Εθνικοποίηση χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων, εκτόξευση δημόσιου χρέους, κοινωνική αναταραχή μέχρι και αλλαγή κυβερνήσεων είναι μερικές από τις επιπτώσεις που μπορεί να «συνοδεύουν» την πανδημία του κορονοϊού.
Στα συμπεράσματα αυτά καταλήγει μεταξύ άλλων η πρόσφατη μελέτη της J.P. Morgan με τίτλο «What the COVID-19 endgame might look like», προβλέποντας πως η παγκόσμια ύφεση που βιώνουμε μπορεί να είναι η συντομότερη και βαθύτερη στη σύγχρονη ιστορία.
Στη μελέτη του ο διεθνής οίκος «βλέπει» την ύφεση στο -1,1% για όλο το 2020, με βάση το σενάριο ότι θα διαρκέσει μόνο δύο τρίμηνα, με το 1ο τρίμηνο -12% σε ετησιοποιημένη βάση, το 2ο τρίμηνο -1%, το 3ο τρίμηνο +19% και το 4ο τρίμηνο +4%.
Όσον αφορά στην Ευρωζώνη, οι αντίστοιχες προβλέψεις είναι -15% το 1ο τρίμηνο -22% , το 2ο τρίμηνο +45% το 3ο τρίμηνο και +3,5% το 4ο τρίμηνο.
Τέλος, για τις ΗΠΑ, προβλέπεται -4% το 1ο τρίμηνο, -14% το 2ο τρίμηνο, +8% το 3ο τρίμηνο και +4% το 4 ο τρίμηνο.
Το σενάριο αυτό βασίζεται σε δύο υποθέσεις, σύμφωνα με την J.P. Morgan. Πρώτον, ότι ο κορονοϊός σταδιακά εξαφανίζεται πριν το καλοκαίρι και επιτρέπει να αρθούν οι πολιτικές lockdown και, δεύτερον, ότι δεν θα υπάρξει δεύτερο κύμα μετάδοσης του ιού, καθώς επιστρέφουν οι άνθρωποι στην κανονικότητα και αίρονται οι διασυνοριακοί περιορισμοί.
Εάν ο ιός δεν εξαφανισθεί, τότε θα έχουμε μια κλασσική ύφεση μακράς διάρκειας, και εάν υπάρξει δεύτερο κύμα μετάδοσης, η ύφεση στην παγκόσμια οικονομία θα έχει το σχήμα W, και η επιβολή περιοριστικών μέτρων lockdown το φθινόπωρο θα οδηγήσει και πάλι σε μεγάλη και απότομη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας. Η εμπειρία της Κίνας θα δράσει ως πρόδρομος δείκτης, καθώς ο πληθυσμός της επιστρέφει στην κανονικότητα.
Εθνικοποίηση ιδιωτικών εταιρειών
Στη μελέτη διατυπώνεται η άποψη πως η εθνικοποίηση (ή τουλάχιστον η κατοχή μετοχών από το κράτος) χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων μπορεί να αποδειχθεί αναπόφευκτη.
Ηταν μια συνήθης πρακτική σε περασμένες υφέσεις, καθώς οι τράπεζες είναι οργανισμοί
σημαντικής συστημικής σημασίας. Επίσης, στη ΜΧΚ, η αμερικάνικη κυβέρνηση συμμετείχε στη μετοχική σύνθεση μεγάλων αυτοκινητοβιομηχανιών, όπως η GM και η Ford.
Η κυβέρνηση Τραμπ ήδη σχεδιάζει κάποιου είδους παρέμβαση στους κλάδους παραγωγής αεροπλάνων και αεροπορικών εταιρειών. Η εθνικοποίηση εταιρειών θεωρείται γενικά μια πολιτική διατήρησης της απασχόλησης, ενώ μπορεί να αποδειχθεί και κερδοφόρο εγχείρημα για την κυβέρνηση, εάν οι αποτιμήσεις είναι πολύ χαμηλές.
Από την άλλη μεριά, η εθνικοποίηση μπορεί να αποδειχθεί προβληματική για τους ομολογιούχους εταιρικών τίτλων, αλλά και για τους μικρομετόχους.
Αθέτηση πληρωμών
Τα κέρδη των επιχειρήσεων συρρικνώνονται και τα ποσοστά αθέτησης πληρωμών σε εταιρικά ομόλογα (υψηλού κινδύνου) αυξάνουν κατακόρυφα, αναφέρει ο διεθνής οίκος.
Μπορεί το αρνητικό αυτό αποτέλεσμα να είναι μεγάλου μεγέθους, αλλά θα είναι μικρότερο απ’ ότι στην περίοδο της μεγάλης χρηματοοικονομικής κρίσης και ύφεσης 2008-2009 (ΜΧΚ).
Στις ΗΠΑ θα μπορούσε να προβλεφθεί συρρίκνωση κατά -8% το 2020 στα κέρδη ανά μετοχή (EPS), που είναι μικρότερη από τον μέσο όρο περασμένων υφέσεων αλλά ακόμη αρκετά υψηλή, και επέκταση κατά +15% το 2021. Ο στόχος για τον δείκτη S&P είναι 3400 για τις αρχές του 2021.
Το ποσοστό αθέτησης πληρωμών μπορεί να ανέλθει από 2,5% σε 7,5%, που είναι περίπου στον μέσο όρο περασμένων υφέσεων, αλλά 3 ποσοστιαίες μονάδες μικρότερο από εκείνο στη διάρκεια της ΜΧΚ. Τα αποτελέσματα αυτά θα επηρεάζονται, βεβαίως, από τη διάρκεια
της ύφεσης.
Δημόσιο χρέος - Νομισματική χρηματοδότηση ελλειμμάτων - Πληθωρισμός
Η μελέτη υποστηρίζει πως μπορεί να έχει έλθει η ώρα να δοκιμασθεί στην πράξη η λεγόμενη Σύγχρονη Νομισματική Θεωρία (ΣΝΘ), κατά την οποία η κυβέρνηση πρέπει να χρησιμοποιεί τη δημοσιονομική πολιτική για να πετύχει τον στόχο της πλήρους απασχόλησης, τυπώνοντας χρήμα για να χρηματοδοτεί τις κρατικές δαπάνες.
Ακόμη και όταν το δημόσιο χρέος βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο, ο κίνδυνος πτώχευσης για μια κυβέρνηση που συνεχίζει να δανείζεται δεν είναι μεγάλος διότι οι κεντρικές τράπεζες είναι ατύπως δεσμευμένες να χρηματοδοτούν τις κυβερνήσεις μέσω προγραμμάτων αγοράς
κρατικών ομολόγων.
Όσοι υποστηρίζουν τη ΣΝΘ πιστεύουν ότι η παραπάνω διασύνδεση δημοσιονομικών ελλειμμάτων και προγραμμάτων αγοράς κρατικών ομολόγων πρέπει να γίνει πιο ξεκάθαρη και να έχει απεριόριστη διάρκεια, δεδομένου ότι οι πληθωριστικές συνέπειες μιας τέτοιας πολιτικής μπορούν να αποφεύγονται από μια κυβέρνηση που είναι αξιόπιστη και συνετή, ώστε να αντιστρέφει μια χαλαρή δημοσιονομική επέκταση στο αμέσως επόμενο διάστημα.
Μπορεί, η ΣΝΘ να αποδειχθεί σωστή όταν οι κυβερνήσεις (αντί για τις κεντρικές τράπεζες) έχουν την ικανότητα και την επιθυμία να ελέγχουν τον πληθωρισμό.
Επειδή, όμως, δεν μπορεί ένας επενδυτής να βασίζεται στην παραπάνω δέσμευση, καλό θα είναι να κατέχει κάποιου είδους προστασία μέσω ομολόγων που εμπεριέχουν τιμαριθμική ρήτρα (π.χ. Treasury Inflation-Protected Securities - TIPS), όσο πλησιάζουμε προς την κανονικότητα.
Κοινωνική αναταραχή και αλλαγή κυβέρνησης
Στην μελέτη διατυπώνεται η άποψη πως ο τρόπος διαχείρισης της πανδημίας μπορεί να φέρει και κοινωνικές επιπτώσεις σε ορισμένες χώρες.
«Μπορεί κάποιος ηγέτης να κατηγορηθεί για ανικανότητα ή ολιγωρία στην αντιμετώπιση της κρίσης. Συνεπώς, σε μια εκλογική αναμέτρηση, το κόμμα που είναι στην κυβέρνηση είναι ευάλωτο. (Abe στην Ιαπωνία, Conte στην Ιταλία, Johnson στο Ηνωμένο Βασίλειο και Τραμπ στις ΗΠΑ).
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος ελλοχεύει για τον Τραμπ που αντιμετωπίζει εκλογές τον Νοέμβριο. Έτσι, οι πιθανότητες εκλογής των Δημοκρατικών αυξάνουν όσο θα χειροτερεύει η κατάσταση με τον κορονοϊό», καταλήγει.
Πηγή: insider.gr
