Της Λεμονιάς Βασβάνη
Όταν λειτουργούσε ήταν σαν μια μεγάλη μηχανή 11.000 τμ, σε ένα οικόπεδο 28.000 τμ! Παρήγαγε κάθε χρόνο χιλιάδες λίτρα ζύθου, έδινε δουλειά σε εργάτες και αποτελούσε σημείο αναφοράς της πόλης.
Το ιστορικό ζυθοποιείο ΦΙΞ, κατασκευασμένο μεταξύ 1882-1980, ήταν ένα από τα κτίρια στα οποία ξεναγήθηκε το κοινό το Σαββατοκύριακο 25 &26 Νοεμβρίου 2023 στο πλαίσιο του Open House Thessaloniki.
Οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να περιηγηθούν στον εξωτερικό χώρο ενός από τα πιο σημαντικά κτήρια βιομηχανικής ιστορίας Θεσσαλονίκης, λίγο πριν αυτό αναπλαστεί από την DIMAND.
Έναρξη από μια οινοπνευματοποιία
Όλα ξεκίνησαν το 1882 όταν στον χώρο λειτουργεί για πρώτη φορά η οινοπνευματοποιία με την επωνυμία Μισραχή στα 1888.
Το 1912 έγινε το ζυθοποιείο «Όλυμπος» με τέσσερις επί μέρους μονάδες (εμφιαλωτήριο, ζυθοποιείο, βυνοποιείο και παγοποιείο). Το 1920 συνενώνεται με το διπλανό ζυθοποιείο «Νάουσα» και μετονομάζεται σε ζυθοποιείο «Όλυμπος Νάουσα». Έξι χρόνια αργότερα (1926) το αγοράζει η Αθηναϊκή εταιρεία Κάρολος Φιξ, έχοντας ήδη τρία μεγάλα εργοστάσια ζυθοποιίας στην Αθήνα. Όταν χάνεται το μονοπώλιο η επιχείρηση σταδιακά μαραζώνει μέχρι που το 1983 σταματάει η όποια επιχειρηματική δραστηριότητα.
Το 1991 εξαγοράζεται το κτήριο. Η κήρυξή του από το ΥΠΠΟ το 1994 ως διατηρητέου, το σώζει από την κατεδάφιση. Ένα χρόνο μετά, κάποια κτίρια του συγκροτήματος που δεν είχαν κηρυχθεί διατηρητέα περνούν στα χέρια ιδιωτών και γίνονται χώροι διασκέδασης.
Η γυάλινη τζαμαρία του εμφιαλωτηρίου και οι χαρακτηριστικές τούβλινες επιφάνειες
Το συγκρότημα κατασκευάστηκε στα πρότυπα ευρωπαϊκών βιομηχανικών κτιρίων της εποχής. Σήμερα διατηρεί ακόμη τα καζάνια του, όπως και τις χαρακτηριστικές τούβλινες επιφάνειές του. Στην στέγη, τα ξύλινα μέρη έχουν καταστραφεί σε αρκετά σημεία με την πάροδο του χρόνου, όμως τα τούβλα διατηρούνται σε μεγάλο ποσοστό και προέρχονται από τα διάσημα κεραμοποιεία Αλατίνη.
Επί της οδού 26ης Οκτωβρίου η γυάλινη τζαμαρία του εμφιαλωτηρίου (από το 1959 λειτούργησε) από την οποία φαίνονταν τα στάδια εμφιάλωσης δεν υπάρχει πια. Όμως ο περαστικός μπορεί να δει τα απομεινάρια των μηχανημάτων και να φανταστεί πώς γίνονταν η παραγωγή της μπύρας.
Ένα μέρος από τη θέα στη θάλασσα που είχε αρχικά το οικόπεδο, χάθηκε όταν παραχωρήθηκε για την κατασκευή της 5ης Προβλήτας του Λιμανιού.
Κάποια από τα κτίρια του συγκροτήματος λόγω φθορών γκρεμίστηκαν, ενώ άλλα διατηρήθηκαν.
Επένδυση θα δώσει νέα όψη στην περιοχή ως το 2027
Σε τρία χρόνια το συγκρότημα, αλλά και η ευρύτερη περιοχή, θα αλλάξουν όψη. Η DIMAND έχει αναλάβει να φτιάξει στις πρώην εγκαταστάσεις της ζυθοποιίας ΦΙΞ, στη δυτική είσοδο της Θεσσαλονίκης κατοικίες, ξενοδοχεία, χώρους εστίασης και πολιτισμού, εμπορικές δραστηριότητες και γραφειακούς χώρους. Η επένδυση εκτιμάται στα 180 εκατ. ευρώ, που αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2027.
Ως συνεπενδυτής συμμετέχει η εταιρεία ELVIAL.
Όμως οι αλλαγές δεν θα περιοριστούν μόνο σε αυτό το συγκρότημα. Ακριβώς απέναντι από τις εγκαταστάσεις ΦΙΞ η Dimand σε κοινοπραξία με την Prodea Investments ΑΕΕΑΠ κατασκευάζουν αυτήν την περίοδο το συγκρότημα γραφείων HUB 26, επιφάνειας 15.600 τ.μ., που θα αποτελέσει το πρώτο βιοκλιματικό ακίνητο επαγγελματικής χρήσης της Θεσσαλονίκης.
