Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ
Το πρόγραμμα «Νέα Γη», ένα πρωτοποριακό, πιλοτικό, πρόγραμμα αναγεννητικής καλλιέργειας, που ανοίγει νέους δρόμους για καπνοκαλλιεργητές, παρουσιάστηκε χθες στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο εκδήλωσης της «Παπαστράτος» και της «Stevia Hellas», στην οποία παρευρέθηκε και ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Σπήλιος Λιβανός. Ειδικότερα, το πρόγραμμα που απευθύνεται σε καπνοκαλλιεργητές της Ροδόπης και της Ξάνθης, στοχεύει στην ολιστική υποστήριξη των καπνοκαλλιεργητών για τη μετάβασή τους από την καλλιέργεια του καπνού στην καλλιέργεια στέβιας.
Στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου που δόθηκε σε ξενοδοχείο της πόλης και στην οποία παρευρέθηκαν και καλλιεργητές, η Παπαστράτος και η Stevia Hellas υπέγραψαν σχετικό Σύμφωνο Συνεργασίας.
Για μια πρωτοβουλία που έχει έντονο «άρωμα» αλλαγής μίλησε ο κ. Ιάκωβος Καργαρώτος, αντιπρόεδρος της «Παπαστράτος». «Το πρόγραμμα Νέα Γη ανοίγει νέους δρόμους για καπνοκαλλιεργητές στη Ροδόπη και τη Ξάνθη, προς το παρόν, δυο περιοχές με τις οποίες η Παπαστράτος διατηρεί ισχυρούς δεσμούς, τόνισε ο κ. Καργαρώτος, αναφέροντας ότι τα πρώτα βήματα από το πιλοτικό πρόγραμμα είναι «παραπάνω από ενθαρρυντικά».
«Τα τελευταία χρόνια στην Παπαστράτος μετασχηματιζόμαστε για ένα μέλλον χωρίς τσιγάρο και φέτος, στα ενενήντα μας χρόνια, «Ξαναγεννιόμαστε». Την νέα αυτή πορεία θέλουμε να τη διανύσουμε με όρους βιώσιμης ανάπτυξης. Το καινοτόμο αυτό Πρόγραμμα έρχεται να υπηρετήσει τον πυλώνα «Υποδειγματική λειτουργία», έναν από τους πέντε συνολικά που συνθέτουν τη νέα Στρατηγική Βιώσιμης Ανάπτυξης της Παπαστράτος. Κυρίως, όμως, έρχεται να αποδείξει ότι θέλουμε να μην αφήσουμε κανέναν πίσω. Για 9 δεκαετίες οι καπνοπαραγωγοί είναι πολύτιμο κομμάτι της ιστορίας της Παπαστράτος. Η συνεργασία μας με τη Stevia Hellas, μέσα από τη «Νέα Γη», στοχεύει να κάνει πιο εύκολη τη μετάβασή τους στο μέλλον. Ένα μέλλον με νέες, καλύτερες προοπτικές», είπε μεταξύ άλλων.
Η καλλιέργεια στέβιας στην Ελλάδα
Ο κ. Χρήστος Σταμάτης, Διευθύνων Σύμβουλος της «Stevia Hellas» μίλησε για τον συνεταιρισμό που δημιουργήθηκε το 2011 από μια ομάδα πρώην καπνοπαραγωγών, με τον πυρήνα της να εδρεύσει στη Λαμία και που τα τελευταία τρία χρόνια καταγράφει ετησίως αύξηση 40%-50% στον κύκλο εργασιών του. Ήταν ο πρώτος συνεταιρισμός που καλλιέργησε πανευρωπαϊκά τη στέβια και αυτήν την στιγμή καλλιεργεί και τα περισσότερα στρέμματα στην Ευρώπη. Ειδικότερα, σήμερα στην περιοχή της Λαμίας καλλιεργούνται περίπου 400 στρέμματα στέβιας και στις υπόλοιπες περιοχές τα στρέμματα που είναι σε πιλοτική φάση, αγγίζουν τα 100. Πρόκειται για μικρές εκτάσεις, καθώς στόχος είναι να δουν αν ευδοκιμεί η καλλιέργεια στις συγκεκριμένες περιοχές προκειμένου να κάνουν το επόμενο βήμα με ασφάλεια. Ο κ. Σταμάτης προέβλεψε αύξηση στρεμμάτων στο μέλλον αλλά όχι ραγδαία, καθώς όπως τόνισε επιδίωξη είναι η ανάπτυξη να γίνει με βιώσιμο τρόπο. «Σκοπός μας είναι τα 100 στρέμματα να γίνουν 200-300 την επόμενη χρονιά εφόσον τα συμπεράσματα είναι θετικά. Αν πραγματικά ευδοκιμεί θα την αναπτύξουμε και εμείς δεσμευόμαστε να αγοράσουμε τις ποσότητες που καλλιεργούν οι παραγωγοί για εμάς», τόνισε.
Για το συνεταιρισμό «Stevia Hellas» είπε ότι τα πρώτα έξι πιλοτικά χρόνια ήταν «πολύ δύσκολα», ωστόσο σήμερα έχει τελικά προϊόντα σε όλα τα σούπερ μάρκετ. Μάλιστα έχει το 65% στην χονδρική αγορά στέβιας στην Ελλάδα και φέτος για άλλη μια χρονιά θα έχει ρυθμό αύξησης τζίρου άνω του 45%. «Μέχρι στιγμής τα νούμερα δείχνουν ότι ο ρυθμός αύξησης του τζίρου είναι σταθερός τα τελευταία τρία χρόνια της τάξης του 40-50%», επεσήμανε ο κ. Σταμάτης σημειώνοντας ότι αυτό δείχνει την τάση των προϊόντων της στέβιας στη χώρα μας.
Αγρότης από τη Λαμία που παρευρέθηκε στην εκδήλωση τόνισε ότι έβλεπαν πως τα καπνά έχουν μια φθίνουσα πορεία και αναζητούσαν μια νέα καλλιέργεια να αντικαταστήσει το εισόδημα που είχαν από τα καπνά. «Διαπιστώσαμε από κάποιες πειραματικές καλλιέργειες πως η τεχνική της καλλιέργειας της στέβιας μοιάζει με αυτήν του καπνού. Έτσι αποφασίσαμε να ιδρύσουμε τον συνεταιρισμό και να μπούμε στην καλλιέργεια».
Λιβανός: Πολλά υποσχόμενο πρόγραμμα
Για ένα πολλά υποσχόμενο πρόγραμμα έκανε λόγο ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Σπήλιος Λιβανός.
Έχουμε, όπως είπε, τρία μέρη που έρχονται και κάνουν ένα νέο βήμα με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, με αναγεννητικές καλλιέργειες, προσέχοντας τη βιοποικιλότητα και το περιβάλλον για να πάνε από ένα παλιό προϊόν σε ένα προϊόν που έχει μεγάλη προστιθέμενη αξία: μια εταιρεία κολοσσό με μεγάλη παράδοση στη χώρα μας, την «Παπαστράτος», έναν νέου τύπου συνεταιρισμό, αναπτυσσόμενο, τη «Stevia Hellas» και αρκετούς αγρότες οι οποίοι πειραματίζονται, τόνισε ο κ. Λιβανός.
Επεσήμανε ότι η παρουσία του στην εκδήλωση έρχεται να σφραγίσει αυτήν την προσπάθεια επένδυσης στην καινοτομία, την προσπάθεια αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου, «πάντα βέβαια, με τις επιφυλάξεις και με προσοχή δεδομένου ότι πρόκειται για μια πιλοτική καλλιέργεια». Μπαίνουμε, όπως ανέφερε, με μεγάλες προσδοκίες αλλά περιμένουμε να δούμε τα πρώτα αποτελέσματα, την εξέλιξη και τις δυνατότητες που έχει στην αγορά και ευχόμαστε να πιάσει τόπο. «Τέτοιου είδους προσπάθειες είναι ακριβώς ο πυρήνας της λογικής που έχουμε στο υπουργείο. Να τις ενισχύσουμε και να τις στηρίξουμε», πρόσθεσε. Ο ίδιος, από το βήμα της εκδήλωσης, επισήμανε τον κίνδυνο η μείωση της παραγωγής της ποικιλίας Μπασμά να προκαλέσει απομάκρυνση των αγορών από τη χώρα μας και γι΄ αυτό σημείωσε ότι η έξοδος των καλλιεργητών από την καλλιέργεια του καπνού και η μετατόπισή τους στη στέβια θα πρέπει να γίνει προσεκτικά και αφού υπάρχουν θετικά αποτελέσματα από την εφαρμογή του πιλοτικού προγράμματος. Στο πλαίσιο αυτό πρότεινε να δημιουργηθεί μια ομάδα με τη συμμετοχή και του υπουργείου και του ΕΛΓΟ που να παρακολουθεί το πιλοτικό πρόγραμμα.
Αναφερόμενος εξάλλου στη νέα ΚΑΠ είπε ότι θέτει τις βάσεις για τη διασφάλιση υγιεινότερων και ποιοτικότερων τροφίμων. Μιλάμε για μια περίοδο που θα διαρκέσει 10 χρόνια και θα έχουμε να διαχειριστούμε κονδύλια 20 δις., όπως είπε.
Συνεχώς αυξανόμενη η ζήτηση για στέβια
Μιλώντας για τη στέβια ο κ. Χρήστος Σταμάτης, Διευθύνων Σύμβουλος της «Stevia Hellas» είπε ότι πρόκειται για ένα προϊόν με πολλαπλά οφέλη για τον άνθρωπο και με συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση στην αγορά. Όφελος όμως υπάρχει και για το περιβάλλον αφού πρόκειται για μια καλλιέργεια που απαιτεί λιγότερους φυσικούς πόρους για να αναπτυχθεί. Λιγότερο νερό, μειωμένες εισροές λιπασμάτων και καθόλου χημικά. Οι αποδόσεις της καλλιέργειας είναι υψηλές και οι τιμές πώλησης των φύλλων στέβιας είναι κάτι το αρκετά προσοδοφόρο. Σε σύγκριση με την καλλιέργεια καπνού, ένας παραγωγός μπορεί ακόμη και να τριπλασιάσει το εισόδημά του, μιας και τα παραγόμενα κιλά ανά στρέμμα είναι περισσότερα ανά στρέμμα και η τιμή πώλησης των βιολογικών φύλλων στέβιας είναι υψηλότερη. Ειδικότερα, ανά στρέμμα παράγονται 100-150 κιλά καπνού ενώ στη στέβια τα κιλά αγγίζουν και τα 400 κιλά το στρέμμα. Η τιμή αγοράς των φύλλων για τα συμβατικά είναι λίγο μικρότερη από του καπνού (3 με 3 και κάτι το κιλό έναντι 4 ευρώ για τον καπνό), ενώ για τα βιολογικά η τιμή μερικές φορές ξεπερνάει τα 5 ευρώ. Ο κ. Σταμάτης υπογράμμισε ωστόσο ότι η στέβια ναι μεν έχει καλές αποδόσεις αλλά δεν πρέπει να δημιουργούνται φρούδες ελπίδες και να δημιουργείται η εντύπωση ότι μπορεί να καλλιεργηθεί από τον κάθε παραγωγό. Απευθύνεται κυρίως σε καπνοπαραγωγούς που έχουν ήδη τον εξοπλισμό αλλά και τις πρακτικές.
Ο κ. Σταμάτης τόνισε ότι πολύ μεγάλες εταιρίες, κυρίως Ευρωπαϊκές, αναζητούν ιδιαίτερα προϊόντα που καλλιεργούνται με συγκεκριμένες πρακτικές, δίνουν υπεραξία στον άνθρωπο και το περιβάλλον και έχουν πλήρη ιχνηλασιμότητα. «Αυτό καταφέραμε να κάνουμε εμείς», τόνισε. Τα αποξηραμένα φύλλα στέβιας που αποξεραίνονται στις νέες εγκαταστάσεις του συνεταιρισμού στοχεύουν στην αγορά του τσαγιού ενώ η δεύτερη αγορά είναι η εκχύλιση για παραγωγή του τελικού προϊόντος στέβιας. Αυτές οι αγορές είναι συνεχώς αυξανόμενες.
Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι σε δυο από τα μεγαλύτερα σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα, την προηγούμενη χρονιά το ράφι της ζάχαρης έχασε 20% δηλαδή αν ήταν ένα μέτρο έγινε 80 πόντους. Αντίθετα, διπλασιάστηκαν τα ράφια με φυσικά γλυκαντικά, όπως η στέβια.
Τι περιλαμβάνει το πρόγραμμα
Το πρωτοποριακό Πρόγραμμα Αναγεννητικής Καλλιέργειας, που η πιλοτική εφαρμογή του έχει ξεκινήσει ήδη σε συνολική έκταση περίπου 100 στρεμμάτων, περιλαμβάνει μια «εργαλειοθήκη», η οποία καλύπτει τις ανάγκες μετάβασης από τον καπνό στη στέβια. Μεταξύ άλλων προβλέπει:
• Τη χρηματοδότηση για την προμήθεια σπόρων, φυτοχώματος, αναλωσίμων υλικών και συστημάτων άρδευσης.
• Τη μεταφορά τεχνογνωσίας και την παροχή τεχνικής υποστήριξης καθ’ όλη τη διάρκεια της μετάβασης.
• Την ενεργοποίηση οικονομικών πόρων στο πλαίσιο της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
• Τη δημιουργία συλλογικών σχημάτων που θα ενισχύουν τη διαπραγματευτική ισχύ των καλλιεργητών.
• Την απορρόφηση από τη Stevia Hellas του συνόλου της παραγωγής των καλλιεργητών που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα
Γιατί στέβια;
Η επιλογή της στέβιας έγινε με γνώμονα την ευκολία στη μετάβαση, καθώς χρησιμοποιούνται ίδιες καλλιεργητικές πρακτικές, όπως και ο ίδιος μηχανολογικός εξοπλισμός, την καλύτερη στρεμματική απόδοση και τη διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση της στέβιας από τη βιομηχανία Τροφίμων και Ποτών, ως ένα φυσικό γλυκαντικό. Επιπλέον, σημαντικός παράγοντας στην επιλογή της είναι και το αποτύπωμα που αφήνει στο περιβάλλον. Η καλλιέργεια στέβιας απαιτεί σημαντικά λιγότερους φυσικούς πόρους, λιγότερο νερό, μειωμένη χρήση λιπασμάτων και καθόλου χημικά.
Δείτε το βίντεο του προγράμματος «Νέα γη»:
O Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Σπήλιος Λιβανός.
Ο Αντιπρόεδρος της Παπαστράτος, κ. Ιάκωβος Καργαρώτος και ο Διευθύνων Σύμβουλος της Stevia Hellas, κ. Χρήστος Σταμάτης.
