Από τη Δευτέρα, 13 Δεκεμβρίου 2021 και ταυτόχρονα σε όλη την Επικράτεια αρχίζει η ηλεκτρονική υποβολή αιτήσεων για το νέο "Εξοικονομώ", που στοχεύει στην ενεργειακή αναβάθμιση τουλάχιστον 50.000 κατοικιών. Η υποβολή των αιτήσεων θα γίνεται για 50 ημέρες από την ημερομηνία έναρξης λειτουργίας της ψηφιακής πλατφόρμας.
Υπενθυμίζεται ότι δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα https://exoikonomo2021.gov.gr ο Οδηγός του «Εξοικονομώ 2021», που περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες για το επόμενο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων.
Το νέο πρόγραμμα στοχεύει στην ενεργειακή αναβάθμιση τουλάχιστον 50.000 κατοικιών, 38% περισσότερων συγκριτικά με τον προηγούμενο κύκλο. Το «Εξοικονομώ 2021» θα συμβάλλει στην επίτευξη του στόχου που έχει τεθεί στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), για την ενεργειακή αναβάθμιση 600.000 κτιρίων έως το τέλος της δεκαετίας.
Το νέο πρόγραμμα διαφέρει σημαντικά σε σχέση με τα προηγούμενα, καθώς είναι πιο κοινωνικά ευαίσθητο, πιο δίκαιο και πιο αποδοτικό. Μεταξύ των σημαντικότερων διαφορών είναι η κατάργηση της χρονικής ιεράρχησης των αιτήσεων και η δημιουργία λίστας επιλαχόντων. Για πρώτη φορά θα υπάρχει ξεχωριστός προϋπολογισμός ύψους 100 εκατ. ευρώ για ευάλωτα νοικοκυριά, ενώ θα ληφθεί ειδική μέριμνα για μονογονεϊκές οικογένειες, πολύτεκνους και νοικοκυριά με ΑμεΑ. Ως σημαντικότερο κριτήριο, ορίζεται η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων. Η υποβολή των αιτήσεων θα γίνεται ηλεκτρονικά για χρονικό διάστημα 50 ημερών από την ημερομηνία έναρξης λειτουργίας της ψηφιακής πλατφόρμας του προγράμματος, που ορίζεται η Δευτέρα, 13 Δεκεμβρίου 2021 και θα είναι ταυτόχρονη για όλη την Επικράτεια.
Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης με 632 εκατ. ευρώ και μαζί με τη μόχλευση θα κινητοποιηθούν συνολικά κεφάλαια πάνω από 1 δισ. ευρώ. Η μέση εκτιμώμενη επιδότηση θα ανέλθει σε ποσοστό 62% της συνολικής δαπάνης.
Ακούστε τι είπε για το πρόγραμμα η γ.γ. του ΥΠΕΝ κ. Σδούκου μιλώντας σήμερα στο ΟΡΕΝ
Οι επιλέξιμες παρεμβάσεις και τα ποσοστά ενίσχυσης
Όπως έχει γράψει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, τα ποσοστά επιδότησης των επενδύσεων σε κατοικίες που είτε είναι μισθωμένες είτε έχουν παραχωρηθεί δωρεάν, κλιμακώνονται από 40 έως 65%, ανάλογα με το εισόδημα του ιδιοκτήτη, ενώ με την αρχική εκδοχή του Οδηγού που είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το ποσοστό ήταν 40% για όλους, ανεξαρτήτως εισοδήματος.
Πρόκειται για ένα αίτημα της Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων που έγινε δεκτό από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, προκειμένου να διευκολυνθούν οι επενδύσεις σε περισσότερες κατηγορίες κατοικιών.
Έτσι τα ποσοστά ενίσχυσης διαμορφώνονται ως εξής:
Για ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό έως 10.000 ευρώ, ποσοστό 75% στα ιδιοκατοικούμενα και 65% στις περιπτώσεις ενοικίασης / δωρεάν παραχώρησης.
Από 5.000-10.000 ευρώ ατομικό και 10.000-20.000 οικογενειακό, ποσοστό 70% στα ιδιοκατοικούμενα και 60% στις περιπτώσεις ενοικίασης / δωρεάν παραχώρησης.
Από 10.000-20.000 ευρώ ατομικό και 20.000-30.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 55% στα ιδιοκατοικούμενα και 45% στις περιπτώσεις ενοικίασης / δωρεάν παραχώρησης.
Από 20.000-30.000 ευρώ ατομικό και 30.000-40.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 45% στα ιδιοκατοικούμενα και 40% στις περιπτώσεις ενοικίασης / δωρεάν παραχώρησης.
Από 30.000-50.000 ευρώ ατομικό και 40.000-60.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 40% στα ιδιοκατοικούμενα και 40% επίσης στις περιπτώσεις ενοικίασης / δωρεάν παραχώρησης.
Οι ωφελούμενοι μπορούν να καλύψουν το υπόλοιπο ποσό με ίδια κεφάλαια ή με άτοκο δάνειο. Επιπλέον, προβλέπεται πρόσθετη επιχορήγηση (bonus) +10% στο προβλεπόμενο ποσοστό επιχορήγησης αιτήσεις Πολυκατοικίας, όταν συμμετέχει το σύνολο των χιλιοστών της Πολυκατοικίας.
Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να υφίσταται νόμιμα, να χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία και να έχει καταταγεί βάσει Πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ. Το εμπράγματο δικαίωμα (πλήρης κυριότητα / επικαρπία / ψιλή κυριότητα) του αιτούντα θα πρέπει να υφίσταται κατά το έτος αναφοράς του Προγράμματος (φορολογικό έτος 2020) όπως και κατά την υποβολή της αίτησης.
Για όλους τους τύπους αίτησης (μεμονωμένων διαμερισμάτων, μονοκατοικιών, πολυκατοικιών), προβλέπεται υποχρεωτική αναβάθμιση κατά τουλάχιστον τρεις ενεργειακές κατηγορίες, ώστε να εξασφαλίζεται Εξοικονόμηση Πρωτογενούς Ενέργειας σε ποσοστό άνω του 30%. Κατά την ολοκλήρωση του έργου και βάσει του δεύτερου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης θα γίνουν έλεγχοι επίτευξης τόσο για τον ελάχιστο ενεργειακό στόχο, όσο και για την εξοικονόμηση ενέργειας.
Οι επιλέξιμες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν: κουφώματα/συστήματα σκίασης/αερισμού, θερμομόνωση, συστήματα θέρμανσης ψύξης, συστήματα ζεστού νερού χρήσης, συσκευές διαχείρισης ενέργειας (smart home) και αναβάθμιση φωτισμού.
Τα λάθη που καθυστερούν την έγκριση αιτήσεων
Έξι λάθη στις αιτήσεις για το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» προκαλούν σημαντικές καθυστερήσεις στην εκταμίευση των επιδοτήσεων προς τους ιδιοκτήτες που εντάσσονται στο πρόγραμμα. Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Αναπτυξιακής Τράπεζας, που είχε οριστεί διαχειριστής στον προηγούμενο κύκλο του προγράμματος «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» μόνο μία στις 100 αιτήσεις είναι πλήρης κατά την πρώτη αξιολόγηση, ενώ για το 40 % των αιτήσεων απαιτούνται τέσσερις ή ακόμη περισσότεροι κύκλοι αξιολογήσεων προκειμένου να επιτευχθεί η πληρότητα των φακέλων.
Τα στοιχεία για τα λάθη στις αιτήσεις αποκτούν ιδιαίτερη χρησιμότητα για τους ενδιαφερόμενους, ενόψει της έναρξης υποβολής αιτήσεων στο νέο κύκλο του «Εξοικονομώ» από την προσεχή Δευτέρα, 13 Δεκεμβρίου. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται σε έγγραφη απάντηση της Αναπτυξιακής Τράπεζας ύστερα από σχετική ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ:
-Το 1% των αιτήσεων είναι πλήρεις μετά την πρώτη αξιολόγηση.
-Το 20% των αιτήσεων είναι πλήρεις μετά την δεύτερη αξιολόγηση.
-Το 40% των αιτήσεων είναι πλήρεις μετά την τρίτη αξιολόγηση.
-Το 39% των αιτήσεων είναι πλήρεις εφόσον αξιολογηθούν τουλάχιστον τέσσερις φορές ή και παραπάνω για να προχωρήσουν προς εκταμίευση.
Οι συχνότερες παραλείψεις που διαπιστώνονται κατά την αξιολόγηση είναι οι εξής:
Στο 50% των αιτήσεων δεν γίνεται ταυτοποίηση του ακινήτου, κυρίως των τετραγωνικών μέτρων, βάσει των δηλωθέντων στοιχείων στο πληροφοριακό σύστημα (τετραγωνικά μέτρα, διεύθυνση, όροφος, ΤΚ) και της αναρτημένης οικοδομικής άδειας.
Στο 40% των αιτήσεων, το Έντυπο Καταγραφής Παρεμβάσεων Ολοκλήρωσης δεν είναι σωστά συμπληρωμένο και τα στοιχεία που αναγράφονται σε αυτό δεν αντιστοιχούν με τα στοιχεία των τιμολογίων και των παρεμβάσεων που έχουν δηλωθεί στο πληροφοριακό σύστημα.
Στο 30% των αιτήσεων, τα στοιχεία που αναγράφονται στις Υπεύθυνες Δηλώσεις Αναδόχων/Προμηθευτών δεν συμπίπτουν με αυτά που έχουν δηλωθεί στο πληροφοριακό σύστημα.
Στο 30% των αιτήσεων δεν αναγράφεται η απαιτούμενη ένδειξη (επί πιστώσει) του τρόπου πληρωμής των τιμολογίων των παρεμβάσεων καθώς και των αποδείξεων παροχής υπηρεσιών Συμβούλου και Μελετητή, σύμφωνα με οριζόμενα στον Οδηγό Εφαρμογής.
Στο 20% των αιτήσεων, υπάρχει απόκλιση μεταξύ των στοιχείων που έχουν δηλωθεί στο Πληροφοριακό Σύστημα με τα στοιχεία των ψηφιοποιημένων τιμολογίων που έχουν αναρτηθεί.
Στο 20% των αιτήσεων, οι Σύμβουλοι Έργου αιτούνται την πληρωμή μη επιλέξιμης μελέτης από το Πρόγραμμα.
«Είναι φανερό πως η συμμόρφωση με τα ζητούμενα εξαρχής, θα είχε καταλυτική επίδραση στην πορεία των αξιολογήσεων και κατ' επέκταση των εκταμιεύσεων των κινήτρων του Προγράμματος», αναφέρει η Αναπτυξιακή Τράπεζα.
Σε σχέση με την πορεία υλοποίησης του προηγούμενου κύκλου, τα δεδομένα έχουν ως εξής:
Έως σήμερα έχουν υποβληθεί 39.901 αιτήσεις ωφελούμενων, ενώ ο ενεργός αριθμός αιτήσεων είναι 37.966, συνολικού προϋπολογισμού 1.033.533.324,69 ευρώ και επιλέξιμου προϋπολογισμού 1.017.684.787,46 ευρώ.
Έχει ολοκληρωθεί η υπαγωγή του 94% των αιτήσεων, ήτοι 37.500 αιτήσεων ωφελούμενων, συνολικού επιλέξιμου προϋπολογισμού 974.221.225,13 ευρώ και συνολικού επιλέξιμου προϋπολογισμού παρεμβάσεων 913.969.283,46 ευρώ.
Ωστόσο, παρατηρείται ιδιαίτερα χαμηλός αριθμός ολοκλήρωσης των έργων από τους ωφελούμενους, δεδομένου ότι μόνο το 6,5% των ωφελούμενων που έχουν υποβάλει αίτηση, έχουν ολοκληρώσει τις παρεμβάσεις τους και η αίτησή τους βρίσκεται σε κατάσταση διενέργειας προς τελική εκταμίευση.
Συγκεκριμένα, υπάρχουν 2.271 αιτήσεις σε κατάσταση αξιολόγησης, συνολικού επιλέξιμου προϋπολογισμού 50.515.442,90 ευρώ, από τις οποίες το 65% έχει αξιολογηθεί τουλάχιστον μία φορά.
