Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ
Κλιμακώνονται το τριήμερο 25-27 Νοεμβρίου οι προσφορές και οι εκπτώσεις της «Black Friday», ενώ τη Δευτέρα ακολουθεί η Cyber Monday, για ηλεκτρονικές αγορές σε καλύτερες τιμές.
Παρόλο που οι συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές λόγω της ενεργειακής κρίσης, του πληθωρισμού και της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος, η αγορά ευελπιστεί ότι θα υπάρχει κίνηση αυτές τις ημέρες. Σημειώνεται ότι αυτήν την Κυριακή, 27 Νοεμβρίου τα καταστήματα θα είναι ανοιχτά. Ωστόσο οι έμποροι παρατηρούν ότι αφενός «φθείρεται» ο θεσμός της Black Friday όταν «ξεχειλώνει» σε τριήμερα και επταήμερα και θα ήταν πιο αποδοτικός αν διαρκούσε μόνο μια μέρα, όπως γίνεται στο εξωτερικό και αφετέρου ότι η κίνηση τόσο πριν όσο και μετά την περίοδο της Black Friday πέφτει ραγδαία, με αποτέλεσμα να μην κερδίζει τελικά κάτι η αγορά.
Οι ΜμΕ «κρατούν» την Black Friday
Οι μικρομεσαίοι είναι αυτοί που «κρατούν» την Black Friday όλα αυτά τα χρόνια, υποστηρίζει μιλώντας στο «TyposThes» ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης κ. Παντελής Φιλιππίδης. Στο ξενόφερτο θεσμό συμμετέχει όλη η Ελλάδα αλλά το ζήτημα είναι τι δυνατότητες έχει κάποιος για να κάνει πραγματικό Black Friday, όπως λέει.
«Όλα αυτά τα χρόνια από την ημέρα που ήρθε στην Ελλάδα αυτή η «αμερικανιά» από τους «μεγάλους» υποθετικά, οι μικρομεσαίοι κρατάνε την Black Friday, γιατί αυτοί είναι που κάνουν τις πολύ μεγάλες εκπτώσεις. Τα μεγάλα μαγαζιά, τα πολυκαταστήματα και οι πολυεθνικές φέτος «ξύπνησαν» και διαφημίζουν μεγάλες εκπτώσεις γιατί έχουν και αυτοί μεγάλη πτώση τζίρου. Να δούμε τι θα κάνουν και σε πόσα προϊόντα. Οι μικροί έκαναν πάντα εκπτώσεις της τάξης του 50-60% και 70%. Πιστεύω ότι εκεί θα κυμανθούν και φέτος. Και οι μεγάλοι αυτό διαφημίζουν φέτος, ότι θα κάνουν μεγάλες εκπτώσεις, δεν μπορώ να ξέρω σε πόσα προϊόντα. Μακάρι να γίνει γιατί ο κόσμος δυστυχώς δυσκολεύεται», επισημαίνει χαρακτηριστικά.
Οι κινήσεις που φθείρουν το θεσμό
Σχολιάζοντας το γεγονός ότι αντί να είναι Black Friday μόνο η τελευταία Παρασκευή του Νοεμβρίου, όπως γίνεται στην Αμερική και στο Λονδίνο, στην χώρα μας διαρκεί αρκετές μέρες, ο κ. Φιλιππίδης αναφέρει ότι αυτός είναι ο λόγος που έχει φθαρεί ο θεσμός. «Το κατάλαβαν και προσπαθούν τώρα με νύχια και με δόντια, με τεράστιες διαφημίσεις, να διαφημίσουν τη μία μέρα. Στην Αμερική δεν διαφημίζει κανείς αυτήν την ημέρα, είναι αυτοδιαφημιζόμενη λόγω των εκπτώσεων που γίνονται. Αλλά είναι μία μέρα, με εκπτώσεις που φτάνουν το 90%. Και αυτή ακριβώς είναι η διαφήμισή τους», όπως λέει. «Στην Ελλάδα, όταν οι «μεγάλοι» έκαναν black Friday με εκπτώσεις της τάξης του 10 και 20%, ο κόσμος κατάλαβε την κοροϊδία και γύρισε την πλάτη. Μη ξεχνάτε ότι πέρυσι ήταν black week και δεν είχε τις ουρές που είχε την πρώτη χρονιά», τονίζει ο κ. Φιλιππίδης. Όταν ο καθένας κάνει ότι θέλει για όσες ημέρες θέλει, ο θεσμός «αυτοκαταστρέφεται», επισημαίνει ο ίδιος, εκτιμώντας ότι αν γινόταν μόνο την Παρασκευή, αλλά με εκπτώσεις στο 80% θα υπήρχε τόσος κόσμος στην αγορά, που θα έπρεπε να μείνουν ανοιχτά και μετά τα μεσάνυχτα για να εξυπηρετήσουν.
Θέτει επίσης και μια άλλη παράμετρο, το γεγονός ότι η αγορά μια βδομάδα πριν την Black Friday σχεδόν δεν δουλεύει, με εξαίρεση το περασμένο Σάββατο που υπήρχε μια κάποια κίνηση. «Ίσως μαζεύουν χρήματα για την Παρασκευή. Μακάρι να συμβαίνει αυτό», όπως λέει, ενώ αναφέρει ότι και μετά την Black Friday και πριν τα Χριστούγεννα τα πράγματα θα είναι ιδιαίτερα δύσκολα. «Η αγορά θα ξαναδουλέψει όταν θα πέσουν τα Δώρα», λέει ο κ. Φιλιππίδης. Πολλές φορές, όπως αναφέρει, ο κόσμος βλέπει την κίνηση που υπάρχει μια μέρα, όπως η Black Friday ή κάποιες Κυριακές και μένει με την εντύπωση ότι η αγορά δουλεύει, αλλά κανείς δεν σκέφτεται τι έγινε την προηγούμενη εβδομάδα ή την επόμενη. «Αν πέφτει ο τζίρος την εβδομάδα πριν και την εβδομάδα μετά το εκάστοτε γεγονός, δεν έχουμε κερδίσει κάτι, μέσα μπαίνουμε», όπως εξηγεί. Τον κάθε καταστηματάρχη τον ενδιαφέρει τι κάνει στο μήνα. Ο μέσος όρος. Αν ο μήνας είναι ελλειμματικός δεν έχει σημασία το αν θα ήταν καλή η μια Κυριακή. «Αυτό πρέπει να καταλάβουν αυτοί που έχουν το μαχαίρι και το πεπόνι», τονίζει.
Για τις Κυριακές
Σε ότι αφορά τη λειτουργία των καταστημάτων αυτήν την Κυριακή, ο πρόεδρος του ΕΣΘ επαναλαμβάνει ότι «είμαστε κατά των Κυριακών που είναι καταστροφικές». Σε αυτήν την περίπτωση, όπως λέει, υπάρχει μια προοπτική να δουλέψουν τα μαγαζιά γι αυτό και δεν αντιδρούν για την συγκεκριμένη. «Ούτε τεμπέληδες είμαστε ούτε δεν θέλουμε τη δουλειά», όπως λέει χαρακτηριστικά, αναφέροντας πως η αρχική πρόθεση να ανοίξουν τα μαγαζιά την Κυριακή 6 του Νοέμβρη που είχε ανακοινώσει το υπουργείο Ανάπτυξης «δεν είχε κανένα νόημα, καθώς δεν είχε καμία διαφορά από τις υπόλοιπες Κυριακές», το ίδιο και η επόμενη Κυριακή, στις 13 Νοεμβρίου. Αναγκάστηκε η κυβέρνηση να πάρει πίσω το ένα ΦΕΚ μετά το άλλο, αναφέρει χαρακτηριστικά, ξεκαθαρίζοντας πως δεν πρόκειται να θεσμοθετηθεί αυτή η Κυριακή. «Είναι προσωρινό για φέτος. Στο ΦΕΚ αναφέρει ότι είναι για το 2022», όπως λέει. Πάντως εκτιμά ότι η συζήτηση για τις Κυριακές θα ξανανοίξει και πάλι «θα είμαστε απέναντι και θα κονταροχτυπηθούμε», καθώς «δεν μπορούν να περάσουν οι Κυριακές με τις συνθήκες που ζούμε σήμερα γιατί δεν υπάρχει τζίρος. Αν υπάρχει τζίρος όχι Κυριακές και τρεις τη νύχτα να μας έλεγε θα ανοίγαμε».
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ), που εκπροσωπεί τα πολυκαταστήματα, το ωράριο σε όλη την επικράτεια την Κυριακή 27 Νοεμβρίου θα είναι από τις 11:00 έως τις 20:00.
Επίσης, ο ΣΕΛΠΕ αναφέρει ότι την Παρασκευή 25/11/2022 (Black Friday) και τη Δευτέρα 28/11/2022 Cyber Monday οι λιανεμπορικές επιχειρήσεις θα έχουν μεγάλες προσφορές σε ποικιλία προϊόντων, με την αρτιότερη δυνατή εξυπηρέτηση και σεβασμό στο καταναλωτικό κοινό.
Συμβουλές προς καταναλωτές
«Οι καταναλωτές είναι εκείνοι που θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να καθορίζουν τον χρόνο και το περιεχόμενο των αγορών τους με σύνεση, στη βάση των πραγματικών αναγκών και των οικονομικών δυνατοτήτων τους και, πάντως, όχι υπό καθεστώς ψυχολογικής παρόρμησης». Αυτό υπογραμμίζει ο Συνήγορος του Καταναλωτή με αφορμή τις εκπτωτικές περιόδους της Black Friday και της Cyber Monday.
Όπως σημειώνεται από την Ανεξάρτητη Αρχή, οι υπερβολικά ή οι ασυνήθιστα μεγάλες μειώσεις τιμών ενδέχεται σε ορισμένες περιπτώσεις να υποκρύπτουν δόλιες πρακτικές, όπως για παράδειγμα η παραπλανητική πώληση απομιμητικών προϊόντων. Επομένως, οι καταναλωτές, πλην των καλών τιμών, θα πρέπει να αναζητούν συνδυαστικά και άλλες εγγυήσεις ότι όντως πρόκειται να πραγματοποιήσουν μια συμφέρουσα και ασφαλή συναλλαγή από νόμιμα και έγκυρα ηλεκτρονικά καταστήματα, όπως ενδεικτικά:
• Ότι διατίθενται αναρτημένα στην ιστοσελίδα του καταστήματος πλήρη ταυτοποιητικά στοιχεία: Εταιρική επωνυμία, έδρα, ταχυδρομική και ηλεκτρονική (email) διεύθυνση, ΑΦΜ, τηλέφωνα επικοινωνίας (που θα πρέπει να είναι σταθερά και όχι κινητά), αριθμό καταχώρησης στο ΓΕΜΗ (τον οποίο οι καταναλωτές ενθαρρύνονται να επιβεβαιώνουν και οι ίδιοι, ανατρέχοντας στον σύνδεσμο: https://www.businessregistry.gr/publicity/index).
• Ότι παρέχεται ποικιλία εναλλακτικών τρόπων πληρωμής, συμπεριλαμβανόμενης της χρήσης ηλεκτρονικών μέσων, και όχι μόνο η αντικαταβολή ή η τραπεζική κατάθεση σε λογαριασμό. Ειδικά η τραπεζική κατάθεση, εάν εμφανίζεται ως αποκλειστικός τρόπος πληρωμής και εάν, ταυτόχρονα, απαιτείται από τον έμπορο η προεξόφληση όλου του ποσού της αγοράς, θα πρέπει να προβληματίζει ιδιαιτέρως τους καταναλωτές και να τους καθιστά εξαιρετικά διστακτικούς.
• Ότι παρέχεται η δυνατότητα της εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών, καθώς και, σε ευδιάκριτο σημείο της ιστοσελίδας του εμπόρου, το link προς τη σχετική Ηλεκτρονική Πλατφόρμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο οι καταναλωτές θα πρέπει να ελέγχουν από πριν ότι είναι ενεργό και ότι παραπέμπει στη σωστή υπερσύνδεση.
• Ότι δεν εντοπίζεται μεγάλος αριθμός ορθογραφικών και γραμματικών- συντακτικών λαθών σε σημαντικά κείμενα της ιστοσελίδας του εμπόρου (πχ στις περιγραφές των προϊόντων, στους όρους χρήσης ή στην πολιτική προσωπικών δεδομένων), τα οποία είναι ένδειξη προχειρότητας, αλλά και ενδεχομένως δόλιων προθέσεων και θα πρέπει, συνεπώς, να αποτρέπουν τους καταναλωτές από την πραγματοποίηση μιας συναλλαγής, που ίσως εκ των υστέρων αποβεί επιζήμια.
Επισημαίνεται ότι κατά τη διάρκεια εκπτωτικών περιόδων, τα δικαιώματα των καταναλωτών (υπαναχώρηση από εξ αποστάσεως ή εκτός εμπορικού καταστήματος συμβάσεις, δωρεάν επιδιόρθωση ή αντικατάσταση ελαττωματικών ή μη αντίστοιχων με την παραγγελία προϊόντων, κ.λπ.) ισχύουν στο ακέραιο, χωρίς μονομερείς ή αυθαίρετες εξαιρέσεις από την πλευρά των εμπόρων.
Τέλος, επισημαίνεται πως, για οποιοδήποτε πρόβλημα αντιμετωπίσουν με κάποιον προμηθευτή σε σχέση με τα δικαιώματά τους, οι καταναλωτές μπορούν να απευθύνονται για δωρεάν βοήθεια κατά περίπτωση στον Συνήγορο του Καταναλωτή (εάν η διαφορά είναι με έμπορο εντός Ελλάδας) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας (εάν η διαφορά είναι διασυνοριακή, με έμπορο που εδρεύει εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ισλανδία και τη Νορβηγία).
