Από την πρώτη ημέρα του νέου έτους αρχίζει η εφαρμογή της επιβολής εισφοράς προστασίας του περιβάλλοντος, σε ορισμένες συσκευασίες που διατίθενται προς άμεση κατανάλωση όπως π.χ. ο καφές ή το φαγητό σε πλαστική take away συσκευασία.
Στόχος της εισφοράς είναι η πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων, ώστε να αναστραφεί η αυξητική τάση στην κατανάλωση πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης.
Συνεπώς, κατά την προμήθεια ενός καφέ σε πλαστικό κυπελάκι ο καταναλωτής θα καταβάλλει επιπλέον 0,04 ευρώ +ΦΠΑ, άρα περίπου πέντε λεπτά, ενώ εάν είναι πλαστικό και το καπάκι η τιμή θα διπλασιάζεται καθώς η καταβολή της εισφοράς επιβάλλεται στους καταναλωτές ανά τεμάχιο προϊόντος. Αφού, το πλαστικό κάλυμμα ή καπάκι λογίζεται ως διακριτό προϊόν, για το οποίο επιβάλλεται αυτοτελώς η προβλεπόμενη εισφορά.
Βέβαια, εάν ο καταναλωτής φέρει το δικό του μη πλαστικό δοχείο, τότε η επιχείρηση υποχρεούται να βάλει τον καφέ στο δοχείο αυτό χωρίς να καταβληθεί η παραπάνω εισφορά.
Συγκεκριμένα, επιβάλλεται εισφορά προστασίας του περιβάλλοντος για τα πλαστικά προϊόντα:
1) Κυπελάκια για ποτά, συμπεριλαμβανομένων των καλυμμάτων και των καπακιών τους.
2) Περιέκτες τροφίμων, δηλαδή δοχεία όπως κουτιά, με ή χωρίς κάλυμμα, εντός των οποίων τοποθετούνται τρόφιμα τα οποία:
Προορίζονται για άμεση κατανάλωση είτε επιτόπου είτε εκτός του καταστήματος και συνήθως καταναλώνονται από το δοχείο, καθώς είναι έτοιμα για κατανάλωση χωρίς περαιτέρω προετοιμασία, συμπεριλαμβανομένων των περιεκτών που χρησιμοποιούνται για γεύματα ταχυφαγείων ή άλλα γεύματα έτοιμα προς άμεση κατανάλωση. Εξαιρούνται περιέκτες ποτών, πιάτα, πακέτα και περιτυλίγματα που περιέχουν τρόφιμα.
Η εισφορά έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα και τα έσοδα από αυτή εισπράττονται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) και αποδίδονται στον ΕΟΑΝ (Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης) με σκοπό να διατίθενται για σχετικές περιβαλλοντικές δράσεις.
Όπως αναφέρει ο γενικός γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Κωνσταντίνος Αραβώσης : «Για τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης που εμπίπτουν στη διάταξη αυτή και διατίθενται ως συσκευασία των τροφίμων και των ποτών έχουν εκδοθεί οι «Κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης σύμφωνα με την οδηγία (ΕΕ) 2019/904 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον» (2021/C 216/01), καθώς και το Άρθρο 77 του Νόμου 4876/2021».
Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη ρύθμιση δεν αφορά κυπελάκια για ποτά ή περιέκτες τροφίμων για προϊόντα που πωλούνται συσκευασμένα από επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου και για τα οποία δεν πραγματοποιείται πλήρωση στο σημείο πώλησης, όπως κυπελάκια γιαουρτιού και επιδορπίων. Επίσης, δεν αφορά κυπελάκια για ποτά ή περιέκτες τροφίμων που πωλούνται άδεια από επιχειρήσεις λιανικής πώλησης.
Τη μετάθεση έναρξης των μέτρων κατά ένα τουλάχιστον έτος, ζητούν από τη μεριά τους φορείς της οργανωμένης εστίασης, λίγες μόλις ώρες προτού τεθεί σε εφαρμογή η ειδική εισφορά στα πλαστικά μιας χρήσης. Ζητούν να υπάρξει επαρκής χρόνος προσαρμογής μέσα στην πρωτοφανή και απρόβλεπτη συγκυρία που όλοι βιώνουμε, ακριβώς όπως έκαναν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με πρώτη την Ιταλία.
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε η Ελληνική Ένωση Επιχειρήσεων Οργανωμένης Εστίασης (ΕΠ.Ο.ΕΣ), απαριθμεί τους λόγους που θεωρεί επιτακτική την ανάγκη χρονικής μετάθεσης εφαρμογής της ειδικής εισφοράς και την ίδια στιγμή προτείνει μέτρα στήριξης του κλάδου εστίασης, που διανύει το τρίτο έτος μιας πρωτοφανούς κρίσης, λόγω της πανδημίας του κοροναϊού.
Σύμφωνα με την ΕΠ.Ο.ΕΣ η χρονική μετάθεση εφαρμογής της ειδικής εισφοράς για τα πλαστικά μιας χρήσης είναι επιτακτική ανάγκη επειδή:
Οι πολιτικές για το περιβάλλον και ειδικά για τον περιορισμό της χρήσης των πλαστικών δεν είναι κάτι νέο για τον κλάδο της εστίασης. Ιδιαίτερα οι οργανωμένες αλυσίδες εστίασης υλοποιούν τέτοιες πολιτικές εδώ και χρόνια, πολύ πριν καταστούν υποχρέωση από τον νόμο. Υπό αυτή την έννοια, οι πρόσφατες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για τα συγκεκριμένα θέματα, στο πλαίσιο ενσωμάτωσης σχετικών Κοινοτικών Οδηγιών, κρούουν ανοιχτές θύρες στον κλάδο. Ωστόσο, όπως σε όλες τις περιπτώσεις εφαρμογής πολιτικών δια της επιβολής συγκεκριμένων μέτρων, έτσι και στην περίπτωση της επιβολής εισφοράς προστασίας του περιβάλλοντος για τα πλαστικά προϊόντα το timing είναι κομβικής σημασίας για να επιτύχει το μέτρο τον πραγματικό στόχο του:
Ανατιμήσεις
(α) Την ώρα που το σφοδρό κύμα ανατιμήσεων συμπαρασύρει τις τιμές σχεδόν σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες, μειώνοντας την ήδη τραυματισμένη από την κρίση της πανδημίας αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, από την 1η Ιανουαρίου 2022 θα δούμε επιπλέον επιβάρυνση σε μία σειρά προϊόντων που διατίθενται σε πλαστικές συσκευασίες, με πρώτο τον καφέ, που θα πωλείται ακριβότερος κατά 10 λεπτά για delivery και take away, καθώς θα χρεώνονται τόσο το ποτήρι όσο και το καπάκι, ως δύο διακριτά προϊόντα.
Ελλείψεις
(β) Την ίδια ώρα, με το κόστος των πρώτων υλών, των υλικών συσκευασίας και των μεταφορικών να έχει αυξηθεί δραματικά και το κόστος της ενέργειας να καλπάζει κυριολεκτικά, οι επιχειρήσεις καλούνται να διαθέτουν, επίσης από την 1η Ιανουαρίου 2022, εναλλακτικές συσκευασίες πολλαπλών χρήσεων προς πώληση στους καταναλωτές, ώστε να αντικαθιστούν τις αντίστοιχες πλαστικές συσκευασίες. Κάτι που ειδικά οι οργανωμένες αλυσίδες εστίασης ενθάρρυναν εδώ και καιρό, αλλά που το τελευταίο διάστημα, λόγω ελλείψεων υλικών και προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα δεν υπάρχουν σε επάρκεια και σίγουρα όχι στις ποσότητες που προβλέπει ο νόμος για τα χιλιάδες σημεία πώλησης του κλάδου σε όλη την Ελλάδα.
Στο delivery
(γ) Για τις περιπτώσεις διανομής (delivery) προϊόντων που υπόκεινται στην εισφορά (π.χ. καφέ) από τρίτους παρόχους τέτοιων υπηρεσιών (π.χ. e-food, wolt, box κλπ) δεν υπάρχει πρόβλεψη εξαίρεσης του ποσού/ποσοστού της εισφοράς από την προμήθεια που χρεώνει ο πάροχος, με αποτέλεσμα να είναι αναπόφευκτη η παρακράτηση του αντίστοιχου ποσοστού στο πλαίσιο της προμήθειας. Πρακτικά, δηλαδή, ένα ανταποδοτικό τέλος για το περιβάλλον τείνει να καταστεί πηγή πρόσθετου εσόδου για κάποιους, ακυρώνοντας στην πράξη τους σκοπούς του μέτρου.
Για τους παραπάνω λόγους οι εκπρόσωποι της οργανωμένης εστίασης έχουμε εδώ και καιρό ζητήσει όχι τη ματαίωση των εν λόγω μέτρων, αλλά την μετάθεση της έναρξης τους κατά ένα έτος, ώστε να υπάρξει επαρκής χρόνος προσαρμογής μέσα στην πρωτοφανή και απρόβλεπτη συγκυρία που όλοι βιώνουμε, ακριβώς όπως έκαναν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με πρώτη την Ιταλία. Δυστυχώς η κυβέρνηση, παρά τις αρχικές δηλώσεις κατανόησης της ανησυχίας μας, επέλεξε να προχωρήσει στον αρχικό σχεδιασμό της, χωρίς να λάβει υπόψη τις αντικειμενικές δυσκολίες που έχουμε μπροστά μας.
Παρά τις καλές προθέσεις της για την προστασία του περιβάλλοντος, η κυβέρνηση υποπίπτει σε ένα λάθος που απειλεί να δημιουργήσει περαιτέρω προβλήματα σε επιχειρήσεις και καταναλωτές, σε μία περίοδο που τα προβλήματα… περισσεύουν για όλους.
Ολόκληρη η ανακοίνωση της ΕΠ.Ο.ΕΣ:
Καθώς εισερχόμαστε πλέον στο τρίτο έτος μιας πρωτοφανούς κρίσης, που έχει συντριπτικές επιπτώσεις στο σύνολο της κοινωνικής και οικονομικής ζωής, η εστίαση εξακολουθεί –από την πρώτη στιγμή– να βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα. Και παρότι είναι γεγονός ότι η Κυβέρνηση, κατά την πρώτη φάση της πανδημίας, παρενέβη άμεσα και στοχευμένα, με μέτρα, που εν πολλοίς κράτησαν όρθιες τις περισσότερες επιχειρήσεις του κλάδου, είναι επίσης γεγονός ότι εδώ και αρκετούς μήνες, ήδη από τα μέσα του καλοκαιριού, ο κλάδος μας βρίσκεται σε «κενό» μέτρων στήριξης, μολονότι εξακολουθούν να ισχύουν αρκετοί περιορισμοί στη λειτουργία του και ενώ οι τεράστιες ανατιμήσεις, ιδιαίτερα στο κόστος της ενέργειας, εκτινάσσουν το κόστος λειτουργίας την ώρα που τα έσοδα παραμένουν μειωμένα.
Περιορισμοί που προκαλούν αβεβαιότητα
Ιδιαίτερα μετά τα τελευταία μέτρα για τον περιορισμό διασποράς της πολύ μεταδοτικής μετάλλαξης «Όμικρον», είναι ξεκάθαρο ότι η εστίαση πλήττεται για μία ακόμα φορά άμεσα και μάλιστα σε μία περίοδο που παραδοσιακά σημειώνεται ένα σημαντικό ποσοστό του τζίρου των επιχειρήσεων μας κάθε χρόνο. Το γεγονός δε ότι οι νέες ανακοινώσεις έγιναν αιφνιδιαστικά και ότι, για μία ακόμα φορά, η σχετική Υπουργική Απόφαση έκρυβε δυσάρεστες εκπλήξεις τις οποίες οι επιχειρήσεις ανακάλυψαν αφότου τα μέτρα είχαν ήδη τεθεί σε εφαρμογή (όπως η εκ νέου υποχρέωση συγκεκριμένων αποστάσεων, που οδηγεί ξανά σε μείωση της δυναμικότητας των επιχειρήσεων), προκαλεί αβεβαιότητα και απογοήτευση στους επαγγελματίες. Με αυτούς τους νέους περιορισμούς και χωρίς μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων, η εστίαση αναγκάζεται για μία ακόμα φορά να δώσει μάχη επιβίωσης.
Προτεινόμενα Μέτρα
Η Ελληνική Ένωση Επιχειρήσεων Οργανωμένης Εστίασης (ΕΠΟΕΣ), με ρεαλισμό και με συναίσθηση της συνολικά δύσκολης συγκυρία που βιώνουμε όλοι, έχει εδώ και καιρό προτείνει μία δέσμη παρεμβάσεων στήριξης της εστίασης, που σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι επίκαιρη:
- Μείωση των ενοικίων κατά 50% για διάστημα τριών (3) μηνών, από την 1η Ιανουαρίου 2022 έως και την 31η Μαρτίου 2022, είτε με σχετική νομοθετική ρύθμιση είτε με την μορφή αποζημίωσης ειδικού σκοπού προς τις δικαιούχες επιχειρήσεις.
- Άμεση μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, κατ’ εφαρμογή της δέσμευσης του Πρωθυπουργού για μείωση εντός της τετραετίας, αρχικά στο 6% για διάστημα ενός έτους, έως την 31η Δεκεμβρίου 2022 (όπως έχουν προ πολλού κάνει οι περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις), και εν συνεχεία στο 11%, όπως προέβλεπε η δέσμευση του Πρωθυπουργού.
- Κατάργηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης του Καφέ.
- Άμεση εφαρμογή των εξαγγελιών (που έως τώρα παραμένουν… εξαγγελίες) για στήριξη των επιχειρήσεων ώστε να αντιμετωπίσουν τη δραματική αύξηση του ενεργειακού κόστους.
- Μετάθεση της έναρξης εφαρμογής της ειδικής εισφοράς για τα πλαστικά μιας χρήσης κατά ένα (1) έτος, για την 1η Ιανουαρίου 2023 αντί της 1ης Ιανουαρίου 2022 που έχει σχεδιαστεί, καθώς η συγκυρία εφαρμογής είναι εξαιρετικά αρνητική και θα προκαλέσει προβλήματα που αναιρούν τον ίδιο το χαρακτήρα του μέτρου. (Ακολουθεί αναλυτικό ενημερωτικό σημείωμα για το θέμα)
Αυξήσεις που «απειλούν» την εστίαση
Οι παρεμβάσεις που προτείνουμε εκτιμούμε ότι παρέχουν ένα στοιχειώδες «πακέτο» στήριξης που θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις εστίασης να αντεπεξέλθουν στην δύσκολη περίοδο που έχουμε μπροστά μας, όχι μόνο εξαιτίας της πανδημίας αλλά και λόγω των μεγάλων αυξήσεων στο κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων (ενέργεια, πρώτες ύλες, συσκευασία).
Τέλος, θεωρούμε ότι είναι αφενός λάθος και αφετέρου άδικο η πλημμελής εφαρμογή ελέγχων το προηγούμενο διάστημα για την τήρηση των μέτρων να οδηγεί σε οριζόντιους, πρόσθετους περιορισμούς στη λειτουργία των επιχειρήσεων εστίασης, «τιμωρώντας» και τους συνεπείς επαγγελματίες, οι οποίοι δοκιμάζονται εντονότατα τα τελευταία δύο χρόνια.
Την Παραμονή του Νέου Έτους, έστω και στο παρά… ένα του 2022, πρέπει να δοθεί έμπρακτη στήριξη που θα μας επιτρέψει να ελπίζουμε πως ο κλάδος της εστίασης, ως κεντρικός πυλώνας της ελληνικής οικονομίας και ως ένας από τους μεγαλύτερους εργοδότες στη χώρα, θα βρεθεί και πάλι στην πρώτη γραμμή της ανάπτυξης.
Πηγή: kathimerini, in.gr
