν να είναι απλησίαστες», τόνισε. Ο ίδιος είπε επίσης ότι το θέμα της συλλογής υπογραφών είναι ένα πρώτο βήμα των ενεργειών και των αιτημάτων που θα ξεδιπλώσει στο μέλλον η παράταξη. Μίλησε για παράδειγμα για δημιουργία παρατηρητηρίου «για να δούμε πόσα από αυτά που είναι στις πλατφόρμες έχουν ΑΦΜ», για δημιουργία συλλόγου ενοικιαστών αλλά και για «πιο προωθημένα αιτήματα» όπως δημιουργία fairbnb.
