Σημαντική ανάκαμψη της επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Ελλάδα το 2014 καταγράφουν τα πρώτα αποτελέσματα της ετήσιας έρευνας του ΙΟΒΕ για την επιχειρηματικότητα. Ειδικότερα, όπως τονίστηκε σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα για την παρουσίαση της έρευνας για το 2013-14 με τίτλο: «Η Επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα: Η δυναμική της νεανικής επιχειρηματικότητας», οι ερευνητές έδωσαν μια “γεύση” για τα στοιχεία του 2014 σημειώνοντας ότι τα πρώτα αποτελέσματα από την ανάλυσή τους δείχνουν ότι ο σχετικός δείκτης για τους επιχειρηματίες αρχικών σταδίων διαμορφώθηκε πέρυσι στο 7,8% από 5,2% το 2013, “γεγονός που αποτελεί σημαντική ένδειξη για την ανάκαμψη της επιχειρηματικής δραστηριοποίησης στη χώρα μας”.
Ο αντιπροσωπευτικός επιχειρηματίας στην Ελλάδα, που βρίσκεται σε αρχικό στάδιο δραστηριοποίησης είναι ανδρικού φύλου, ηλικίας 25-44 ετών, έχει ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση και δραστηριοποιείται στην παροχή προς τους καταναλωτές.
Όσον αφορά στη νεανική επιχειρηματικότητα, ο δείκτης αρχικών σταδίων νέων από 7% το 2013 ανέρχεται στο 10,5% το 2014. Σύμφωνα με τους ερευνητές του ΙΟΒΕ, η υψηλότερη επιχειρηματικότητα των νέων ενδεχομένως να προέρχεται, είτε από τη δυσκολία εύρεσης μισθωτής απασχόλησης, είτε από τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των νεανικών εγχειρημάτων.
Τι έγινε το 2013
Τα πρώτα στοιχεία για το 2014 καταγράφουν ισχυρή ανάκαμψη της επιχειρηματικής δράσης. Σημειώνεται όμως αρχικά ότι το 2013 καταγράφηκε νέα επιδείνωση των δεικτών επιχειρηματικότητας σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά. Σύμφωνα με την έρευνα, το ποσοστό του ενεργού πληθυσμού (18-64 ετών) που βρισκόταν σε αρχικό στάδιο επιχειρηματικής ενεργοποίησης το 2013 υποχώρησε στο 5,2%, που αντιστοιχεί σε περίπου 240 χιλιάδες άτομα, έναντι 6,4% που ήταν το 2012. Πρόκειται για τη χαμηλότερη επίδοση που έχει καταγράψει η χώρα μας στα 11 χρόνια που συμμετέχει στην έρευνα του GEM. Έτσι, η Ελλάδα για το 2013 κατατάσσεται στη 19η θέση εκ των 26 χωρών που περιλαμβάνονται στις χώρες καινοτομίας έναντι της 12ης θέσης ανάμεσα στις 24 χώρες καινοτομίας το 2012. Η πτωτική πορεία του δείκτη επιχειρηματικότητας αρχικών σταδίων φαίνεται πως σχετίζεται στενά με τη δυσμενή οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα, καθώς η ύφεση αναχαιτίζει την ανάληψη επιχειρηματικών εγχειρημάτων. Παράλληλα στην μελέτη καταγράφεται για άλλη μια χρονιά ο φόβος της αποτυχίας. Το ποσοστό του φόβου αποτυχίας είναι το υψηλότερο μεταξύ των χωρών καινοτομίας (δηλαδή των περισσότερο ανεπτυγμένων χωρών που συμμετέχουν στο ερευνητικό πρόγραμμα του GEM). Ταυτόχρονα ο αριθμός των Ελλήνων που πιστεύουν πως διαθέτουν τις ικανότητες και τις δεξιότητες προκειμένου να ξεκινήσουν ένα επιχειρηματικό εγχείρημα διατηρείται σε υψηλά επίπεδα.
Η επιχειρήσεις που κυριαρχούν στην Ελλάδα
Είναι αξιοσημείωτο πως η Ελλάδα καταγράφει την υψηλότερη επίδοση στην καθιερωμένη επιχειρηματικότητα με ποσοστό 12,6% εκ των 26 χωρών καινοτομίας. Ωστόσο το εντυπωσιακό αυτό αποτέλεσμα δεν είναι πρωτόγνωρο, καθώς η Ελλάδα εμφανίζεται να διατηρεί την πρώτη θέση στον δείκτη καθιερωμένης επιχειρηματικότητας ανάμεσα στις χώρες καινοτομίας τα τελευταία έτη. Έτσι μπορεί να υποστηριχθεί πως οι πολύ μικρές επιχειρήσεις οικογενειακής κυρίως ιδιοκτησίας συνεχίζουν να κυριαρχούν στην δομή της ελληνικής επιχειρηματικότητας υποστηριζόμενες σε όρους χρηματοδότησης κυρίως από άτυπους επενδυτές (συγγενείς και φίλους).
Πόσοι διέκοψαν
Το ποσοστό του πληθυσμού που δηλώνει πως έχει διακόψει ή αναστείλει μια επιχειρηματική δραστηριότητα το 2013 ανέρχεται στο 4,8% που αντιστοιχεί σε περίπου 220 χιλιάδες άτομα. Το αντίστοιχο ποσοστό του πληθυσμού διαμορφώθηκε ελαφρώς υψηλότερα, έναντι της αμέσως προηγούμενης περιόδου όπου κυμαινόταν στο 4,6%. Είναι αξιοσημείωτο πως η Ελλάδα καταλαμβάνει την πρώτη θέση μεταξύ των χωρών καινοτομίας ως προς το ποσοστό διακοπής-αναστολής επιχειρηματικής δραστηριότητας το 2013.
Σύμφωνα με τον ΙΟΒΕ, τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι η συνεχιζόμενη ύφεση οδηγεί, συγκριτικά με άλλες χώρες, περισσότερους Έλληνες στον επιχειρηματικό στίβο από ανάγκη, παρά για λόγους εκμετάλλευσης πραγματικών επιχειρηματικών ευκαιριών.
Η νεανική επιχειρηματικότητα
Από τα στοιχεία της έρευνας, «Η Επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα 2013-14: Η δυναμική της νεανικής επιχειρηματικότητας», του ΙΟΒΕ προκύπτει ότι κατά την τελευταία τριετία 2012 – 2014 ο δείκτης της νεανικής επιχειρηματικότητας (18-34) διαμορφώνεται σε σταθερά υψηλότερα επίπεδα από τον αντίστοιχο δείκτη που αφορά επιχειρηματίες μεγαλύτερης ηλικίας (35-64).
Σύμφωνα με τους ερευνητές του ΙΟΒΕ η αξιολόγηση αυτού του ευρήματος δεν μπορεί να είναι μονοσήμαντα θετική ή αρνητική. Έτσι, η υψηλότερη επιχειρηματικότητα των νέων ενδεχομένως να προέρχεται από τη δυσκολία εύρεσης μισθωτής απασχόλησης –να πρόκειται δηλαδή για επιχειρηματικότητα ανάγκης. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να υποτεθεί ότι η υψηλότερη ενασχόληση των νέων με την επιχειρηματική δραστηριότητα αντανακλάται θετικά στα ποιοτικά χαρακτηριστικά των νεανικών εγχειρημάτων.
Σημειώνεται ότι η Ετήσια Έκθεση για την Επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα δημοσιεύεται στο πλαίσιο της συμμετοχής του ΙΟΒΕ, για 11η χρονιά στο διεθνές ερευνητικό πρόγραμμα Global Entrepreneurship Monitor (GEM) και αφορά ανάλυση εμπειρικών δεδομένων του 2013.
