Στις προοπτικές ανάπτυξης των ταμείων επαγγελματικής ασφάλισης (ΤΕΑ) παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν το τελευταίο διάστημα επικεντρώθηκαν οι ομιλητές του 4ου Ασφαλιστικού Συνεδρίου Επαγγελματικής Ασφάλισης που διοργανώνει η Ελληνική Ένωση Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΕΛ.Ε.Τ.Ε.Α.)
Σήμερα στην Ελλάδα λειτουργούν 31 Τ.Ε.Α., εκ των οποία τα 27 είναι Τ.Ε.Α. προαιρετικής ασφάλισης και τα 4 Τ.Ε.Α. υποχρεωτικής ασφάλισης. Καθοδόν για αδειοδότηση εντός του 2023 βρίσκονται άλλα 4 νέα επαγγελματικά ταμεία από τον τραπεζικό και τον ιατρικό κλάδο.
Στο χαιρετισμό του ο Υπουργός Εργασίας, Κωστής Χατζηδάκης τόνισε ότι «πάντα έχουμε στο μυαλό μας τα φορολογικά ζητήματα ώστε να είναι πάντοτε ελκυστικά τα Επαγγελματικά Ταμεία» προσθέτοντας: «από την κυβέρνηση υπάρχει προεργασία για το μέλλον του θεσμού μέσω νομοθετικής παρέμβασης». Στο σημείο αυτό είπε, ότι εφόσον προηγήθηκαν άλλες παρεμβάσεις θεωρήσαμε σωστό «να μη φέρουμε βεβιασμένα τη νομοθετική παρέμβαση σε αυτή τη φάση, αλλά μετά από διάλογο με την ΕΛΕΤΕΑ μετά τις εκλογές για να είναι οι παρεμβάσεις πιο αποτελεσματικές».
«Θέλω να σημειώσω ως αρμόδιος υπουργός» είπε οκ. Χατζηδάκης, τη σημασία των Επαγγελματικών Ταμείων και να καταγράψω ότι ο θεσμός στην Ελλάδα είναι σχετικά καινούργιος και παραμένει αρκετά πίσω σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, γεγονός που προβληματίζει και την εποπτεία για τα απαραίτητα εχέγγυα για τις αποταμιεύσεις και ως προς τα πολυεργοδοτικά Ταμεία, τα οποία κατά την άποψη των ειδικών, και τη δική μου θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη του κλάδου».
Μιλάμε για 50.000 περίπου εργαζόμενους που είναι ασφαλισμένοι οι οποίοι δεν είναι λίγοι αλλά θα μπορούσαν να αυξηθούν πολύ περισσότερο και νομίζω ότι μέσω της ανάπτυξης της οικονομίας μπορεί να στηριχθεί περαιτέρω αυτός ο θεσμός των ΤΕΑ, με δυνατότητα μεγαλύτερης αποταμίευσης».
Στην παρέμβασή του ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος ανέφερε: «Δεν έχω θεσμική αρμοδιότητα ως προς τα επαγγελματικά ταμεία, αλλά αντιλαμβάνομαι τα θέματα που σας απασχολούν. Το ασφαλιστικό είναι ένα πολύπλοκο σύστημα, δεν είναι τυχαίο ότι η κυβέρνηση ασχολήθηκε πιο ενεργά με τον πρώτο πυλώνα.
Αντιλαμβάνομαι ως υπουργός το αναπτυξιακό εργαλείο που διαθέτουν τα Επαγγελματικά Ταμεία, αλλά αυτό που έχει αξία είναι να φτιαχτεί ένα σύστημα ΤΕΑ, ώστε να δημιουργήσει κεφαλαιακή βάση και να προσθέσει αξία στην ελληνική οικονομία και να επιστρέφει οφέλη στους ασφαλισμένους. Υπάρχει προοπτική στον θεσμό. Γενικά το ζήτημα των ΤΕΑ, όσο και της ιδιωτικής ασφάλισης και των επικουρικών ταμείων αποτελεί γρίφο, σημαντικό για το μέλλον και την ανάπτυξη της οικονομίας, θέσεων εργασίας και επενδύσεων. Πρέπει να γίνει η ανάπτυξη σωστά και όχι πρόχειρα. Όσα λέμε είναι ωραία, αλλά βραχυχρόνια. Η βασική πρόκληση είναι το δημογραφικό. Ένα ζήτημα που μας απασχολεί είναι η αναστροφή του δημογραφικού δείκτη».
Χαιρετίζοντας τους συμμετέχοντες ο Πρόεδρος της ΕΛΕΤΕΑ Δρ. Χρήστος Νούνης, τόνισε ότι τα ΤΕΑ βρίσκονται σε σημείο καμπής, με τα προβλήματα να μένουν στάσιμα, παρά τη μελέτη του ΙΟΒΕ και την τεχνική βοήθεια της EIOPA.
«Το τρέχον έτος είναι κομβικό για το μέλλον του θεσμού – επισήμανε - και ή σημειωθεί πρόοδος ή θα συνεχισθεί η στασιμότητα και οι αστοχίες από πλευράς πολιτείας. Τα προβλήματα παραμένουν στάσιμα, παρά το γεγονός ότι το υπουργείο διαθέτει όλη την εργαλειοθήκη και τη βιβλιογραφική καταγραφή της εμπειρίας του θεσμού της ελληνικής και ευρωπαϊκής αγοράς Επαγγελματικής Ασφάλισης. Γνώση που αποκτήθηκε εκτός από την τεχνική βοήθεια που ζήτησε και έλαβε το υπουργείο, εκτός από την EIOPA όσο και από την ολοκληρωμένη κλαδική μελέτη του ΙΟΒΕ και τις τακτικές και στοχευμένες παρεμβάσεις του ΕΛΕΤΕΑ.
Η χώρα μας, δυστυχώς μέχρι και σήμερα, παραμένει ουραγός μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, με το μέγεθος των Τ.Ε.Α. σε όρους αξίας περιουσιακών στοιχείων (ενεργητικού) να προσεγγίζει μόλις το 0,1% του Α.Ε.Π., ενώ μόλις 1,3% του εργατικού δυναμικού ή 55.000 Έλληνες εργαζόμενοι είναι ασφαλισμένοι σε Τ.Ε.Α. Στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο λειτουργούν περισσότερα από 150.000 Τ.Ε.Α. με αξία περιουσιακών στοιχείων 3 τρις. € και με σχεδόν 60 εκατομμύρια μέλη και δικαιούχους.
Ειδικότερα, ο θεσμός αριθμεί σήμερα 31 Τ.Ε.Α., εκ των οποία τα 27 είναι Τ.Ε.Α. προαιρετικής ασφάλισης και τα 4 Τ.Ε.Α. υποχρεωτικής ασφάλισης. Καθοδόν για αδειοδότηση το τρέχον έτος βρίσκονται 4 νέα επαγγελματικά ταμεία, το 1ο εκ των οποίων που αναμένεται να λάβει έγκριση το καταστατικό του είναι αυτό της Alpha Bank. Με την αδειοδότηση αυτή πλέον ο τραπεζικός κλάδος της οικονομίας θα συμμετέχει στο θεσμό με τρεις (3) εκ των τεσσάρων (4) συστημικών τραπεζών, διευρύνοντας έτσι περαιτέρω τη συμμετοχή των εταιρειών του χρηματοπιστωτικού τομέα στον 2ο Πυλώνα.
Το συνολικό τους ενεργητικό, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2022, προσεγγίζει τα 1,81 δισ. €, ενώ η μέση ετήσια απόδοση των χαρτοφυλακίων τους την τελευταία δεκαετία ήταν της τάξεως του 4,5%, αποδεικνύοντας στην πράξη τα οφέλη της δομημένης, μακροχρόνιας, συστηματικής και επαρκώς διαφοροποιημένης αποταμίευσης μέσω της αξιοποίησης της υψηλής ποιότητας επαγγελματικής διαχείρισης που παρέχουν τα Τ.Ε.Α.
Ιδιαίτερα ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι την τελευταία πενταετία ο 2ος Πυλώνας στη χώρα μας διανύει ανοδική πορεία καθώς σε αυτό το διάστημα έχουν ιδρυθεί 14 από τα 27 επαγγελματικά ταμεία. Είναι πολύ αισιόδοξο το αυξημένο πλέον ενδιαφέρον των διοικήσεων των εργοδοτριών εταιρειών να δημιουργήσουν επαγγελματικά ταμεία, εντάσσοντας την ενέργεια αυτή στην συνολική στρατηγική διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού τους, για την ενίσχυση των εργαζομένων τους».
Σύμφωνα με τον ΙΟΒΕ ο 2ος πυλώνας και η ένταξη εργαζομένων σε αυτόν μπορεί να παίξει ρόλο και να συμβάλλει στην πρωτογενή οικονομία.
Ο κ. Νούνης ανέφερε τις βασικές προτάσεις – πάγιες θέσεις για την ενίσχυση του θεσμού, που πρέπει να υλοποιηθούν άμεσα από την πολιτεία είναι:
- Ενοποίηση του καθεστώτος αδειοδότησης και εποπτείας του κλάδου,
- Θεσμοθέτηση κατοχυρωμένων κανόνων,
- Θεσμοθέτηση πολυεργοδοτικών ταμείων,
- Ενίσχυση φορολογικών κινήτρων,
- Άρση βαθμού ελευθερίας στην διαχείριση.
