Επιφυλάξεις για τη διατήρηση πρωτογενών πλεονασμάτων

Επιφυλάξεις σε ό,τι έχει να κάνει με το αν η Ελλάδα μπορεί να διατηρήσει τα πρωτογενή πλεονάσματα εκφράζει στην τριμηνιαία έκθεσή του το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, το οποίο παράλληλα διαπιστώνει επιβράδυνση της ύφεσης, έπειτα από έξι χρόνια, αλλά και διατήρηση της ανεργίας σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα. Το Γραφείο Προϋπολογισμού υποστηρίζει πως μόνο λίγες χώρες κατάφεραν να διατηρήσουν πρωτογενή πλεονάσματα για μεγάλες χρονικές περιόδους. «Συγκριτική ανάλυση από σχετική μελέτη του ΔΝΤ δείχνει ότι τίθεται ένα γενικότερο ζήτημα όσον αφορά τη διατήρηση πρωτογενών πλεονασμάτων. Υπάρχουν μόνο λίγα παραδείγματα που αναπτυγμένες χώρες ήταν σε θέση να διατηρήσουν πρωτογενή πλεονάσματα για μεγάλες χρονικές περιόδους», αναφέρεται στην έκθεση. Το Γραφείο Προϋπολογισμού, αναφέρει ακόμη ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τους ρυθμούς μεγέθυνσης, από την επιστροφή στην ανάπτυξη και πως αυξανόμενα πρωτογενή πλεονάσματα μπορούν να επιτευχθούν είτε με περαιτέρω μείωση των κρατικών δαπανών, είτε με αύξηση των φορολογικών εσόδων. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι «οι κρατικές δαπάνες είναι σχεδόν αδύνατο να συμπιεσθούν περαιτέρω χωρίς ανεπιθύμητες παρενέργειες μολονότι υπάρχουν περιθώρια για αναδιάταξή τους. Από την άλλη μεριά η αύξηση των φορολογικών εσόδων θα μπορούσε να προέλθει από την αύξηση των ρυθμών μεγέθυνσης που θα έφερναν περισσότερα φορολογικά έσοδα και από την συστηματικότερη καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Η έως τώρα πτώση των εισοδημάτων και οι συνεχείς ανασχεδιασμοί στο φορολογικό σύστημα δεν μας επιτρέπουν κάποια αισιόδοξη πρόβλεψη για γρήγορη αύξηση των εσόδων και μείωση της φοροδιαφυγής».

Σε ό,τι έχει να κάνει με τα μείζονα γεγονότα των πρώτων μηνών του 2014, δηλαδή το πρωτογενές πλεόνασμα, τη συμφωνία κυβέρνησης – τρόικας και την έξοδο στις αγορές με το πενταετές ομόλογο, το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, τονίζει πως «δεν σηματοδοτούν το οριστικό τέλος της δύσκολης και γεμάτης εμπόδια πορείας».

Προβληματισμός για το Μεσοπρόθεσμο

Όπως σημειώνεται στην έκθεση, το νέο «Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2015-18» που κατατέθηκε προς ψήφιση στη Βουλή προβλέπει πρωτογενή πλεονάσματα 2,3% το 2014 και 2,5% το 2015, και 3,5 % το 2016. Τέλος, για το 2017 και για το 2018 αναμένονται πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 9,4 δισ. ευρώ και 11,5 δισ. ευρώ ή 4,6 % και 5,3% του ΑΕΠ αντιστοίχως.

Από την άλλη πλευρά, η τρόικα προβλέπει αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 1,5% (2014), 3% (2015), 4,5% (2016) και 4,5% (2017). Το Γραφείο Προϋπολογισμού εκτιμά πως οι στόχοι αυτοί, αν και έχουν μετριασθεί για τη διετία 2014-2015, είναι ιδιαίτερα αισιόδοξοι, ιδίως για την επόμενη περίοδο 2016-2018. «Αναμφίβολα, η αισιοδοξία μπορεί να συμβάλει στη σταθεροποίηση της οικονομίας, αλλά όσα αναφέραμε έως τώρα υποδεικνύουν ότι θα έπρεπε να αναθεωρηθούν οι στόχοι για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα διαρκείας», επισημαίνεται χαρακτηριστικά.

Τέλος, η έκθεση αναφέρεται στην ανάγκη να ξεκινήσει το γρηγορότερο και η διαπραγμάτευση για την διευθέτηση του δημόσιου χρέους. Όπως σημειώνεται η συγκυρία στην Ευρώπη είναι ευνοϊκή καθώς φαίνεται ότι επανεξετάζονται εκεί οι αρχικές επιλογές σε θέματα δημοσιονομικής διαχείρισης και χρέους. «Σε αυτό το κλίμα, η ελληνική κυβέρνηση θα ζητήσει από τους εταίρους στην Ευρωομάδα (Eurogroup) να τηρήσουν τη δέσμευσή τους για το ελληνικό χρέος που είχαν αναλάβει στις 27.11.2012, υπό την προϋπόθεση ότι επιτυγχάνονται πρωτογενή πλεονάσματα και εφαρμόζεται το πρόγραμμα προσαρμογής (δεύτερο «μνημόνιο»)», αναφέρουν οι συντάκτες της έκθεσης.